Satelliet valt verkeerd en krijgt een fikse boete

Ophef Voor het eerst heeft de eigenaar van een satelliet een ‘verkeersboete’ gekregen voor het parkeren van een satelliet in een gevaarlijke baan.

Enorme drukte in de ruimte rond de aarde met duizenden satellieten

Enorme drukte in de ruimte rond de aarde met duizenden satellieten

Illustratie ESA

Het plan was om de EchoStar-7 satelliet 300 kilometer hoger te parkeren dan de geostationaire baan waarin hij dienst had gedaan en er dan nooit meer naar om te kijken. In deze ‘kerkhofbaan’ zou de satelliet geen schade kunnen berokkenen aan actieve satellieten.

Zo ver is hij nooit gekomen. Het drijfgas was op en de satelliet is na 122 kilometer gestrand, op een plek waar nog wel risico op botsingen is. Voor dit niet-netjes afdanken heeft de Federal Communications Commission (FCC) eigenaar Dish Operating ter verantwoording geroepen. Er is een schikking getroffen, met daarin onder meer een boete van 150.000 dollar.

De boete is een unicum. „Nu satellietoperaties steeds vaker voorkomen en de ruimtevaarteconomie versnelt, moeten we er zeker van zijn dat operators hun verplichtingen nakomen”, zegt Loyaan Egal, hoofd van de FCC, in een persbericht. „De FCC maakt hiermee duidelijk dat zij een sterke handhavingsbevoegdheid heeft en het vermogen heeft om de uiterst belangrijke regels voor ruimtepuin af te dwingen.”

Nasa noemt ruimtepuin de „number one” bedreiging voor ruimtevaartuigen, satellieten en astronauten. Zelfs kleine stukken puin kunnen bij de hoge snelheden waar het in de ruimte om gaat al voor flinke schade zorgen, laat staan een grote satelliet zoals de EchoStar-7.

Satelliettelevisie

Dish is een aanbieder van satelliettelevisie, waar de afgedankte satelliet ook voor werd gebruikt. Het bedrijf heeft op dit moment zeven actieve grote satellieten in een hoge, geostationaire baan. De gepensioneerde satelliet, die bij vertrek 4.000 kilo woog, werd in 2002 gelanceerd. Na tien jaar werd het afdankplan om 300 meter hoger te gaan goedgekeurd door de FCC, maar begin 2022, een paar maanden voor de satelliet zou gaan verplaatsen, bleek ineens dat er niet meer genoeg drijfgas aanwezig was.

De boete past bij de goede voornemens die de FCC maakte om scherper te gaan handhaven in de ruimte. Begin dit jaar werd daartoe binnen de FCC een Space Bureau opgericht. Ook is er een ruimte-innovatieagenda. Vorig jaar september werden in dat kader nieuwe regels aangenomen die satellietexploitanten die in een lage baan rond de aarde opereren dwingen de satellieten die ze niet meer gebruiken binnen vijf jaar uit de baan te halen, in plaats van binnen de 25 jaar die ze daar eerder de tijd voor hadden. De FCC stelde toen dat zij de vernieuwing zag als een „modernisering die bij het nieuwe ruimtetijdperk past.”

In de lagere banen is het een stuk drukker dan in de hoge geostationaire baan waarin de Dish-satellieten vliegen. De duizenden satellieten van Elon Musks Starlink-internet vliegen bijvoorbeeld in een lage baan. Die satellieten heeft de FCC overigens zelf allemaal goedgekeurd.

Naast de boete staat ook in de schikking dat Dish allerlei veiligheidsmaatregelen moet implementeren, zoals het verbeteren van manieren om de drijfgasreserves te volgen en het verstrekken van meer details over hoe en wanneer het elke operationele satelliet zal afvoeren.

Het bedrijf heeft dertig dagen de tijd gekregen om een ‘nalevingsfunctionaris’ aan te wijzen.