Het Kimberley Bos-effect: ‘Ik hoef skeleton niet meer uit te leggen’

Een paar uur nadat skeletonner Kimberley Bos een voor Nederland historische olympische medaille had gewonnen bij de Winterspelen in Beijing, kwam ze terug in haar appartement. Daar zat ze, alleen op haar bed in het olympisch dorp, midden in de Chinese nacht, met een bronzen plak in haar handen. „Het was heel gek, want wat doe je dan? Ik ben maar mensen gaan bellen en zo.”

Pas terug in Nederland merkte Bos hoeveel haar prestatie had losgemaakt. „Toen kreeg ik door hoe er in Nederland was meegeleefd. Ik mocht ineens overal op tv komen.” Een hoogtepunt was de ontmoeting met turner Epke Zonderland – een idool van Bos die vroeger zelf aan turnen deed. „Hij vroeg aan mij of ik met hem op de foto wilde. Toen besefte ik dat dit iets anders is dan een wereldbeker winnen of Europees kampioen worden.”

Het is bijna een jaar geleden dat Bos op 12 februari 2022 de eerste Nederlander werd die een olympische medaille behaalde in een sleesport. Op een baan die slingerde als een vliegende Chinese draak begon ze slecht, maar wist ze zich in vier runs op te werken naar de derde plaats. In de vrieskou van Yanqing sprong ze een gat in de lucht, en kreeg ze naast het ijskanaal waardoor ze zojuist naar beneden was geraasd direct haar medaille uitgereikt.

Deze week staat Bos voor haar volgende grote toernooi. Op de natuurijsbaan van Sankt Moritz in de Zwitserse Alpen beginnen de skeletonners donderdag aan hun eerste twee runs van het wereldkampioenschap. Bos geldt als een van de favorieten na haar vierde plaats op het EK. Ze sleet ook altijd goed op de natuurijsbaan in Zwitserland. „De afdaling van Sankt Moritz is heel lang, meer dan tien seconden langer dan andere afdalingen”, zegt Bos. „Je kunt er daarom hele hoge snelheden halen. Hoe meer ontspannen je op de slee ligt, hoe meer je versnelt. En als ik één ding goed kan, is het ontspannen op de slee liggen. Het is de bedoeling dat ik daar de hoogste snelheid ga halen.”

Belastingdienst

Er is het afgelopen jaar veel veranderd, vertelt de 29-jarige Bos een paar weken voorafgaand aan het WK. Olympisch brons was het begin van een bijzondere periode vol huldigingen, een bezoek aan de koning en uitnodigingen voor lezingen en reizen. Ze mocht naar Zuid-Korea voor de opening van de Jeugd Olympische Spelen, en vloog naar Griekenland voor een bijeenkomst van het Internationaal Olympisch Comité. Ze werd ook uitgenodigd om bij de Belastingdienst te vertellen hoe zij met verwachtingen en indrukken van de buitenwereld omgaat. „Dat is daar een hot item, zo met de Toeslagenaffaire. Er werken daar ook maar mensen die niet wisten dat ze zich ooit zouden moeten verdedigen voor hun werkgever op een verjaardagsfeestje.”

Sleeën deed Bos in die periode niet. Na de Spelen waren de meeste banen gesloten, en haar agenda vulde zich al snel met andere dingen. Ze maakte pas in het najaar van 2022 weer haar eerste afdaling, nadat ze zichzelf haar eerste zomervakantie in jaren had gegund. „De laatste keer was denk ik voor de Spelen in Pyeongchang in 2018. Nu ben ik met mijn vriend een week met de camper naar Engeland geweest.”

Ook anders was dat Bos dit jaar al voor die zomervakantie wist dat ze de komende vier jaar financieel door kan met het beoefenen van haar sport. „Dat was wel fijn. Ik ben gewend dat het meestal pas rondkomt in september of oktober, als het seizoen bijna begint.”

Het financiële plaatje kwam ook sneller dan normaal rond omdat Bos besloot voortaan samen op te trekken met de Australische Jaclyn Narracott, die zilver pakte bij de Spelen. „In het begin was het lastig, maar het gaat steeds beter”, zegt Bos. „We waren allebei heel erg gewend alles op onze eigen manier te doen. Joska [Le Conté, de coach van Bos en nu ook die van Narracott] en ik bespraken veel in het Nederlands, dat begreep Jaclyn natuurlijk niet.”

Groot voordeel is dat de twee informatie kunnen delen, over hoe je het beste een bepaalde bocht doorkomt bijvoorbeeld. Bos: „De Duitsers hebben altijd een team van vijftien man bij zich, die kunnen veel meer informatie verzamelen. Wij kunnen nu elkaar helpen.”

Toch leverde de olympische medaille Bos minder financieel gewin op dan ze had gedacht. „Ik ben nog altijd afhankelijk van mijn A-status van NOC-NSF.” Bos hoopte met wat bijverdiensten en haar topsportstatus deze zomer voor haarzelf een huis te vinden. Maar met de hoge huurprijzen en inflatie bleek dat onmogelijk, ze woont – wanneer ze in Nederland is – nog altijd bij haar ouders. „Dat blijft wel een beetje frustrerend. Ik had graag op dat vlak op mijn eigen benen willen staan. Aan de andere kant is het ook wel prima zo, ik ben vorig jaar zoveel op reis geweest dat ik in totaal maar vier maanden thuis was.”

Bos is sinds dit jaar niet meer de enige Nederlandse skeletonner in internationaal verband. Je kunt voorzichtig spreken van een ‘Kimberley-effect’ nu er sinds de zomer acht skeletonners – zes mannen en twee vrouwen – bij zijn gekomen die deze winter hun eerste afdalingen maken in continentale wedstrijden. „Ze zijn deze zomer geselecteerd na testdagen en ze worden elke week een beetje beter”, zegt Bos, die zich als vraagbaak voor de beginnelingen heeft opgeworpen en ze regelmatig via de app van advies voorziet. De nieuwe skeletonners profiteren van het feit dat de Bob- en Sleebond Nederland deze zomer voor het eerst een sponsor wist te vinden die zich voor de gehele komende olympisch cyclus aan de sport wilde binden.

„Ik vind skeleton een sport waar we als Nederland, ook al hebben we geen ijs of bergen, heel goed in kunnen zijn als we er aandacht en geld in steken”, zegt Bos over haar betrokkenheid bij haar opvolgers. Ze zou het zonde vinden als alle kennis en kunde die zij heeft opgedaan, verloren gaat als ze ermee stopt. Daarom is Bos ook blij dat de plannen om een nieuwe startbaan op sportcentrum Papendal neer te zetten, steeds concreter worden. Die moet dit voorjaar worden gebouwd, afhankelijk van de juiste vergunningen. „Helaas hebben we geen startbaan meer sinds 2018, en het zou heel veel betekenen voor onze sport als er een nieuwe komt”, zegt Bos.

Nederlandse supporters

Zo lijkt de sport skeleton enigszins vorm te krijgen in Nederland, en dat allemaal dankzij die ene medaille van Bos in Beijing. „Zo zou je dat zeker kunnen zeggen, maar ik vind het een wat te grote eer”, zegt ze lachend. „Ik heb het niet alleen gedaan, zonder Joska was het me nooit gelukt.” Maar leuk is het wel, zegt ze. „Ik hoef mijn sport niet meer uit te leggen. Mensen vragen me nu hoe je hard gaat in mijn sport.” En ze zag het tijdens de wereldbeker in Winterberg, waar er meer Nederlanders langs de baan stonden dan Duitsers, allemaal om haar aan te moedigen.

Bos wil doorgaan tot de Olympische Winterspelen van Milaan en Cortina d’Ampezzo in 2026, ze ziet genoeg aanknopingspunten om nog beter te worden. „Ik heb dit jaar hard gewerkt aan mijn lichaamsvorm op de slee. Ik kan nog wel eens slordig zijn en dan verlies je aerodynamisch gezien veel. Dat is veel beter geworden.”

Ze wil vooral plezier hebben in haar sport. Bos: „Als je het alleen maar doet voor een doel, dan ga je echt niet harder sleeën. In Beijing is het me gelukt te genieten van mijn runs, en niet teveel te letten op de rest. Het lukte me ook in Winterberg waar ik dit jaar de wereldbekerwedstrijd won, en ik hoop dat het me op het WK ook weer lukt.”