Terwijl Syrië zoekt naar stabiliteit, grijpt IS zijn kans

De hele Tweede Kamer gaf Volodymyr Zelensky een staande ovatie – zij het dat misschien iets minder hard werd geapplaudisseerd door het PVV-smaldeel. Maar zelfs PVV-leider Geert Wilders, die de president meermaals heeft bekritiseerd, klopte even goedkeurend met de vlakke hand op een bankje.

Tijdens het lange wachten op de Oekraïense president was de spanning in de plenaire zaal, waar ook veel leden van de Eerste Kamer een plek hadden gevonden, langzaam opgelopen. De ingelaste ontmoeting met koning Willem-Alexander was uitgelopen, vertelde Kamervoorzitter Martin Bosma. Nadat de Oekraïense president eenmaal in het tijdelijk Kamergebouw was gearriveerd, moest hij zijn speech nog schrijven.

Toen Zelensky eenmaal van wal was gestoken, gaf hij – gekleed in het zwart en evident afgemat – weer eens blijk van een retorisch talent. „Rusland is sterker dan ieder van ons in zijn eentje”, zei hij, „maar zwakker dan wij allen samen.”

Trump

De toespraak aan de verzamelde Eerste en Tweede Kamer in de marge van de NAVO-top in Den Haag, was een pleister op de wonde. „Vorig jaar op de NAVO-top in Washington was Zelensky nog de hoofdgast en werd hij behandeld als aanstaande bondgenoot”, zegt buitenlandwoordvoerder Jan Paternotte (D66). Dit keer is de Oekraïense president – op orders van de Amerikaanse president Donald Trump – zorgvuldig uit het officiële programma geweerd.

Dinsdag en woensdag kan Zelensky alleen in de marge spreken met Europese regeringsleiders. „Ontmoedigend” voor de Oekraïense bevolking, zegt Paternotte: „Vannacht nog is het land opnieuw aangevallen, met zo’n honderd drones. Intussen wordt de Oekraïense regeringsleider in de wachtkamer gezet om Trump te plezieren.”

Jullie zijn onderdeel van de familie

Om het bezoek alsnog enig cachet te geven, ontving demissionair premier Dick Schoof Zelensky op het Catshuis. Daarbij kondigde hij een nieuw Nederlands steunpakket aan van 175 miljoen euro voor radarsystemen waarmee drones kunnen worden gedetecteerd. Ook werden rond de top contracten getekend voor de productie van drones ter waarde van 500 miljoen. „Jullie zijn onderdeel van de familie”, zei Schoof tegen de Oekraïense president.

Om dat te benadrukken, mocht Zelensky dinsdagavond ook aanschuiven bij het koninklijk banket in Paleis Huis ten Bosch met alle regeringsleiders – inclusief Trump.

Enthousiast

Zelensky werd uitgenodigd door de vaste Kamercommissie Buitenlandse Zaken om te speechen in de Tweede Kamer. Niet alle fracties vonden dat een goed idee. Als gastheer van de NAVO-top had Nederland een neutralere rol beter gepast, zo zegt BBB’er en eveneens Kamercommissielid Henk Vermeer. „Er zijn landen die níét willen dat Oekraïne komt, en die breng je hiermee in een lastig parket.”

De meerderheid van de commissie was echter enthousiast. „Het is goed dat we als parlement laten zien wie Zelensky is”, zegt Derk Boswijk (CDA), „namelijk: de Winston Churchill van deze tijd.”

Sinds de herverkiezing van Donald Trump in 2024 beleeft de Oekraïense Churchill in alle opzichten een darkest hour, zoals de Engelse premier tijdens de Tweede Wereldoorlog weleens een dieptepunt omschreef. Terwijl Russische troepen gestaag oprukken in Oost-Oekraïne, werd de „ondankbare” Zelensky in het Witte Huis de mantel uitgeveegd door Trump en vicepresident J.D. Vance. Hoewel de Amerikaanse wapens nog steeds naar Oekraïne stromen, heeft Washington sinds Trumps aantreden geen enkel nieuw hulppakket toegezegd. In zijn pogingen om Rusland en Oekraïne vrede te laten sluiten, werd vooral Zelensky door Trump onder druk gezet en zelfs openlijk beschuldigd van het beginnen van de oorlog.

Zijn land werd vannacht aangevallen door Russische drones, maar vandaag wordt Zelensky in de wachtkamer gezet om Trump te plezieren

Kyiv kan een steuntje in de rug dus goed gebruiken. Tijdens zijn persconferentie benadrukte NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte – waarschijnlijk tot ongenoegen van Trump – dat de Europese steun aan Oekraïne dóórgaat. Ook noemde hij Rusland de grootste bedreiging voor Europa.

In zijn toespraak hanteerde Zelensky dat argument vaardig, waarbij hij ook verwees naar de hybride oorlogsvoering waarmee Europese landen nu al te maken hebben – zoals cyberaanvallen of het beschadigen van kabels in de zee. Handig verknoopte de Oekraïense president bovendien de oorlog in Iran met de strijd tegen Rusland en de belangen van het Westen. „Alleen al in de maand juni heeft Rusland 2.743 Shahed-drones gelanceerd. Dat had Rusland nooit kunnen doen zonder de banden met het Iraanse regime. En wij in Oekraïne hadden de meeste van deze drones niet kunnen neerhalen zonder jullie solidariteit en de steun van onze partners.”

‘Indrukwekkend’

Iran en Rusland als één gezamenlijke vijand: het was een argument dat op instemming kon rekenen van Vermeer, die na afloop sprak van een „realistische blik” op de wereld van Zelensky. Het optreden van de president – vergezeld van een topzware delegatie met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andri Sybiha en minister van Defensie Rustem Umerov – was „indrukwekkend”, zo zei Vermeer. „Je wordt even geconfronteerd met een heel andere werkelijkheid, die van dagelijkse dreiging. Ook door het voortdurende geluid van helikopters boven de plenaire zaal.”

Toen Zelensky was uitgesproken en de Kamerleden waren uitgeklapt, nam Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) namens de buitenlandcommissie nog even het woord. „Mr. President, onze uitnodiging aan u vandaag, onze vele bezoeken aan uw land in de afgelopen jaren en de herhaalde beslissingen van dit parlement om de financiële en militaire steun aan Oekraïne voort te zetten, laat de inzet van dit parlement zien voor de verdediging van Oekraïne tegen Russische agressie. Slava Oekraini (Glorie aan Oekraïne).”

„Herojam Slava!” (Glorie aan de helden) antwoordde de Oekraïense delegatie in Vak K.

Delen

Mail de redactie