„Ben je nog van plan naar een demonstratie te gaan?”
Met die vraag meldt zich zondagmiddag een wijkagent die zich voorstelt als Michiel, samen met een vrouwelijke collega, aan de deur bij een inwoonster van Amersfoort. „We hebben gemerkt dat je vaker bij demonstraties bent. Daar wilde ik wat over vragen als je het niet erg vindt?”, vraagt de wijkagent.
De Amersfoortse, die met haar telefoon het bezoek filmt zonder hun hoofden in beeld te brengen, laat weten „liever niet” hun vragen te beantwoorden. Het verzoek van de agenten om de woning te mogen betreden, wijst ze af. Ze zegt wel bereid te zijn „te luisteren”.
Agent Michiel: „Dat is helemaal goed hoor. Dit is een heel open gesprek. Je hoeft niet te antwoorden. Maar ik was vooral benieuwd: hoe sta jij daar nu in? Ben je nog van plan naar een demonstratie te gaan?”
Vrouw: „Daar ga ik niet op in.”
Agent: „Dat is ook helemaal goed hè. De laatste keer was een paar maanden geleden volgens mij hè, een maandje geleden?”
Vrouw: „Ik wil daar niets over zeggen en ik snap ook niet waarom jullie daarvoor aan mijn deur komen.”
Agent: „We zien een soort van trend. Wat maakt dat je naar die demonstraties gaat?”
Vrouw: „Ik demonstreer tegen genocide. Dat is wat ik erover kwijt wil.”
Agent: „Jazeker. Dat is gewoon je recht.”
Vrouw: „Het lijkt of jullie komen intimideren?”
Agent: „Nee zeker niet. Het is een open gesprek. Wat is jouw standpunt precies?”
Vrouw: „Ik hoef me daar niet voor te verantwoorden.”
Agent: „Excuus als ik zo overkom. Dat is echt niet de bedoeling.”
Vrouw: „Ik wil er niet echt veel over kwijt.”
Agent: „Dat begrijp ik en respecteren we ook, dus dan laat ik jou ook effetjes.
Ik heb begrepen dat jij gaat verhuizen?”
Vrouw: „Ik snap niet waarom jullie dat willen weten?”
Agent: „Wat maakt dat jij niet zo veel met ons wil delen?”
Vrouw: „Ik ga daar verder niet op in.”
„Dat is duidelijk”, zegt de agent en daar eindigt het onderhoud.
De politie Midden-Nederland laat maandagavond weten dat er iets „niet goed” is gegaan. „Dit is niet de manier waarop wij werken”, aldus een woordvoerder. Ze spreekt van „een ongelukkig bezoek”. Politie zegt „excuses” aan te bieden maar weigert verder uitleg te geven over de reden van het huisbezoek.
‘Ongeoorloofde surveillance’
Giel van der Steenhoven, raadslid van GroenLinks in Amersfoort, kondigt aan vragen te zullen stellen aan de burgemeester. „De politie moet demonstraties faciliteren, niet belemmeren met intimidatie aan huis”, schrijft hij op BlueSky.
Amnesty International maakt zich zorgen. „Van onrechtmatige ID-controles, social media-monitoring en onaangekondigde huisbezoeken – de politie zet van alles in om te achterhalen wie demonstreert. Amnesty International wil dat deze ongeoorloofde surveillance van vreedzame demonstranten stopt. Het is een inbreuk op de privacy en draagt bij aan de criminalisering van demonstranten. Juist in tijden van maatschappelijke onrust is het extra belangrijk dat demonstranten ruim baan krijgen. Demonstreren is een recht maar wordt nog te vaak vooral als risico gezien.”
Het is een inbreuk op de privacy en draagt bij aan de criminalisering van demonstranten
In de loop van dinsdagochtend is de politie alsnog met een persverklaring gekomen. „We willen vooropstellen dat deze bewoonster niet op deze manier benaderd had mogen worden. Het staat uiteraard iedereen vrij voor haar mening uit te komen en deel te nemen aan demonstraties. Dit alleen is voor ons nooit aanleiding om met hen in gesprek te gaan”, zegt de politie.
„De vragen die in het gesprek zijn gesteld, horen wij niet te stellen”, zegt de politie; de agenten hebben de vrouw „uit bezorgdheid” bezocht. Een politiebron meldt dat er zorgen leven over mogelijke radicalisering van de vrouw. „Het gedrag van mensen kan voor de politie aanleiding geven om met hen in gesprek te gaan, bijvoorbeeld om zorgen te uiten. Dat hoort in een gesprek ook te worden aangegeven. Maar met het oog op de privacy van de betrokken vrouw kunnen wij geen mededelingen doen over de achtergrond of aanleiding van het bezoek.”
Lees ook
Protesteren tegen fascisme – maar wat is dat dan precies? ‘Bij fascisme denk ik aan ellende’
