NLTODAY

Ook na verbranding van klein deel wapens PKK blijft wantrouwen tussen Koerden en Turken groot

admin
July 12, 2025
0

Wekenlang was er uitgezien naar de eerste concrete stap van de Koerdische beweging PKK, die in mei van dit jaar had aangekondigd zijn gewapende strijd tegen Turkije op te geven. Vrijdag was er dan eindelijk het eerste bescheiden gebaar van goede wil: een dertigtal PKK-strijders, deels vrouwen, gooiden hun geweren en patronen in de Noord-Iraakse bergen op een vuur, terwijl collega’s en Turkse functionarissen toekeken.

De Turkse president Erdogan stelde zaterdag in een vooraf als ‘historisch’ aangekondigde toespraak tot aanhangers in Ankara dat met deze stap – hoe klein ook – „een nieuwe bladzijde in de geschiedenis is opengeslagen”. Het proces dat een einde moet maken aan de gesel van het terrorisme is hiermee volgens hem begonnen. „De deuren van een groot, machtig Turkije zijn wijd opengegooid”, zei hij ook nog, woorden die veel Koerden niet blij zullen stemmen.

Teleurstellend voor de Turkse Koerden is bovendien dat Erdogan weer geen melding maakte van concessies in ruil voor de ontwapening en opheffing van de PKK. Wel bevestigde hij dat er een parlementaire commissie komt die gaat onderzoeken hoe het vredesproces tussen PKK en Turkije, ook op juridisch vlak, kan worden vormgegeven.

Vrijlating

Bij de wapenverbranding in Noord-Irak, zo’n vijftig kilometer van de Iraaks-Koerdische stad Suleimaniya, eiste Bese Hozat een commandant die wapens in het vuur gooide, dat de PKK de vrijlating eist van PKK-leider Abdullah Öcalan en van andere gevangen Koerdische leiders. Daarnaast zei ze veiligheidsgaranties te willen voor de ontwapende strijders en hervormingen die meer onderwijs in het Koerdisch mogelijk maken.

„Het gaat met heel kleine stapjes”, zegt Wladimir van Wilgenburg, Een Nederlandse journalist en analist die de Koerdische ontwikkelingen vanuit Erbil in Noord-Irak volgt. „Beide kanten vertrouwen elkaar nog niet. Het is een heel lang proces, dat niet binnen een paar maanden afgerond is.”

De ingeleverde wapens werden meteen verbrand. Foto Shwan Mohammed/AFP

De Turken willen intussen dat de PKK opschiet met zijn ontwapening. Volgens Iraakse bronnen zou dit proces al in september kunnen zijn afgerond. Ook PKK-leider Öcalan (76), die een levenslange celstraf uitzit in Turkije maar nog altijd veel gezag in eigen kring geniet, riep in een videoboodschap vorige week nadrukkelijk op de ontwapening vooral voort te zetten. „Ik geloof in de kracht van de politiek en sociale vrede en niet in die van wapens”, zei hij. Het was voor het eerst in 26 jaar dat er zulke beelden van Öcalan publiekelijk te zien waren.

Veel waarnemers wijze er echter op dat er al vaker is geprobeerd het conflict via onderhandelingen te beëindigen. Ook in 2000, kort nadat hij was ontvoerd door de Turken en gevangen gezet, deed Öcalan al een soortgelijke oproep. „Hij gaf toen vanuit de gevangenis een tiental strijders opdracht naar Turkije terug te keren en zich over te geven om aan te geven hoezeer het hem ernst was om vrede met Turkije te sluiten”, schrijft de Amerikaanse Koerdenspecialist Aliza Marcus op vragen van NRC. „Dat liep niet goed af. De strijders werden gevangen gezet en enkele jaren later hervatte de PKK de strijd.” Ook in 2015 liepen vredesonderhandelingen op niets uit.

Dit keer is er wellicht meer reden voor enig optimisme. Mislukking van het vredesproces met de Turkse Koerden zou ook nieuwe onrust onder de Syrische Koerden kunnen aanwakkeren. En dat zou president Erdogan niet in dank worden afgenomen door de nieuwe Syrische president Ahmed al-Sharaa, met wie de Turkse president op het moment juist nog een uitstekende verhouding heeft.

Ook om binnenlandse redenen kan Erdogan vrede met de Koerden goed gebruiken. De bevolking – niet alleen de Koerden maar ook de Turken – is de oorlog na ruim veertig jaar en circa 40.000 doden moe. Als Erdogan het spel handig speelt, kan hij bovendien wellicht steun bij Koerdische partijen winnen voor aanpassingen in de grondwet die hem in staat zouden stellen langer aan te blijven als president. Na twee termijnen als president zou Erdogan onder de huidige grondwet niet langer kunnen aanblijven, tenzij er al op korte termijn nieuwe verkiezingen worden gehouden.

Lees ook: Koerden snakken naar einde aan Turkse repressie na opheffingsbesluit van PKK: ‘De Turken hebben ons nooit als volwaardige mensen beschouwd

NIEUWS

De Haagse Zaken zomer Q&A

admin
July 12, 2025
0

Het is reces in politiek Den Haag, maar Haagse Zaken is er gewoon. In deze Q&A aflevering legt producent Iris Verhulsdonk luisteraarsvragen voor aan de redactie. Je hoort onder andere over het gebruik van telefoons in de Tweede Kamer, politieke jongerenorganisaties en de rol van de journalistiek in deze turbulente politieke tijden.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via [email protected].

Verder lezen

Met de komst van oud-PVV’er Coenradie hoopt JA21 een potentiële coalitiepartner te worden

Interview Klaas Knot – vertrekkend president DNB

De JOVD wil het avontuur met ‘onbetrouwbare’ PVV snel afsluiten, het is tijd voor een middenkoers

Rubberen Rutte en de wieg van de jonge VVD’ers

‘Het was stoer doen’, zegt de ombudsman over kabinet-Schoof: wetsvoorstellen en moties waren voor de bühne, niet voor de burger

Gasten:: Pim van den Dool, Marko de Haan, Petra de Koning, Lamyae Aharouay, Oscar Vermeer, Steven Derix, Wafa Al Ali & Guus Valk.
Presentatie, redactie & productie:: Iris Verhulsdonk
Montage:: Pieter Bakker
Foto:: Bart Maat

NIEUWS

Dit is ons land 4: Masoud strijdt tegen kolonisten die zijn stuk land innemen

admin
July 12, 2025
0

Masoud Farhat is geboren in 1967, het jaar dat Israël de eerste nederzettingen bouwde op de Westelijke Jordaanoever. Met zijn familie bezit hij een groot stuk land in Beita waar olijfbomen groeiden en waar gerst en tarwe werd verbouwd. Maar het land is volledig ingenomen door kolonisten die worden beschermd door het Israëlische leger. Ondanks de militaire dreiging blijft hij proberen zijn land op te komen.

Presentatie:: Ruben Pest & Derk Walters
Redactie:: Felicia Alberding & Esmee Dirks
Fixer:: Nidal Rafa
Muziek, montage en mixage:: Bas van Win & Jeroen Jaspers
Vertaling:: Rosalyn Saab
Eindredactie:: Anna Korterink
Productie:: Rhea Stroink
Promotie:: Ruben Baudoin
Met dank aan:: Sarah Farhat, Sabri Saad El Hamus, Mirjam van Zuidam, Danielle Pinedo & Floris van Straaten
Illustratie:: Lynne Brouwer
Vormgeving:: Yannick Mortier

Buitenbad De Vliet is een magisch dorp dat vijf maanden per jaar bestaat: ‘Kinderen, hoogleraren, kabbelaars, atleten en kanaalzwemmers, iedereen komt hier’

admin
July 12, 2025
0

‘Dan moet je Biek hebben!”, zegt de rijzige, grijze vrouw in het kleedhok van het zwembad. Ze heeft zich net aangekleed na haar duik in het vijftigmeterbuitenbad van De Vliet in Leiden, en loopt nu naar de rand van het zwembad. Even later klimt er een druipnatte, kleinere vrouw met gemillimeterd haar en levendige ogen op de kant: „Wat wil je weten?” Als blijkt dat het gaat over de dreigende sluiting van het zwembad in 2012, besluit ze dat dit belangrijker is dan haar dagelijkse baantjes – ze lag er net in. Ze spoedt zich naar de kleedkamer, maar niet voordat ze zegt: „Politici hebben het altijd over gemeenschapszin, maar ze vragen zich nooit af waar die ontstaat. Nou, hier dus. Iedereen komt hier. Kinderen, hoogleraren, krabbelaars, sporters en kanaalzwemmers: Irene van der Laan (openwatermarathonzwemster, red.) zwemt hier bijna iedere dag. De Vliet is een klein dorp dat vijf maanden per jaar bestaat.”

In het ruime zwembad liggen op deze bewolkte dinsdagochtend tegen de zestig mensen, de matineuze zwemmers zijn al weg. Zeven snelle crawlers zijn in baan 1 en 2 in de weer met sporthorloges en trainingshulpstukken, en in de drie middelste banen dobberen vooral scholieren van het Leonardo College: de laatste gymles van het schooljaar is in het zwembad. Ze maken bommetjes van de lage duikplank en staan te drentelen op de hoge, om vervolgens ineens allemaal van de grote glijbaan in het ondiepe bad te willen. In baan 7 en 8 zwemt een langzame rij van zo’n vijftien man, sommigen keuvelend en met droog haar.

De Vliet is een van de ongeveer 230 openbare buitenzwembaden van Nederland. Die cijfers komen uit 2021, het is niet duidelijk hoeveel het er nu precies zijn. Dat is ongeveer een derde van de totaal 625 openbare zwembaden, die geëxploiteerd worden door gemeenten of stichtingen. Eén buitenbad per 78.000 inwoners dus – ineens doemt door deze cijfers het absurde beeld op van een hete zomerdag, met tienduizenden mensen in en rond een blauwe rechthoek water omzoomd met gras en wat struiken. Een onzinnig beeld natuurlijk; op warme dagen komen er in een bad als De Vliet bijna vierduizend mensen. De rest zwemt niet of zoekt verkoeling aan het strand of bij rivieren en meren voor zover de wet, blauwalg, ganzenpoep en bijbehorende parasieten dat toelaten.

Opwinding

Buitenzwembad De Vliet is een van de baden in het net uitgekomen fotoboek van journalist Jim Jansen (die eerder ook al Zwemmersgeluk schreef) en fotograaf Bram Belloni: De mooiste 50 meter buitenbaden van Nederland. Een niet-zwemmende collega die het boek doorbladerde mompelde: „Zwembaden zijn niet echt mooi, hè. Ze lijken ook allemaal zo op elkaar.” Maar voor zwemmers – en volgens onderzoek zwemt meer dan de helft van Nederland in ieder geval soms – is het een heerlijk boek. Bij het zien van de foto’s herleef je de koude ochtenden waarop tegenzin in het water omsloeg in die bijzondere, volle rust die zwemmen teweegbrengt; door onderdompeling, de plotselinge lichtheid, het ritme van je slag en je ademhaling, alles badend in lichtblauw. Of, verder terug, herinner je je de uitzinnige opwinding van het kind dat over de hete tegels naar het water rent, om erin te springen, naar het trapje en opnieuw, en opnieuw, en opnieuw. Achterwaartse duik, voorwaartse koprol, net zolang tot alleen een spekblok van een dubbeltje de ergste vermoeidheid kon verdrijven.

Spook van sluiting

Het boek gaat over die magie, in dit geval ervaren door de makers tijdens een jaloersmakende roadtrip langs de parels onder de buitenbaden; de vijftigmeterbaden. Ze treffen er schoolklassen aan, vaste clubs ochtendzwemmers, solitaire baantjestrekkers, gezinnen en een zwemmende burgemeester. De nadruk ligt op de foto’s, met ernaast een korte karakterisering van het zwembad. Jim Jansen selecteerde door „oproepen te doen in de zwembadenbranche”, zegt hij. Meest genoemd: De Houtvaart in Haarlem, gebouwd in 1927. Jansen schrijft in de inleiding dat een buitenbad veel meer is dan een plek om een half uur baantjes te trekken of even te dobberen met je kind. „Het zijn ontmoetingsplekken voor karakterdiverse mensen met een voorliefde voor activiteit.”

Eén oude vrouw in badpak zegt meer dan twintig spandoeken

Bij meerdere zwembaden doemt het spook van sluiting op, dat altijd rondwaart langs deze openbare voorzieningen. Het Baafje in Heiloo zit in de gevarenzone, De Crommenije in Krommenie is eerder gered, net als Zoutwaterbad K.P. Zijl in Loppersum en zwembad De Vliet. Bij veel baden springen vrijwilligers bij. De exploitatie is kostbaar, vrijwel alle gemeenten staan onder grote financiële druk, en de zaak tegen het buitenbad is makkelijk: meer dan de helft van het jaar dicht, hoge onderhoudskosten, wisselende bezoekersaantallen, en meer een plek voor individuen dan voor verenigingen die goed kunnen lobbyen. Daar gaat het boek niet over, en toch ook wel. „Dit boek is een ode aan die bijzondere plekken, geen pamflet om de bedreigde buitenbaden van sluiting te redden”, zegt Jansen. „Maar tussen de regels is te lezen dat het er niet goed voorstaat met de buitenbaden in Nederland.” Een openbaar zwembad dat dicht gaat, is voor altijd weg. „Geen gemeente die ooit nog een zwembad gaat openen.”

Op het terras van De Vliet zegt Biek Teeuwisse (67), inmiddels droog, dat het zwembad haar leven heeft gered. „Ik ben een hartpatiënt en moest bewegen van de dokter. Dan moet je iets kiezen dat je leuk vindt, en dat je bijna altijd kan doen. Zoals dit.” Dus toen ze in 2012 hoorde dat het nieuwe gemeentebestuur het bad wilde sluiten, kwam ze in actie. Ze haalde een paar duizend handtekeningen op bij het bad zelf, en bedacht een flashmob, „dat was toen in”. Ook schreef ze een lied dat de zwemmers zouden zingen bij het gemeentehuis voorafgaand aan de bezuinigingsvergadering. In badpak. „Niet iedereen was in zwemkleding, en de schrijver Maarten ’t Hart had zijn badjas aan. Maar een oude vrouw in badpak zegt meer dan twintig spandoeken.” Dus op de melodie van ‘Oh, Waterlooplein’ zongen ze ‘Red zwembad De Vliet (padadadada)’. Ze kent de tekst nog uit het hoofd en zingt een couplet: Je kleinzoon, buurvrouw, baas, je broer/ De stille en de ouwehoer/ de duivel en zijn ouwe moer/ die gaan naar De Vliet.

Het is gelukt. Voorlopig. De Vliet is open met inzet van een groep vrijwilligers, die in voor- en naseizoen de ochtenden en de namiddagen draaien; soms is er dan maar één iemand van de gemeente. „Het is een kwetsbare constructie. Maar het zwembad is inmiddels ook weer gerenoveerd. Dus we houden hoop.”

Opinie | Kleine operatie

admin
July 12, 2025
0

Ik moet een kleine operatie ondergaan. Er zullen drie gaatjes in mijn schedelbot worden geboord. Een arts helpt mij om de juiste buikligging op de operatietafel te vinden. Ik vraag hem: „Bent u de man met de boor?” Hij antwoordt: „Nee, ik ben de man met de hamer.”

Hij blijkt de anesthesist.

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]

Leven
NIEUWS

‘In elke haven waar mijn vader aanlegde, lag een brief op hem te wachten’

admin
July 12, 2025
0

‘Mijn ouders zijn allebei in de jaren dertig van de vorige eeuw geboren in Surabaya, voormalig Nederlands-Indië. Ze ontmoetten elkaar echter pas in 1960 in een pension in Haarlem. Beiden waren vlak daarvoor als ‘nieuwkomers’ met hun families per boot naar Nederland gekomen. Mijn moeder zette in februari 1958 voet aan wal in Amsterdam, waar ze in ballerina’s haar allereerste sneeuw trotseerde.

Mijn moeder, tante en grootmoeder woonden in hetzelfde pension als mijn vaders broer en zijn gezin. Mijn vader, die op de grote vaart werkte, logeerde daar wanneer hij in Nederland was. Mijn moeders droom om naar Amerika te emigreren, iets dat ze veel Indische vriendinnen zag doen in die tijd, verdween als sneeuw voor de zon toen ze hem ontmoette.

Een tijd van intensieve overzeese correspondentie volgde. Flinterdunne blauwe velletjes volgeschreven vanuit exotische havens, van Calcutta en Basra tot Montevideo en Buenos Aires, maar ook een ansichtkaart met groeten uit Marseille. Op haar beurt zorgde mijn moeder, met behulp van de vaarschema’s van de Nautische Dienst, dat er in elke haven waar mijn vader aanlegde een brief op hem lag te wachten. Dit vaak maanden achtereen, tot zijn paar weken verlof in Nederland weer begon.

Ze trouwden in 1962, en toen mijn oudste broer in 1964 werd geboren, besloot mijn vader een baan ‘aan wal’ te zoeken. Terwijl het gezin groeide – ik was de jongste van vier – verdween de reislust nooit. Elke zomer vertrokken we vier tot zes weken met een volgepakte auto richting Spanje of Frankrijk, maar altijd met een omweg: via het Zwarte Woud, de Zwitserse bergen of Noord-Italië. Mijn ouders – hier op de foto in 1978 in Playa de Aro, in Spanje – wisten als geen ander dat niet de bestemming telt, maar de reis ernaartoe.”

Column | Aan emoties en grote woorden geen gebrek

admin
July 12, 2025
0

‘Never a dull moment on this platform”, twitterde Elon Musk woensdag nadat zijn AI-bot Grok een paar dagen lang schaamteloos antisemitische teksten had verspreid en Hitler had aangehaald als lichtend voorbeeld.

Ik ben het vaak oneens met Elon Musk, zo ook nu. X is juist saai geworden, bij veel onderwerpen kun je de tweets van tevoren uittekenen. Tegenhanger Bluesky is ook saai, net als het hele politieke debat. Dit klinkt misschien raar, want in het nieuws gebeuren waanzinnige, verre van saaie dingen. Een consultancykantoor dat berekent hoe duur het is om Gaza te veranderen in een Rivièra. Een Amerikaanse president die wapensteun aan Oekraïne laat afhangen van zijn stemming. Een Nederlandse partijleider die burgers ophitst om in opstand te komen tegen de lokale politiek. Geen onderwerpen die de nieuwsvolger in slaap sussen, integendeel: bij mij roepen ze fysieke sensaties op, van angst tot woede tot walging.

Tegelijkertijd vind ik het dus saai om het nieuws te volgen en vooral de opinies over het nieuws. Wat er gebeurt en gezegd wordt is vaak zo verschrikkelijk voorspelbaar.

Vaak gehoord: ‘Activisten moeten werk gaan doen waarmee ze de klimaatcrisis oplossen in plaats van een snelweg te bezetten.’ Alsof klimaatactivisten de hele werkweek op het asfalt zitten. Alsof ze niet tegelijk kunnen werken in technische beroepen. En alsof je pas mag demonstreren als je jezelf ook nuttig maakt.

Ook vaak gehoord: ‘Asiel is een verzonnen probleem, het gaat maar om 11 procent van de immigratie.’ Alsof 11 procent van ruim 300.000 mensen niks is, zeker als je bedenkt dat ze voorrang krijgen op de woningmarkt en zeker de eerste jaren vaak afhankelijk zijn van een uitkering. Op de langere termijn is het percentage trouwens hoger, omdat statushouders vaker hier blijven dan studie- en arbeidsmigranten.

Spannend wordt een debat pas als iemand zich verdiept in de argumenten van de tegenpartij, zijn eigen aannames bevraagt en oog heeft voor de tragische botsing van waarden, zoals de liberale filosoof Isaiah Berlin het noemde. Iedereen die spreekt over asielopvang zonder te erkennen dat er een conflict is tussen nationale en internationale solidariteit vind ik saai. Je kunt niet doen alsof solidariteit met vluchtelingen gratis is en niet ten koste kan gaan van de solidariteit met minder welvarenden in het eigen land. Het zijn immers vaak mensen aan de ‘onderkant’ die concurreren om woonruimte en voorzieningen met nieuwkomers, of daar in elk geval bang voor zijn.

Wie die waardenbotsing ziet, wordt al snel genuanceerd en dus ‘saai’. Maar eigenlijk is juist het tegenovergestelde saai: volautomatische meningsvorming. Pas waar morele dilemma’s worden erkend, wordt het spannend en interessant.

Ik moet denken aan het boek van oud-VVD-campagneleider Bas Erlings, waarover ik laatst al schreef. De VVD-campagne mikt vanaf 2017 op het ‘snelle brein’ van de kiezer, schrijft Erlings: de partij probeert via simpele beeldvorming emoties te activeren en zo de trage ratio te omzeilen. Acht jaar later lijkt het hele publieke debat zo te werken. Dat komt ook door sociale media en algoritmes: die floreren bij conflict tussen mensen, niet bij conflict binnen mensen. Dat tweede is intellectueel interessant, maar waardeloos voor het verdienmodel. Daarom krijgen we steeds minder twijfel en voortschrijdend inzicht voorgeschoteld en steeds meer zelfgenoegzaamheid en verontwaardiging.

Het gevolg: mijn lichaam is na een half uurtje scrollen in paniekmodus, maar mijn hoofd heeft een bore-out. Ik ervoer dat ook bij het Kamerdebat, ruim een maand geleden, over de val van het kabinet. Aan emoties en grote woorden geen gebrek, maar het was allemaal zo voorspelbaar dat ik na een paar uur als een uitgedroogde schildpad op m’n rug lag.

Het enige moment dat ik opveerde was tijdens een interruptiedebatje tussen Esther Ouwehand en Henri Bontenbal over de dilemma’s rondom steun aan het kabinet-Schoof. Ouwehand verweet het CDA een te constructieve opstelling, waarop Bontenbal zei dat de Partij voor de Dieren óók moties van de coalitiepartijen had gesteund. Dat moest Ouwehand toegeven: „Ik erken met de heer Bontenbal dat je ook in een dilemma komt. Je kunt niet alles wat misschien een beetje een verbetering zou kunnen zijn, wegstemmen.” In principe deden ze dus hetzelfde, concludeerde Bontenbal: proberen een verdedigbaar midden te vinden. „Elke fractievergadering hadden wij het over: wat steunen we wel en wat steunen we niet, wanneer is het voor ons genoeg?”

Misschien geen bijster enerverende uitwisseling, maar voor mij wel het minst saaie moment van het debat. Beide politici erkenden dat er voor de oppositie van een (radicaal-)rechts kabinet geen ideale handelwijze bestaat. Als kijker voelde ik me niet bespeeld, maar aan het denken gezet. Dat is Elon Musk nog nooit gelukt.

Floor Rusman ([email protected]) is redacteur van NRC

Wat vindt NRC | Von der Leyen tast met haar handelswijze het geloof in de Europese democratie aan

admin
July 12, 2025
0

Een Europese Unie waarin anti-Europeanen de toon zetten en klimaatsceptici de sleutels van het klimaatbeleid in handen krijgen: het is lastig voorstelbaar. Toch was dat het beeld dat afgelopen week ontstond in het Europees Parlement, tijdens een plenaire sessie in Straatsburg vol drama en onverwachte wendingen. In twee belangrijke Europese dossiers – klimaat en transparantie – wisten eurosceptische politici de show te stelen, en hadden middenpartijen het nakijken.

De komende jaren moet volop worden onderhandeld over welke klimaatdoelen de EU zichzelf oplegt voor 2040. De vraag die deze week in het Europees Parlement op tafel lag: welke fractie mag voor dit lastige, maar ook prestigieuze dossier de rapporteur leveren? Politieke families kunnen tijdens een soort ‘veiling’ bieden op deze invloedrijke positie. Dinsdag werd de winnaar bekend: Patriotten van Europa, de club van onder meer Geert Wilders, Viktor Orbán, Matteo Salvini en Marine Le Pen. Een fractie die de Green Deal liever vandaag dan morgen ziet stranden en recente voorstellen van de Europese Commissie voor vermindering van de uitstoot vierkant afwijst. Middenpartijen verweten elkaar niet goed te hebben opgelet.

Donderdag gingen eurosceptici er met nog een belangrijk thema vandoor: transparantie. In het verleden waren het juist radicaal-rechtse partijen die vaak in de problemen kwamen door een gebrek hieraan, bijvoorbeeld met betrekking tot partijfinanciering of het gebruik van EU-subsidies. Nu lukte het ze om de schijnwerper te zetten op Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.

‘VDL’ lag al eerder onder vuur wegens haar onduidelijke rol bij de totstandkoming van vaccinatiedeals met Pfizer, ten tijde van de coronaepidemie. Het is iets waar ze zich nooit voor heeft willen verantwoorden, maar deze week móest ze wel, onder druk van de rechtsconservatieve ECR-fractie (Conservatieven en Hervormers), waartoe onder meer de SGP behoort, maar ook de PiS-partij, bekend van de aanval op de Poolse rechtsstaat.

Wat ‘Pfizer-gate’ is gaan heten, draait om het sms-contact dat VDL had met de Pfizer-top. VDL wilde geen inzage geven in de berichtjes, het Europees Hof oordeelde in mei dat ze dit wel had moeten doen, maar de Commissievoorzitter doet nog steeds geheimzinnig. Op aangeven van de Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea werd voorgesteld om het vertrouwen in haar op te zeggen. De motie haalde het bij lange na niet, geheel volgens verwachting, maar de indieners ervan bereikten wel dat het wekenlang over weinig anders ging dan de minder mooie kanten van VDL, en in feite van de Europese democratie zelf. Missie geslaagd.

Na de Europese verkiezingen van juni vorig jaar schoof het Europees Parlement op naar rechts. Populisten zijn zich sindsdien beter en efficiënter in fracties gaan organiseren, weten middenpartijen slim tegen elkaar uit te spelen en slagen er steeds vaker in om hun stempel op de politieke agenda te drukken. Von der Leyen zelf heeft hier aan bijgedragen. Haar eerste termijn als Commissievoorzitter (2019-2024) draaide om de samenwerking tussen de twee traditionele molochen in het Europarlement: haar eigen politieke familie, de Europese Volkspartij (EVP), en die van de sociaaldemocraten (S&D), aangevuld met steun van de Liberalen (Renew). Sinds de verkiezingen van 2024 kan ze zowel over links als over rechts. Dat wil zeggen: radicaal-rechts. En dat doet de EVP, met stille goedkeuring van Von der Leyen, dan ook geregeld, met name om versoepelingen van het klimaatbeleid door te drukken.

Dit heeft, niet geheel onbegrijpelijk, veel kwaad bloed gezet bij linksere, pro-Europese partijen die VDL vorig jaar nog aan een meerderheid hielpen. „In tijden van wereldwijde volatiliteit en onvoorspelbaarheid heeft de EU kracht, visie en het vermogen om te handelen nodig”, schreef VDL donderdag na de stemming. Daar is geen woord van gelogen, maar het zou goed zijn als de EU-baas en haar partij zelf het goede voorbeeld geven. Samenwerken met partijen die klimaatwetenschap of de rechtsstaat ook maar een mening vinden of die stilletjes Poetin bewonderen, levert op korte termijn misschien politiek voordeel op, maar is op lange termijn een doodlopende weg.

De gebeurtenissen van afgelopen week geven constructieve partijen volop stof tot nadenken. Zij – en niet eurosceptici – zouden voorop moeten lopen als het gaat om thema’s als transparantie of klimaat. Dat sociaaldemocraten niet willen meestemmen met twijfelachtige, radicaalrechtse initiatieven is begrijpelijk. Als de motie het donderdag had gehaald, zou dit, zoals de regels voorschrijven, het aftreden van de voltallige Commissie in gang hebben gezet. Tegelijk moet er genoeg ruimte blijven voor het geven van kritiek op deze Commissie. Discussies kunnen niet steeds bij voorbaat worden gesmoord met het argument dat de wereld in brand staat. Op termijn zal ook dat het geloof in de Europese democratie aantasten.

Column | Zomerse felicitaties

admin
July 12, 2025
0

In dit zonnige zomerweekend deel ik graag felicitaties uit. Allereerst aan president Trump die door zijn vriend Netanyahu is voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede. De manier waarop Bibi dit grote geschenk aan Donald gaf was teder en oprecht. Wat mij vooral raakte was de ontroerende reactie van de onschuldige Donald, die door dit aanbod volledig overvallen werd en daardoor zeer spontaan en oprecht aangedaan reageerde. Toen ik dit zag dacht ik: de Derde Wereldoorlog is voorlopig nog ver weg.

En ik feliciteer voormalig NSC-Kamerlid Jelle Soepboer die net op tijd van het zinkende partijschip is gesprongen, waardoor hij de totale ondergang van deze splinter eind oktober niet hoeft mee te maken.

Ook proficiat voor de gemeente Coevorden die de komst van veertien minderjarige meisjes heeft weten tegen te houden met brandbommen en openlijke geweldpleging. Echt fantastisch. Zo doen we dat. Ik feliciteer ook de vluchtelingetjes dat hen een verblijf in deze ongeletterdenstam bespaard is gebleven.

Verder feliciteer ik de Turkse president Erdogan, die het wederom gelukt is om in zijn land een aantal corrupte burgemeesters achter de tralies te krijgen zonder dat een westers land daar tegen protesteert. Echt heel knap.

En natuurlijk gaan mijn felicitaties ook naar Vieze Jeroentje Rietbergen die definitief niet vervolgd gaat worden voor verkrachting van de toen negentienjarige Nienke Wijnhoven. Het met lenige pianovingers betasten van een minderjarig meisje door een vunzige muzikant op leeftijd is inderdaad iets heel anders dan verkrachten en daarom inderdaad niet strafbaar.

Wie ik niet mag vergeten te feliciteren is de redactie van het NOS Journaal, die waren deze week zo vriendelijk om het wederom gênante nieuws over hun directeur Renate Eringa, de Geitenpaadjeskoningin des Vaderlands, niet uit te zenden en te gunnen aan hun collega’s van RTL. Echt een journalistiek hoogstandje. Ik denk dat jullie op opslag kunnen rekenen. En jullie weten: Renate is niet lullig met salarissen. Uiteraard feliciteer ik Renate zelf ook omdat ze ondanks alles schaamteloos aan het omroeppluche blijft plakken. Dat noem ik pas karakter lieverd.

En ik feliciteer een straatje in Zwolle omdat het gelukt is om het studentenhuis van Noor Visser tegen te houden. Noor is een meisje dat niet zo lang geleden haar vader verloor en van de erfenis een huis kocht. Daar wilde ze met een paar vriendinnetjes in gaan wonen. De buren kregen daar lucht van en maakten bezwaar bij de gemeente. De argumenten waren uiteraard: overlast, lawaai, drukte, feestjes. Allemaal vrolijkheid waardoor de zure zulten in Noor haar straatje te veel herinnerd zouden worden aan hun eigen baldadige jeugd. Dit soort zit liever gezapig te dommelen in hun verantwoorde laadpalenjungle terwijl het denkt aan de hypotheekrenteaftrek, de zonnepanelenweelde, de elektrieke bakfietsen en het heerlijke verkeersdrempelsucces. Ze willen niet geconfronteerd worden met hun eigen vroeger. Toen hun leven nog leuk was en zin had.

De gemeente verbood het studentenhuis, waarop Noor naar de rechter stapte. Dat leek mij een gelopen koers voor onze Noor. Wie bepaalt wie je in je eigen huis haalt? Zeker bij rechters die zelf ook gestudeerd hebben en daardoor alles weten van alcohol, grensoverschrijdend gedrag en nachtelijke lol. Dus die gaven Noor vast gelijk. Ik rekende op een studentikoos briefje van de president van de rechtbank aan de Zwolse reservaatbewoners waarin uitgelegd werd hoe gezond het is om wakker gehouden te worden door jong spul dat de nachten nog gebruikt voor vrijen en dromen. En niet door snurkende zoutzakken die over relatietherapie liggen na te denken.

Maar helaas. De licht demente rechters zijn hun eigen jeugd vergeten. Dus Noor verloor.

En daarom feliciteer ik ook Noor Visser. Al is het maar omdat ze op tijd gewaarschuwd is. Ik mag hopen dat ze het huis kan verkopen aan een of ander aanleunechtpaar dat in het zeikerige straatje zielsgelukkig gaat worden.

En ik ga de jongens en meisjes van de studentenhuizen hier om mij heen feliciteren met de zomer waarin ze op afgetrapte bankstellen op de stoep bier kunnen drinken. Koud bier. Kortom: proost!

Brandstoftoevoer uitgeschakeld vlak voor vliegtuigcrash India

admin
July 11, 2025
0

Vlak het neerstorten van een Air India-toestel op 12 juni in Ahmedabad werden de brandstofschakelaars voor beide motoren uitgeschakeld, blijkt volgens internationale persbureaus uit een eerste onderzoek van de Indiase overheidsorganisatie voor luchtvaartongevallen. Daardoor ging er geen brandstof meer naar de motoren en verloor de Boeing 787 Dreamliner direct stuwkracht en hoogte.

Bij de crash kwamen 241 van de 242 inzittenden om het leven en ook 19 mensen op de grond. Op geluidsopnames is te horen hoe de ene piloot aan de andere vraagt waarom hij de brandstoftoevoer heeft afgesloten, maar die antwoordt daarop dat hij dat niet heeft gedaan.

De onderzoekers melden niet hoe de brandstofschakelaars dan wel zijn uitgeschakeld. Volgens een door persbureau Reuters geraadpleegde vliegtuigexpert kunnen ze niet per ongeluk worden aan- of uitgezet. De schakelaars worden gebruikt om de motoren uit te schakelen als het vliegtuig bij de gate is, of bij noodsituaties zoals een motorbrand.