Nederlands Fotomuseum verwerft twee unieke series van Johan van der Keuken

Het Nederlands Fotomuseum verwerft twee series uit het oeuvre van fotograaf-cineast Johan van der Keuken (1938-2001). Het gaat om tientallen originele bariet-afdrukken uit de serie Wij zijn 17, portretten die Johan van der Keuken maakte van leeftijdsgenoten, en om de originele dummy van Sommières die Van der Keuken in 1961 maakte na een verblijf in de Zuid-Franse stad en die om onbekende reden nooit als boek is gepubliceerd. Het werk is nu nog in bezit van zijn weduwe, Noshka van der Lely, en haar partner Willem van Zoetendaal. 

In 1955, toen de 17-jarige Johan van der Keuken nog Joan heette en op het Amsterdamse Montessori Lyceum zat, publiceerde hij Wij zijn 17, een boekje met dertig zwart-witportretten van zijn leeftijdsgenoten uit Amsterdam-Zuid, met een voorwoord van Simon Carmiggelt (zijn dochter Marianne was een van de geportretteerden). Het boekje met foto’s van drinkende en rokende, melancholisch kijkende jongeren, werd in het brave, naoorlogse Nederland kritisch ontvangen. Er verscheen zelfs een optimistische, katholieke tegenhanger, Wij zijn ook 17, en een ludieke Waren wij maar 17, met foto’s van bejaarden.

Johan van der Keuken, Wij zijn 17 (1955).



Lees ook

Wij waren 17

Lucette Bletz-Wezelaar nu

De beelden uit de serie Sommières laten vooral de Sommièrois – de inwoners van de stad – zien die Van der Keuken met zijn Leica M3 vastlegde, met de voor hem kenmerkende empathische blik.

Een belangrijk deel van het archief van Van der Keuken – zo’n 15- tot 20 duizend negatieven en zijn teksten en aantekeningen – verhuisde in 2019 al naar het Nederlands Fotomuseum. In 2022 presenteerde het museum een grote overzichtstentoonstelling van zijn werk. De nieuwe aanwinst is een „cruciale aanvulling op zijn negatievenarchief”, schrijft het Fotomuseum. „Vintage-afdrukken zijn het artistieke eindresultaat van de werkwijze van de fotograaf. Dat geldt in het bijzonder voor Johan van der Keuken, die experimenteerde met uitsneden, series en gelaagdheid van het beeld.” 

Johan van der Keuken, Sommières (1961).


Johan van der Keuken, originele dummy Sommières (1961).