N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis
Hij is paars, bijna rozig of een beetje beige, soms met uitgesproken witte randjes. Je zou zijn witte donssluier bijna willen strelen. In theorie kan het: de paarse korstzwam groeit gewoon in Nederland, je vindt hem op dode takken en stammen. De wonderschone zwam die hier te zien is, werd gefotografeerd in Park Zypendaal in Arnhem.
Maar zo aaibaar en zachtaardig als hij oogt, is hij niet. Via de snoeiwonden van kersen-, pruimen- of perenbomen (vruchtbomen uit de rozenfamilie) kan de loodglanszwam, zoals hij ook genoemd wordt, tot diep in levende bomen woekeren en de loodglansziekte veroorzaken. Een wittige waas op het blad – als oxiderend lood – verraadt zijn aanwezigheid. Het kan het einde van de boom betekenen.
Voor het eerst is nu ook een mens ziek geworden van de schimmel. In India meldde zich een 61-jarige man bij de dokter met een schorre stem, hoesten, keelonsteking, slikproblemen en vermoeidheid. Uit de zwelling die in zijn luchtpijp bleek te zitten, werd wat pus gehaald, die het op kweek geweldig goed deed. Maar de artsen konden de romige, bruingele brij niet thuisbrengen. Een speciale WHO-afdeling voor schimmelonderzoek moet verbaasd hebben opgekeken toen dna-onderzoek wees naar een plantschimmel, de Chondrostereum purpureum, de paarse korstzwam.
Een doos van Pandora
Van de miljoenen schimmels die er bestaan zijn er maar een paar honderd die dieren en mensen kunnen infecteren. Bij deze schimmel is het nooit eerder gezien, volgens de microbiologen die ’m ontdekten. En dan ook nog bij een gezonde man. Maar het kan dus wel, en de opwarming van de aarde, veranderende ecosystemen, mensen en planten die over de hele wereld reizen, kunnen nog een doos van Pandora openen, verwachten de onderzoekers. Schimmels zijn opportunisten, ze maken gebruik van elke zwakke plek in het immuunsysteem, of dat nu in planten, mensen of dieren zit.
Schimmels zijn doorgaans alleen gevaarlijk voor mensen met een verzwakte afweer. Denk bijvoorbeeld aan de Candida auris, een schimmel die in ziekenhuizen oprukt. Dat een gezonde Indiase man ziek werd, was achteraf minder gek dan gedacht: hij bleek als mycoloog eindeloos veel paddestoelen te hebben onderzocht – hoewel hij zelf dacht dat de paarse korstzwam daar niet bij zat. De man heeft de schimmelinfectie overigens overleefd. De zwelling is verwijderd en de schimmel is met medicijnen bestreden. Twee jaar na de behandeling is de zwam nog steeds niet teruggekeerd.