Om Fahad, een populaire Iraakse TikTok-persoonlijkheid, is vrijdagavond doodgeschoten nabij haar huis in Bagdad. Dat melden internationale media. Ghufran Sawadi — haar echte naam — kwam om nadat ze voor haar woning in haar auto werd beschoten door een motorrijder die zich voordeed als voedselbezorger. De dader is voortvluchtig en over het motief van voor de moord is vooralsnog niets bekend. De afgelopen jaren waren verschillende Iraakse socialemediapersoonlijkheden – met name vrouwen en mensen uit de LHBTI-gemeenschap – doelwit van bedreigingen en dodelijk geweld.
De 29-jarige Fahad, die een half miljoen volgers heeft op TikTok, werd afgelopen jaar door een Iraakse rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van een half jaar voor het delen van „video’s met onfatsoenlijke uitlatingen die de bescheidenheid en de publieke moraal ondermijnen”. Ze maakte zich bij haar volgers met name populair met het posten van luchtige filmpjes waarop ze danst op popmuziek.
De afgelopen jaren proberen Iraakse autoriteiten het online uitdragen van verschillende vormen van seksualiteit verder te criminaliseren. Die juridische repressie leek vooral een antwoord op de groeiende zichtbaarheid van met name jonge Iraakse vrouwen die zich online afzetten tegen het nog steeds dominante traditionele gedachtegoed op het gebied van seksualiteit en gendernormen.
Zo richtte het Iraakse ministerie van Binnenlandse Zaken in januari 2023 een commissie op om „obscene en vernederende” online inhoud afkomstig van populaire Iraakse influencers op te sporen. Onder meer een kliklijn moest ervoor zorgen dat de „moraal en familietradities” in de Iraakse samenleving worden beschermd. Naast Fahad werden een maand later vijf andere Iraakse online-persoonlijkheden veroordeeld tot celstraffen die opliepen tot twee jaar.
Grenzen seksuele moraal
Zaterdag nam het Iraakse parlement overigens een wet aan die homoseksuele relaties strafbaar stelt en transgenderpersonen criminaliseert door daar gevangenisstraffen tot vijftien jaar aan te verbinden. Tegenover het Franse persbureau AFP sprak Amnesty International meteen van een „schending van de fundamentele mensenrechten”,
Het Iraakse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft inmiddels een onderzoek ingesteld naar de omstandigheden van Fahads dood. Haar moord lijkt te passen binnen een patroon van doelgericht geweld tegen Iraakse influencers die de grenzen van de heersende behoudzucht rond seksuele moraal opzoeken.
In 2018 werd Instagrammodel Tara Fares, drie miljoen volgers, net als Fahad doodgeschoten in de Iraakse hoofdstad. Afgelopen jaar werd de 23-jarige Noor Alsaffar, die zich als man identificeerde en in korte Instagram- en TikTok-video’s met jurken, haar- en make-upstijlen, ook al doodgeschoten. En in februari werd in het centrum van Diwaniyah een voorvechter voor transrechten, die op sociale media bekend stond als ‘Simsim’, doodgestoken.
