Jana en haar vader gaan nog even gezellig ruimtereizen voor het slapengaan

Posted on October 23, 2024 by admin

‘Papa, hoe groot is de hemel eigenlijk?” Met die vraag begint Kruimels in het heelal, waarin de jonge Jana met haar vader, die ‘ruimte-onderzoeker’ is, het heelal verkent. Aan de hand van vragen die Jana voor het slapengaan afvuurt op haar vader reizen ze in gedachten vanuit Jana’s bed naar de maan, door het zonnestelsel en verder het heelal in.

Het boek is geschreven voor kinderen van 7 jaar en ouder. Jana stelt vragen die je kunt verwachten van een kind van die leeftijd, als ze de wereld aan het ontdekken zijn, zoals: waarom is de zon zo heet? Bestaan er babysterren? Hoeveel sterren zijn er? Waar komt het stof vandaan waar alle sterren van gemaakt zijn?

Omdat het boek geschreven is als een dialoog tussen Jana en haar vader word je op een natuurlijke manier meegenomen op hun tocht door het heelal. De vragen van Jana worden beantwoord op een manier die de enorme complexiteit en uitgestrektheid van het heelal een beetje tastbaarder maakt. Zo leer je dat de planeet Venus „een verschrikkelijk heet ding” is waar „geen leven mogelijk” is en „zwavelzuur uit de lucht” valt, dat het licht er een seconde over doet om naar de maan te reizen (ongeveer net zo lang als een hartslag) en dat in een manshoge berg zand van zes meter breed net zoveel zandkorrels zitten als sterren in een sterrenstelsel.

Het boek lijkt een autobiografisch tintje te hebben. Het is namelijk geschreven door ‘ruimte-onderzoeker’ Heino Falcke, hoogleraar astrofysica aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, met zijn vrouw Dagmar Falcke, leerkracht en directeur van een basisschool. Samen hebben ze drie inmiddels volwassen kinderen en een kleindochter. Zou Heino Falcke vroeger ook zittend op een bedrand vragen van zijn kinderen over het heelal beantwoord hebben? En had hij soms ook geen antwoord, net zoals Jana’s vader?

Als Jana meer filosofische vragen stelt over de rol van God en de hemel dan geeft haar vader bijvoorbeeld toe dat hij het niet weet. Dat gebeurt in het laatste hoofdstuk ook bij enkele grote wetenschappelijke vragen, zoals: hoe ontstond de oerknal? Het is fijn dat het boek zo laat zien dat ook wetenschappers niet overal een antwoord op hebben. Maar het was misschien mooi geweest om dat niet te brengen als iets dat vaststaat, zoals het nu leest, maar meer als een uitnodiging om later zelf op zoek te gaan naar antwoorden.

De antwoorden hadden soms iets uitgebreider mogen zijn. In minder dan 100 pagina’s het heelal behandelen voelt wat gehaast. De fraaie geïllustreerde reis wordt wel mooi aangevuld met de prachtige foto’s van onder meer de planeten, een kosmische nevel en natuurlijk een zwart gat – Heino Falcke speelde een belangrijke rol bij de eerste kiekjes van zwarte gaten.

Voor wie zoekt naar meer sterrenkundige afbeeldingen en video’s staat achterin het boek een QR-code die leidt naar extra materiaal. Dat is een mooie toevoeging, maar er had iets meer aandacht aan besteed mogen worden. Zo gaat het op de site ineens over ‘galaxieën’, in plaats van ‘sterrenstelsels’ (mogelijk doordat het boek oorspronkelijk in het Duits verscheen) en een aantal links verwijzen naar verkeerde video’s.

Welke kunstenaars geven met hun werk seintjes af aan andere kunstenaars?

admin
October 23, 2024
0

Het zijn de grootste bomen in het bos. Hun kronen steken boven alle andere uit en met de voedingsstoffen die ze via hun bladeren, takken en stammen, naar hun wortelstelsel en de daaraan gehechte schimmeldraden transporteren, geven voeding aan de jonge, in de schaduw groeiende zaailingen. ‘Moederbomen’ heten die woudgiganten, een begrip dat gemunt werd door de Canadese ecoloog Suzanne Simard.

Voor kunstenaar en tentoonstellingsmaker Ad de Jong stond Simards boek Finding the Mother Tree aan de basis van het idee voor een groepstentoonstelling met 38 Nederlandse beeldhouwers. Welke ‘moederbeelden’ zijn er denkbaar in het huidige tijdsgewricht? Welke jonge en oudere kunstenaars geven met hun werk seintjes af aan anderen: zo kan het ook, zo mag het ook, kijk maar, leen maar.

De Jong (1953) – bekend van eerdere anarchistische groepstentoonstellingen op ruige plekken, als een oud-postkantoor (Groningen), een verlaten parkeergarage (Amsterdam-Zuidoost) en een oude fabriekshal (Amsterdam-Noord) – heeft met The New Mother Sculptures een zintuiglijke verrijkende en weldadig genereuze tentoonstelling gemaakt, waar geen enkel letterlijk beeld van een moeder in voorkomt.

Kousenvoeten op leemgrond

De hele, best lastig in te richten bovenzaal van Museum Cobra is veranderd in een landschap waar ongeveer vijftig beelden (sommige hangen aan de muur) hun ‘leven’ leiden. De vloer is van aangestampte leem. Ze ruikt lekker en is zacht – zeker als je, zoals bedoeld, je schoenen uittrekt. Een bij vlagen dromerig, abstract geluidskunstwerk van Loma Doom begeleidt je op je kousenvoetentocht.

The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis

The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis

Net zoals in een bos geen naamkaartjes hangen, zo ontbreken ook hier naam- en titelkaartjes. De Jongs bedoeling is: dwalen, kijken, je telefoon in je zak laten en ontdekken wat er voor rijke ideeën leven bij jonge en oude, overwegend in Nederland werkende beeldhouwers. Die ideeën vinden in alle mogelijke materialen hun weg, niet alleen in hout of marmer, maar ook tegels, tape en plastic, staal, hout, keramiek, acrylgaren, sisal en nog veel meer. Het beeld – en dat is kenmerkend voor De Jong –, is leidend, niet het concept. Het beeld moet meteen zijn bestaansrecht opeisen.

Slechts vijf maanden geleden ontstond het plan. Museum Cobra zat in een crisis, er gaapte een gat in de programmering, De Jong had een idee: en met wat een goed resultaat. Er zijn bekende namen te zien zoals Diana Scherer, die een majestueuze, van het plafond naar beneden hangende groeisculptuur laat zien van gras en zaden. Maria Roosen toont een enkelhoge en lekker onhandig zwabberende Lichtmuur (2024) van snoepkleurige glazen baksteenvormen. Van Job Koelewijn is uit museum De Pont in Tilburg een als een golfslag krullende, propvolle en deels ontoegankelijke boekenkast geleend (Untitled – Lemniscaat, 2006).

Onbekende namen

Maar er zijn ook onbekende namen. Esther de Graaf toont een imposante maar fragiele constructie van ijzerdraad, plastic en aluminiumfolie. Deze Antenna (2014) steekt op zoveel plekken en nauwelijks waarneembaar uit dat je als bezoeker voorzichtig moet manoeuvreren om niet een deel van het werk omver te lopen. Izaak Zwartjes is een andere kunstenaar die op te weinig tentoonstellingspodia in Nederland te zien is. Zwartjes parkeerde een roestige ‘kruiwagen’ (The Barrow – 2024) op de lemen vloer. Op de wagen ligt een torpedovormige stapeling van leren lappen, stof en roestig metaal die in vorm worden gehouden door spanbanden. Zwartjes’ kleurenpalet is vaak somber – en ook nu is dat het geval. The Barrow lijkt op een dodenschip, een vervoermiddel voor vluchtelingen met in het midden een plek om weg te kruipen.

Op The New Mother Sculptures zijn werken te zien die van kleur sprankelen (een levensboom van Afra Eisma), hun woede uiten over de politieke omstandigheden van nu (Jonas Ohlsson) en ook zuivere poëzie verbeelden. Een van de sterkste voorbeelden van dat laatste is Hilke Walraven en haar beeldencirkel Dagen van Hout (2024). Walrafen heeft een kleine tien pilaren gesneden uit een es, een walnoot, een harde beuk, een eik en kers: deze bomen gaven hun hout voor haar werk. In de pilaren verstopte Walrafen piepkleine tekeningen, briefjes en objecten. Votiefbeeldjes lijken het. Boodschappen aan de toeschouwer, aan haarzelf, maar ook aan de boom die eens was. De boodschappen zijn licht en broos: een windvlaag kan ze zo meenemen.

The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis

The New Mother Sculptures in Museum Cobra. Foto Peter Tijhuis

Martijn N. (36) veroordeeld tot 1,5 jaar cel voor ontucht met minderjarigen, vrijgesproken van verkrachting

admin
October 23, 2024
0

De rechtbank heeft mode-ondernemer Martijn N. (36) woensdagmiddag veroordeeld voor ontucht met twee minderjarigen en één aanranding. N. kreeg achttien maanden celstraf opgelegd, waarvan acht maanden voorwaardelijk.

Dat is aanzienlijk lager dan de straf die door het OM tegen Martijn N. was geëist. In september vroeg de officier van justitie een gevangenisstraf van acht jaar voor elf strafbare feiten: zes verkrachtingen, twee pogingen tot verkrachting, ontucht met twee minderjarigen en een poging tot zware mishandeling.

Eigen belang

„De ten laste gelegde feiten zijn niet altijd strafbaar in de juridische zin van het woord. Maar wel kwalijk,” zei de rechter. „Dat u uitsluitend oog had voor uw eigen belang en gerief vinden wij heel zorgelijk.” De rechtbank drong er dan ook op aan om psychische zorg voor N. te continueren.

Gerard Spong, de advocaat van N., sprak na het vonnis van een ‘eclatante overwinning’. „Mijn cliënt is vrijgesproken van alle verkrachtingen en pogingen daartoe. De ontucht met minderjarigen had hij bekend: daar was geen eer aan te behalen.”

Advocaat Margreet de Boer, die de meeste slachtoffers vertegenwoordigde, noemde de uitspraak „teleurstellend”. „De behandeling van deze zaak onderstreept het belang van de nieuwe zedenwetgeving. In diverse zaken hebben de aangevers ‘au-au’ en ‘stop’ geroepen en lag N. bovenop hen.”

Groningse scholen krijgen extra geld voor muziek, theater of sportlessen (maar het mag ook naar taal en rekenen)

admin
October 23, 2024
0

Kinderen op basisscholen in Groningen en Noord-Drenthe krijgen vanaf september volgend jaar twee tot zes uur extra les. Op scholen waar leerlingen onderpresteren in taal en rekenen kan daar extra les in worden gegeven, maar het geld mag ook worden besteed aan muzieklessen, handvaardigheid, tekenles, theaterles of sportieve activiteiten. „Het is structureel geld, voor dertig jaar”, zegt Henk Nijboer. „Zo kunnen scholen tegelijk iets doen om de achterstanden bij kinderen weg te werken én vakmensen een goed contract te bieden.”

Het voormalig Tweede Kamerlid (PvdA) is een van de twee kwartiermakers die door het vorige kabinet en de regio zijn aangewezen om plannen te maken die de leefbaarheid en het economisch perspectief van het voormalige gaswinningsgebied verbeteren. Nijboer is verantwoordelijk voor de sociale agenda, voormalig Rabobankbestuurder Jakob Klompien richt zich op de economische agenda. Zij hebben allebei 100 miljoen euro per jaar te verdelen. Het geld voor ‘Nij begun’ (nieuw begin) kwam vrij nadat de parlementaire enquêtecommissie die de gaswinning onderzocht had geconcludeerd dat Nederland een ‘ereschuld’ aan de provincie heeft die moet worden ingelost.

Henk Nijboer in zijn tijd als Kamerlid (PvdA).

Waarom krijgen alle kinderen in Groningen extra lesuren, niet alleen kinderen in het aardbevingsgebied?

„De sociale en de economische agenda zijn bedoeld voor alle tien Groningse gemeenten en drie gemeenten in Noord-Drenthe, zo is het destijds afgesproken. Er zijn best wel veel zorgen over jongeren, eigenlijk in heel Nederland. Mentaal gaat het niet goed en op onderwijsgebied zijn er achterstanden. Daarom krijgen in het gebied waarvoor wij plannen maken alle kinderen in groep drie tot en met groep acht in elk geval twee uur extra les. Op scholen waar de grootste achterstanden zijn, bijvoorbeeld in Oost-Groningen, kan dat oplopen tot zes uur.”

U zegt: er zijn onderwijsachterstanden. Maar scholen hoeven het geld niet per se aan taal- of rekenles te besteden. Waarom niet?

„Het is aan scholen zelf om te bepalen wat ze met de extra lestijd doen. Het kunnen taal- en rekenlessen zijn, maar ook zwemlessen. De achterstanden bij kinderen zijn breder dan alleen taal en rekenen, het gaat om hun hele ontwikkeling. We willen hun leven verrijken door ze bijvoorbeeld de kans te geven om een muziekinstrument te bespelen of meer te bewegen, want dat laatste is ook best een groot probleem.”

Het voordeel van structureel geld is dat je mensen een contract kunt geven

U bent gaan kijken bij gemeenten die al extra investeren in onderwijs. Wat leerde u daar?

„Klopt, ik heb scholen in de regio bezocht waar al geëxperimenteerd wordt met extra lesuren, maar ik heb ook gekeken in Rotterdam-Zuid en Heerlen-Noord, waar een Nationaal Programma loopt om achterstanden weg te werken. Daar zijn de ervaringen positief, de schoolresultaten gaan echt omhoog. Ik was best wel onder de indruk. En ik ben bijvoorbeeld ook in Kerkrade geweest, waar de Universiteit Maastricht onderzoek doet naar het effect van de ‘verrijkte schooldag’. Daar hoorde ik over een onverwacht bijeffect: na twee, drie jaar werd er ook veel minder gepest.”

Zijn er genoeg leraren om al die extra lesuren gegeven?

„Daar hebben we over gesproken met de scholen. Het is zeker een uitdaging om genoeg mensen voor de klas te hebben, al is het lerarentekort bij ons kleiner dan in de Randstad. Maar ik denk dat het gaat lukken. We hebben hier in het Noorden een bloeiende cultuursector en een sportopleiding, het CIOS. Er zijn genoeg theaterdocenten, muziekleraren en sportinstructeurs die graag twee of drie dagen voor de klas willen staan. Er is heel veel animo. Het voordeel van structureel geld is dat je mensen een contract kunt geven.”

Dit is het begin van meer plannen. Kunt u al een tipje van de sluier oplichten over de rest?

„Nog even geduld, in januari presenteren we het hele pakket.”

Related Posts

Welke kunstenaars geven met hun werk seintjes af aan andere kunstenaars?

Kousenvoeten op leemgrond

Onbekende namen

Martijn N. (36) veroordeeld tot 1,5 jaar cel voor ontucht met minderjarigen, vrijgesproken van verkrachting

Eigen belang

Groningse scholen krijgen extra geld voor muziek, theater of sportlessen (maar het mag ook naar taal en rekenen)