
„Falta Jenni Hermoso, falta Jenni Hermoso!”, scandeerde het Spaanse publiek in stadion Butarque in de regio Madrid tijdens de oefenwedstrijd tegen Japan, vorige week vrijdag. Ofwel: Jenni Hermoso ontbreekt.
Spanje won met 3-1, maar de afwezigheid van topscoorder Hermoso was het gesprek van de dag. De supporters richtten hun woorden tot bondscoach Montse Tomé, die al starend naar de grond de spelerstunnel in liep.
Donderdag trapt Spanje in Bern het EK af tegen Portugal. De wereldkampioen heeft hoge verwachtingen, maar ervaart meer dan alleen sportieve druk. De nasleep van het zogenoemde ‘kus-schandaal’ uit 2023 werpt nog altijd een schaduw over het elftal. Zeker nu Jenni Hermoso, slachtoffer van de ongewenste kus, niet is opgenomen in de selectie.
Het beeld van de WK-finale van 2023 staat op het netvlies gebrand van de Spanjaarden. Tijdens het feliciteren van de kersverse kampioenen, greep Luis Rubiales, toenmalig bondsvoorzitter, sterspeelster Hermoso met beide handen beet en zoende haar vol op de mond. De hele wereld was er getuige van.
Machismo
Al snel werd duidelijk dat de kus ongewenst was en barstte in de Spaanse maatschappij een felle discussie los over machismo en machtsmisbruik. Want het incident staat niet op zichzelf: veel Spaanse mannen denken dat ze vrouwen ongevraagd mogen aanraken.
Vrouwenbewegingen gingen de straat op om te demonstreren, talkshows discussieerden er dagenlang over en zelfs de regering bemoeide zich ermee. De WK-winst sneeuwde onder en de carrière van Jenni Hermoso, topscoorder aller tijden, leek langzaamaan voorbij.
In de nasleep van het kus-schandaal werd bovendien duidelijk dat de problemen in het Spaanse vrouwenvoetbal structureel waren. In 2022, in aanloop naar het WK, lieten vijftien internationals in een gezamenlijke brief aan de Spaanse bond weten dat ze niet langer onder bondscoach Jorge Vilda wilden spelen, vanwege het negatieve effect op hun mentale gezondheid. De reactie van de bond was hard: geen van de vijftien speelsters werd opgeroepen voor het WK.
Na het gedwongen vertrek van Rubiales en Vilda, werd gehoopt op een frisse start. De aanstelling van Montse Tomé, als eerste vrouwelijke bondscoach, leek een cultuuromslag in te luiden. Maar Tomé riep Hermoso na het WK in 2023 niet meer op.
In september van dat jaar zei ze dat ze Hermoso niet selecteerde „om haar te beschermen”. „Mij beschermen? Tegen wie? Of waarvoor?”, reageerde Hermoso fel én teleurgesteld. Sindsdien wordt ze buiten de selectie gehouden. Hermoso liet aan de Spaanse media merken dat ze twijfelt aan de kwalificaties van Tomé. Ze uitte op X kritiek op Tomé’s capaciteiten en stelde dat de coach te licht was voor de functie.
Wraak
Voor fans is het duidelijk: Hermoso wordt bewust buitenspel gezet. Hoe is het anders te verklaren dat Spanje haar beste speelster én publieksfavoriet niet meeneemt naar het belangrijkste toernooi na het WK? Fans geloven dat ze gestraft wordt, omdat ze zich uitspreekt tegen seksueel misbruik.
„Dit is wraak. Ik geloof dat ze haar expres niet hebben geselecteerd om een signaal af te geven naar de rest. Dat ze vooral hun mond moeten houden over misstanden, anders zijn zij de volgende”, zegt Ester Mendez in vrouwenvoetbalkroeg Fulanita in de Spaanse hoofdstad Madrid. „Kijk maar wat er is gebeurd met de speelsters toen ze klaagden over Vilda. En nu Jenni. De andere spelers laten nu nauwelijks wat los. Dat kan toch geen toeval zijn?”
Volgens stafmedewerkers zouden er binnen de ploeg spanningen zijn ontstaan rond Jenni Hermoso en doelvrouw Misa Rodríguez. Tijdens onder meer de Olympische Spelen in Parijs 2024 zouden beide speelsters zich „onprettig” hebben gedragen over hun rol op de bank, wat binnen de technische staf en het team als storend werd ervaren.
Bondscoach Tomé, die zegt waarde te hechten aan teamdynamiek, zei dat speelsters niet alleen geselecteerd zijn op basis van kwaliteit, maar ook op houding en „vriendschap” binnen en buiten het veld. Tegelijkertijd zei bondscoach Tomé dat er „geen persoonlijke of niet-sportieve motieven” meespelen in haar beslissing Hermoso buiten de EK-selectie te houden.
Niet alle speelsters willen zich uitspreken over de kwestie. Alexia Putellas, tweevoudig Ballon d’Or-winnares, zei diplomatiek: „De selectie is aan de bondscoach. Ik zeg er verder niets over.” Voormalig aanvoerster Irene Paredes: „Wat er is gebeurd met Jenni zal ons voor altijd bijblijven, maar ik hoop dat we ons nu op het voetbal kunnen richten.”
Tussen alle onenigheid door, kwam in juni 2025 een einde aan de rechtszaak tegen Rubiales. De rechter oordeelde dat geen toestemming voor de kus was gegeven, en dat die dus als seksuele agressie moest worden aangemerkt. Rubiales werd in hoger beroep veroordeeld tot een boete van 10.800 euro en een contactverbod van twee jaar.
Een gevangenisstraf, zoals het OM eiste, bleef uit. Voor veel vrouwen was de uitspraak een bittere pil. „Dit voelt als een klap in het gezicht,” schreef feministencollectief Las Igualitarias in een verklaring. „Het signaal dat de rechter hier geeft, is dat seksueel geweld zonder toestemming nauwelijks consequenties heeft.”
Donderdag kunnen vrouwen in kroeg Fulanita de wedstrijd tegen Portugal kijken. Het belooft een spannend toernooi te worden, want niet alleen Hermoso ontbreekt. Keepster Cata Coll heeft een amandelontsteking en sterspeelster Aitana Bonmati werd vrijdag opgenomen met een hersenvliesontsteking. Maar dat mag voor Ester Mendez en haar vriendin Irene de pret niet drukken. „We hebben er zin in. En Spanje zal hopelijk weer winnen”, zegt Mendez. „Maar het zal zonder Hermoso niet hetzelfde zijn. Ze verdiende een laatste groot toernooi.”
