Handige ondernemers lopen binnen door uitbuiting van arbeidsmigranten op asielschepen

In het Arnhemse Restaurant Sky liggen de flessen Moët-champagne uitgestald voor het raam. De site belooft ‘verfijnde elegantie’ en ‘overvloed’, en de inrichting sluit daarbij aan. De muren zijn behangen met zwart-goud velours, gedimde hanglampen zorgen voor een duizend-en-een-nacht-sfeer. Op het menu: coquille met verse truffel, blini’s met kaviaar, klassieke bisque en de favoriete garnalenkroketten van eigenaar Roland Barendrecht (50), geserveerd met een takje dille.

Het restaurant is zijn paradepaardje, mensen werken er graag, zei Barendrecht in 2022 in een interview met De Gelderlander. Hij vertelde in de regionale krant dat hij vaak hoorde dat het onmogelijk is om mensen te krijgen in de horeca. „Dan zeg ik: betaal je mensen goed, met gunstige arbeidsvoorwaarden. Dan heb je, net als ik, geen personeelsprobleem.”

Op slechts een paar minuten rijden, aan dezelfde Rijnkade, zijn tientallen anderen voor Roland Barendrecht aan het werk. Arbeidsmigranten. Uit Bulgarije, Roemenië en Hongarije. Ze zorgen voor de asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen die daar op schepen worden opgevangen. De arbeidsmigranten koken drie keer per dag een buffet, regelen de schoonmaak, maken de bedden op.

De arbeidsmigranten werken voor Cruisinc, een ander bedrijf van Barendrecht. Maar dat is het bedrijf waar hij géén interviews over geeft. Voor hij de telefoon ophangt, wil hij er alleen over kwijt dat hij „alles met de beste intenties” doet. Later, vlak voor publicatie, belt hij alsnog. „Er gaan hier vast en zeker dingen mis”, zegt hij. „Maar we zijn geen boevenbende.”

„Mensen ervaren een asielcrisis”, zei minister-president Schoof in september. In Nederland is al jaren niet genoeg plek voor iedereen die hier asiel aanvraagt. Er wonen inmiddels meer asielzoekers buiten asielzoekerscentra dan erin. Van de ruim zeventigduizend mensen die hier asiel hebben aangevraagd verblijft meer dan de helft in hallen, hotels, en steeds vaker: op schepen.

Het gaat om schepen die voorheen toeristen over de Rijn, Elbe of Oostzee voeren. Nu liggen ze stil in plaatsen als Arnhem, Zaandam en Harlingen. Het COA huurt 32 schepen, verspreid over 23 plekken in Nederland. De schepen liggen vaak ver van de bewoonde wereld: aan de rand van steden en dorpen, bij industrieterreinen, in havens. Begin november verbleven er in totaal 7.500 asielzoekers op schepen.

Op die schepen, vaak buiten het zicht van de samenleving, gaat het er vaak hard aan toe. NRC sprak met vijftien arbeidsmigranten, met asielzoekers en schippers, en bezit tientallen mails, gesprekken, interne documenten en geluidsopnamen. Daaruit blijkt dat arbeidsmigranten die op de schepen werken worden uitgebuit. Ze moeten weken achter elkaar werken zonder vrij te krijgen. Wie ziek wordt, wordt ontslagen. In dat geval staan de arbeidsmigranten van de een op andere dag op straat.

Het opmerkelijke is dat deze omstandigheden zich afspelen in opdracht van de Nederlandse overheid – die zulke praktijken altijd ferm heeft veroordeeld. Voormalig minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, CDA) noemde de uitbuiting van arbeidsmigranten afgelopen voorjaar nog „Nederland onwaardig”.

Ondertussen verdienen enkele Nederlandse ondernemers miljoenen aan de opvangcrisis. Uit de gesprekken en documenten komt het verdienmodel naar voren: zo minimaal mogelijke opvang, met maximale winst. En via Cyprus, zo blijkt uit onderzoek van NRC, wordt een financiële truc toegepast om geld naar Nederlandse aandeelhouders te laten stromen.

Hoe is de Nederlandse overheid hierin beland?

Opvangschepen

In het voorjaar van 2023 reist een Bulgaar voor een klus af naar Nederland. De man werkt al twintig jaar met plezier op cruiseschepen, hij heeft de wereld gezien. Maar nu gaat hij iets anders doen. Hij gaat aan de slag op opvangschepen voor vluchtelingen. Als hotelmanager zal hij er, met zijn medewerkers, de dagelijkse gang van zaken regelen. Ze zorgen dat het schip schoon is, dat er beddengoed ligt en handdoeken zijn. Ze verzorgen het eten en drinken. De Bulgaarse manager tekent een contract bij het Arnhemse bedrijf Cruisinc Tourism BV, van Roland Barendrecht.

Het contract dat de Bulgaar tekent, maakt deel uit van een constructie die de Nederlandse overheid heeft opgetuigd. Arbeidsmigranten werken niet direct voor het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), maar komen via Cruisinc op de schepen terecht.

De arbeidsovereenkomst met Cruisinc valt onder de horeca-cao. Overwerk wordt niet gecompenseerd, staat in het contract. „Niet in geld of in tijd.” Bij ziekmelding worden twee „wachtdagen” gerekend, die niet uitbetaald worden. Die twee bepalingen staan op gespannen voet met de horeca-cao, zegt hoogleraar arbeidsrecht Ruben Houweling tegen NRC: „De kans is groot dat de bepalingen ongeldig zijn als ze worden aangevochten bij de rechter.” Maar de Bulgaar is niet bekend met het Nederlandse arbeidsrecht.

Als de Bulgaar op de schepen aan de slag gaat, merkt hij al snel dat hij meer uren maakt dan afgesproken. Hij zou acht uur per dag werken. In de praktijk werkt hij er minstens tien, met uitschieters naar veertien uur. Zijn werk gaat altijd door. Hij regelt het personeel in de keuken, stuurt de schoonmaak aan, onderhoudt contact met externe leveranciers. De telefoon gaat de hele dag. Maar dat mag van zijn leidinggevenden bij Cruisinc niet in zijn urenverantwoording komen. De leidinggevenden zeggen dat hij moet schrijven dat hij werkt van 08.00-12.00, van 12.30-14.30 en van 18.00-20.00 uur. Vakantie zit er niet in. Als hij vrij vraagt, krijgt hij te horen dat hij onbetaald verlof moet opnemen. Aan de telefoon zegt Barendrecht dat dit klopt, maar dat „vakantiedagen en vakantiegeld met het salaris worden uitbetaald”.

Beschimmeld eten mengden we met vers voedsel, daarna kwam het gewoon op tafel

Ook andere medewerkers vertellen dat veel meer wordt gewerkt dan op papier staat. De Roemeense hotelmanager S. zegt dat ze van haar leidinggevenden voor geen van haar medewerkers „meer dan acht uur per dag” mocht schrijven.

Ook als de werkdag voorbij is, mogen de managers volgens hun contract niet van het schip. De Bulgaarse manager is acht weken lang 24 uur per dag aan boord. Zijn leidinggevenden vertellen hem dat hij, als hij écht wil, boodschappen mag halen of een wandeling kan maken. Dan moet hij wel binnen een half uur terug zijn.

Buffet

Asielzoekers, zien de arbeidsmigranten, hebben weinig omhanden. De boten zijn krap, ze verblijven er soms meer dan een jaar. Ondertussen mogen ze amper werken. De asielzoekers leven van maaltijd naar maaltijd – met het avondbuffet als evenement van de dag. Bij de Oekraïense vluchtelingen gaat het er volgens de arbeidsmigranten gemoedelijker aan toe. Sommige Oekraïeners komen vlak voor het avondbuffet terug van hun werk. Ze parkeren hun auto voor het schip en kunnen dan zo aanschuiven.

Buiten het uitserveren van het buffet om spreken de arbeidsmigranten en de bewoners van de schepen elkaar nauwelijks. Volgens de regels van Cruisinc mogen ze geen contact met elkaar hebben, vertellen ze. Aan de telefoon zegt Barendrecht dat zijn werknemers wel contact met vluchtelingen mogen hebben, maar dat zijn bedrijf er geen voorstander van is. „Deze week is het weer gebeurd”, zegt hij, „dat een bewoner en een personeelslid een relatie kregen.”

De arbeidsmigranten mogen pas aan tafel als de vluchtelingen zijn uitgegeten. Zij moeten voor hun eten betalen. Voor voedsel en onderdak wordt maandelijks 275 euro van hun loon ingehouden, staat in hun contract. Maar: voor wat? De arbeidsmigranten vertellen dat het vlees dat geserveerd wordt regelmatig over de datum is. „Beschimmeld eten mengden we met vers voedsel”, zegt de Roemeense kok Voinea. „Daarna werd het gewoon geserveerd.”

De Roemeense hotelmanager S. zegt dat ze tientallen kilo’s vlees weggooide omdat het oud was – en stonk. Toen Cruisinc merkte dat er nieuw vlees besteld moest worden, kreeg ze naar eigen zeggen een waarschuwing van haar leidinggevende. Ze is er nog steeds boos over. „Op elke cent moest worden bespaard.”

Op staande voet ontslagen

Maar de arbeidsmigranten zijn bang om er iets van te zeggen. Cruisinc hanteert een eigen waarschuwingssysteem. Er zijn twaalf vormen van overtredingen waar medewerkers een officiële waarschuwing voor kunnen krijgen, zo is te lezen op een intern formulier. „Te laat komen”, niet luisteren of „misbruik van e-mail of telefoon”. De overtredingen worden niet gespecificeerd. Drie waarschuwingen betekent: ontslag op staande voet. Het systeem wordt volgens vijf oud-medewerkers misbruikt om mensen te ontslaan die lastig zijn of niet goed functioneren.

„De gedachte is: als we ze eruit knikkeren, dan horen we er toch nooit meer wat van”, zegt een voormalig medewerker uit de managementlaag. De medewerker zegt „tientallen keren” te hebben meegemaakt dat iemand, volgens de arbeidsregels onterecht, werd ontslagen. „Het was dagelijkse praktijk.” Wie geluk had, mocht nog één nacht blijven om een nieuwe slaapplek te zoeken. Wie niet wegging, werd door de beveiliging van boord gezet.

In Nederland is geen oud schip meer te krijgen, alles is opgekocht om te verhuren aan het COA

Matyas Barkoczi, uit Hongarije, zegt dat hij een waarschuwing kreeg omdat hij zijn wasgoed in de wasruimte had laten staan. Zijn tweede waarschuwing kreeg hij nadat hij weigerde naar een ander schip te verhuizen, omdat daar een manager werkte met wie hij een conflict had. „Ik werd ontslagen op een vrijdagmiddag. De personeelsafdeling nam niet meer op”, zegt hij. De volgende dag vloog hij op eigen kosten terug naar Hongarije.

Als hij thuis is, stuurt Barkoczi een uitgebreide mail naar Cruisinc. Hij schrijft dat hij zonder compensatie veel extra uren heeft gewerkt en vraagt of iemand naar hem toe kan komen om zijn kant van het verhaal te horen. „Voor het geval dat u me wil bereiken” voegt hij zijn telefoonnummer toe. Er komt geen antwoord.

De Roemeense hotelmanager S. krijgt een waarschuwing. Ze weigert nog langer „te weinig uren” voor haar medewerkers te schrijven. Een discussie over vakantiedagen zal uiteindelijk haar ontslag inluiden. „Twee uur later stond ik op straat. Ik kon nergens naartoe”, zegt ze. Niemand van Cruisinc reageerde op haar telefoontjes. Ze boekte zelf een lastminutevlucht naar Roemenië. S. zegt nog recht te hebben op 11.000 euro. „Maar Cruisinc neemt niet meer op.”

Een Bulgaarse schoonmaakster die werd ingehuurd door Cruisinc moest al na één waarschuwing vertrekken. Die kreeg ze omdat ze ziek werd. Cruisinc belde haar, met de boodschap dat ze weer moest komen werken. „Toen ik vertelde dat ik nog ziek was, hoefde ik niet meer terug te komen.”

Asielboten aan de Rijnkade in Arnhem.

Gouden kranen

Dat er zoveel medewerkers moeten vertrekken, frustreert hotelmanager Miroslav Kolarov steeds meer. Hoe kan hij zo een team opbouwen? Hij blijft maar mensen inwerken. In oktober 2023 beklaagt hij zich erover bij een medewerker van een van de bedrijven waarvan het COA schepen huurt, Slaapschepen BV. Na dat gesprek komt een leidinggevende van Cruisinc het schip van Kolarov op. Hij wordt op staande voet ontslagen. Op zijn ontslagformulier, in handen van NRC, staat als reden dat hij interne informatie met een externe partij heeft besproken. Een dag later zit Kolarov in het vliegtuig naar huis, naar Bulgarije.

„Waarom zou ik mensen eruit knikkeren?”, zegt Barendrecht in een reactie. „Dan moet ik weer iemand anders zoeken.” Al zegt hij ook dat dat niet zo ingewikkeld is. „Als wij morgen zes kelners nodig hebben en drie koks, dan staan ze hier volgende week.”

Toen het COA midden in de opvangcrisis van 2022 bedacht dat er meer asielzoekers op schepen konden worden opgevangen, stuitte het op een nieuw probleem. Niemand wist er iets van schepen.

COA-ambtenaren die potentiële opvangschepen bekijken, zien gouden kranen en glijbanen. Dat zou een verkeerd beeld geven. Een Friese ondernemer schiet te hulp. Schipper Mark Jongedijk, eigenaar van Slaapschepen BV, komt met het idee cruiseferry’s te huren. Dat zijn enorme veerboten die vrachtwagenchauffeurs en toeristen over de Oostzee varen. Er passen duizenden mensen op. Veel degelijker dan de schepen die COA-ambtenaren bekeken. Het COA is enthousiast. Jongedijk krijgt de opdracht twee cruiseferry’s te huren. Dat doet hij bij de Estse rederij Tallink, voor 110.000 euro per schip per dag, bleek vorig jaar uit onderzoek van het AD.

Volgens de aanbestedingsregels mag zo’n grote opdracht niet zomaar aan een partij worden gegund. Maar omdat er „dwingende spoed” is, zegt het COA, worden deze regels genegeerd. Daardoor wordt er boven de marktprijs betaald.

Maar van „dwingende spoed” is in deze situatie geen sprake, zegt jurist Hein van der Horst, die als zelfstandig aanbestedingsadviseur overheden adviseert. „Voor ‘dwingende spoed’ moet de toestroom van asielzoekers onvoorzien zijn en mag de situatie niet te wijten zijn aan de organisatie zelf, zegt hij. En dat is in deze situatie volgens hem wel het geval. „Het COA had dit kunnen zien aankomen. Ze hebben in de jaren voor de opvangcrisis zelfs contracten met locaties beëindigd.”

Zo gaat Slaapschepen een belangrijke rol in de asielcrisis spelen. Op dit moment is er met Slaapschepen een overeenkomst voor tien schepen – bijna de helft van alle schepen die het COA huurt. Op de site van Slaapschepen prijst een tevreden scheepseigenaar de constructie aan. Met zijn familie kocht hij een rivierschip, maar hij kon geen vaste ligplaats vinden. „Gelukkig kwamen we toen in contact met Slaapschepen, die al snel een kans zagen ons schip te gebruiken voor het COA.” Sindsdien wordt alles voor hem geregeld. „Ons schip heeft een vaste ligplaats, hospitality crew en goede beveiliging. Hierdoor hoef ik mij geen zorgen te maken, omdat er goed voor mijn schip wordt gezorgd.”

Via Slaapschepen gaat ook Cruisinc een grote rol spelen in de opvang op schepen. Het bedrijf, dat gespecialiseerd is in catering aan boord, wordt door Slaapschepen ingehuurd. Om aan de opdracht te voldoen, worden de arbeidsmigranten door Cruisinc naar Nederland gehaald. Ze koken inmiddels meer dan tienduizend maaltijden per dag.

Miljarden

Dat de arbeidsmigranten voor Cruisinc onder slechte omstandigheden moeten werken, komt niet doordat er te weinig geld is. De kosten voor de asielopvang stegen de afgelopen jaren met honderden miljoenen. In 2021 gaf het COA nog 765 miljoen euro aan asielopvang uit, vorig jaar was dat 2,7 miljard. Dat komt door het grote aantal asielzoekers dat in noodopvanglocaties slaapt. Voor een groot deel van de asielopvang is de Nederlandse overheid afhankelijk geworden van ondernemers. Waar opvang in een asielzoekerscentrum ongeveer 77 euro per nacht kost, betaalt het COA voor noodopvang soms drie keer zoveel.

Uit de jaarrekeningen van Slaapschepen blijkt hoe het bedrijf sinds de opvangcrisis is gegroeid. Tussen 2021 en 2022 stegen de bezittingen van 2,6 miljoen euro naar 7,9 miljoen euro.

In de scheepswereld verbaast men zich over de bedragen die worden verdiend. Op zijn woonschip bladert een Nederlandse kapitein driftig door contracten. De kapitein, die niet met zijn naam in dit artikel wil, wilde ook een schip voor de asielopvang kopen. Maar dat er zoveel geld in omging, had hij niet voorzien. Hij toont een contract uit 2023 waarin staat dat het COA ruim een half miljoen euro per jaar voor een oud riviercruiseschip betaalt. Een bedrag dat volgens hem op geen enkele andere manier nog met zo’n schip verdiend kan worden. In Nederland, zegt hij, is geen oud schip meer te krijgen. „Alles is opgekocht om te verhuren aan het COA.”

Jongedijk en Barendrecht willen daar in eerste instantie niet inhoudelijk op reageren. Later volgt een gezamenlijke algemene verklaring, waarin ze veel vragen onbeantwoord laten. Vlak voor publicatie vertelt Barendrecht aan de telefoon dat één werknemer, nadat hij een advocaat inschakelde, ruim 44.000 euro van Cruisinc heeft gekregen. „Dat was voor kosten en extra salarissen”, zegt hij. Barendrecht zegt dat hij het heeft overgemaakt om van de man af te zijn. „Het slokte veel energie op. Ik was het zat. Ik heb gezegd: ik wil ervan af zijn.” De betaling is volgens hem geen erkenning dat er iets misging.

Cyprus

Cruisinc blijkt een uitgebreide financiële constructie te hebben opgetuigd. De activiteiten van Cruisinc zijn in Nederland verdeeld over acht BV’s, waarvan de meeste tot voor kort niet gedeponeerd hadden, terwijl dit wel verplicht is. (Ruim een week nadat NRC een uitgebreide vragenlijst aan Cruisinc stuurt, worden er alsnog acht jaarrekeningen gedeponeerd.)

De acht vennootschappen zijn allemaal eigendom van het Arnhemse Quality River Catering Holding BV, opgericht in juni 2023. Vanaf daar gaan de geldstromen Nederland uit.

De ondernemers die schuil gaan achter Cruisinc blijken hun belangen in Cyprus te hebben geparkeerd. Uit gegevens van de plaatselijke Kamer van Koophandel blijken er zes Cypriotische firma’s betrokken te zijn bij Cruisinc. De aandeelhouders zijn vier Nederlandse zakenlieden: Roland Barendrecht, die het grootste belang heeft, en drie Limburgers.

Asielopvang is een business geworden

De moedermaatschappij op Cyprus paste begin dit jaar een financiële truc toe om miljoenen euro’s naar de vier aandeelhouders te laten stromen. Het bedrijf keerde geen dividend uit, maar verminderde zijn kapitaal met 6,5 miljoen euro. Zo’n kapitaalreductie is een methode die bedrijven en hun eigenaren vaak gebruiken om zo min mogelijk belasting te betalen over uitgekeerde winsten. In een reactie zegt Barendrecht dat hij in Nederland belasting afdraagt.

Zijn zakenpartners reageren niet op verzoeken van NRC om contact op te nemen. Als een van de aandeelhouders op een vrijdagmiddag op berensloffen de deur open doet in een Midden-Limburgs kerkdorp zegt hij: „We hebben een gezamenlijke persverklaring uitgegeven en daar beperk ik me toe.” De man, eigenaar van een belastingkantoor voor schippers, wil niet ingaan op vragen over de constructie op Cyprus. „Ieder zijn eigen standpunt, zullen we maar zeggen.”

Waarschuwingen

In de zomer van 2023 werkt de Bulgaarse hotelmanager op het riviercruiseschip MS Viola, in Wageningen. In de eetzaal van het schip is het lunchbuffet net geopend als zijn telefoon gaat. Het is een leidinggevende van Cruisinc.

Het hoofdkantoor wil dat hij zijn Indonesische kok een officiële waarschuwing geeft. De kok zou „niet volgens het menu” koken. Dat is onzin, vindt de Bulgaarse manager.

Door eerdere ervaringen weet hij precies hoe dit af zal lopen. De officiële waarschuwing zal een opmaat naar ontslag vormen. De kok zal binnenkort moeten vertrekken, net als vele andere werknemers die hem voorgingen.

De Bulgaar neemt daarom een besluit: hij weigert zijn kok een onterechte waarschuwing te geven.

Daarop komt hij zelf in de problemen. Een leidinggevende van Cruisinc krijgt in september een telefoontje van het hoofdkantoor in Arnhem. Het gaat over de Bulgaarse hotelmanager. „I want him fired”, krijgt de leidinggevende te horen van het hoofdkantoor. De reden? De Bulgaar zou „te weinig” communiceren. Vaag, vindt de leidinggevende.

„Ik wil dat hij ontslagen wordt”, reageert het hoofdkantoor van Cruisinc, die de opdracht nog maar eens verduidelijkt – de communicatie is in handen van NRC. „Dus beter vind je de dingen die gevonden moeten worden.”

De leidinggevende weigert, en wordt daarop zelf ontslagen.

Gesprekken met COA

Medewerkers van het COA zijn dagelijks op de schepen, om de asielzoekers te begeleiden. Volgens de ontslagen leidinggevende zagen zij ook hoe arbeidsmigranten behandeld werden.

Een andere oud-medewerker van een van de betrokken bedrijven zegt dat er „meerdere gesprekken” over de arbeidsomstandigheden zijn geweest, waarbij ook COA-ambtenaren aanwezig waren. Er veranderde niets. Voor vragen van NRC over de arbeidsomstandigheden verwijst het COA naar Slaapschepen en Cruisinc. Een woordvoerder zegt ook: „Van Nederlandse bedrijven mag verwacht worden dat zij zich aan Nederlandse wet- en regelgeving houden.”

Een andere betrokkene meldt de misstanden bij de Arbeidsinspectie. Een woordvoerder van de inspectie bevestigt dat er in 2023 naar aanleiding van een melding onderzoek is gedaan. Daaruit zijn volgens de inspectie geen misstanden naar voren gekomen.

In 2020 deed voormalig SP-leider Emile Roemer in opdracht van het vorige kabinet onderzoek naar arbeidsmigranten. Volgens zijn rapport is een van de grootste problemen dat de werkgever van arbeidsmigranten in veel gevallen ook de huisbaas is. Maar met precies die constructie werkten arbeidsmigranten voor de Nederlandse overheid op de vluchtelingenschepen.

Als werknemers op hun werkplek wonen, is dat volgens Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken niet alleen „ongezond” maar ook „een indicatie van uitbuiting”. Als opdrachtgever heeft het COA ook een verantwoordelijkheid voor deze situatie, zegt ze. Volgens Rijken wordt met de constructie op de opvangboten voor vluchtelingen „misbruik gemaakt van de onwetendheid van arbeidsmigranten en van hun kwetsbare positie”.

Rijken zegt dat de overheid „de omstandigheden waarin dit kan ontstaan zelf heeft gecreëerd”. Omdat de overheid zelf niet genoeg structurele opvangplekken regelt, is het volgens Rijken afhankelijk van dure noodopvang, waar ad hoc-personeel voor nodig is. „Asielopvang is een business geworden.”

Barendrecht zegt: „Het interesseert me helemaal niets wat ze ervan vindt. De huisvesting van onze medewerkers is marktconform.”

In het najaar van 2023, ongeveer een half jaar nadat hij bij Cruisinc begon, is de Bulgaarse manager nog niet ontslagen, maar de situatie begint ook hem op te breken. Hij meldt zich ziek vanwege de stress. Dat wordt niet geaccepteerd: hij moet weer aan het werk, blijkt uit opgenomen gesprekken en verklaringen. Als de huisarts hem vervolgens zeven dagen rust voorschrijft, wil een leidinggevende van Cruisinc „het rapport” van de arts zien. Dat is tegen de wet.

Cruisinc wil de Bulgaar van zijn schip hebben. Hij moet naar een ander schip. Daar krijgt hij een bed tussen de asielzoekers. De overspannen man komt terecht tussen vijftienhonderd mensen die zijn taal niet spreken. „Ik mocht niet meer in de crew area komen.”

Na een week vertrekt hij zelf.

Maandenlang probeert de Bulgaar in contact te komen met Cruisinc, omdat hij vindt dat hij gecompenseerd moet worden, onder meer voor niet uitbetaald overwerk. De man heeft een advocaat in de arm genomen.

Zijn plek is al ingenomen door andere arbeidsmigranten.

Zo gaat het altijd, zegt zijn collega S., de Roemeense hotelmanager. „Cruisinc kan zo weer een nieuwe groep werknemers uit Oost-Europa halen. En op die manier zijn gang blijven gaan. Dat ze er zo mee weg proberen te komen, vind ik nog het ergste van alles.”

Delen





Mail de redactie