Dood renster Ferrer (18) tijdens WK in Zwitserland heropent debat over veiligheid in wielrennen

De eigenaren van Duitse partytent langs de Zürichbergstrasse lijken zich er weinig van aan te trekken: op zaterdag rond het middaguur staan de wielersupporters hier met bier in de hand verwachtingsvol langs het parcours, onder begeleiding van pompende feestmuziek. Ze slaan op pannendeksels en blazen op misthoorns. Het is koers in het Zwitserse Zürich en dat moet gevierd worden.

Toch is dit WK wielrennen anders dan normaal. Op vrijdag werden organisatie en deelnemers opgeschrikt door een verschrikkelijk bericht: de jonge Zwitserse renster Muriel Ferrer (18) was overleden aan het hoofdletsel dat ze had opgelopen tijdens de juniorenwedstrijd op donderdag. Ze raakte in een afdaling in de stromende regen van de weg en moest met een traumahelikopter naar het ziekenhuis worden gebracht.

Op deze weg door het bos naar de gemeente Küssnacht kwam Muriel Ferrer donderdag ten val tijdens het WK wielrennen voor junioren.
Foto Til Buergy/ EPA

De internationale wielerunie UCI, organisator van de wedstrijd, besloot na het tragische nieuws om het evenement te versoberen. De vlaggen in Zürich hangen halfstok, bij start en finish klinkt geen muziek en het traditionele galadiner voor wielerbobo’s op zondag is geschrapt. Maar de wedstrijden gaan gewoon door: deze zaterdag wordt de wegwedstrijd bij de vrouwen verreden, zondag is die bij de mannen. Dat besluit, zo liet de UCI weten, werd genomen in overleg met de familie van Ferrer. De optie om het WK in zijn geheel af te blazen heeft „niet ter tafel gelegen”, aldus UCI-voorzitter David Lappartient op zaterdagochtend in Zürich tijdens zijn traditionele persconferentie. „Dat zou niet de juiste manier zijn geweest om Muriels nagedachtenis te eren.”

De bijeenkomst met Lappartient ging vrijwel in zijn geheel over het fatale ongeluk, want de dood van Ferrer heeft de discussie over de veiligheid in het wielrennen opnieuw aangewakkerd. Ze is de tweede renner in korte tijd die tijdens een koers om het leven komt: in juli overleed de Noorse coureur André Drege (25) na een val in de Ronde van Oostenrijk. Dat was iets meer dan een jaar na de dood van Gino Mäder (26) – net als Ferrer een Zwitser. Iedere jaar overlijden meerdere profwielrenners door valpartijen, zowel in koers als tijdens trainingsritten.


Lees ook

het interview met Adam Hansen, voorzitter van wielrennersvakbond CPA

De dood van Gino Mäder, vorig jaar ook herdacht  in de Tour de France, galmt nog altijd door de wielerwereld.

Groot talent

De dood van Ferrer – die gold als een groot talent en actief was als mountainbiker, veldrijder én wegwielrenner – kent ook nog eens twee extra pijnlijke aspecten. Om te beginnen was ze afkomstig uit de omgeving van Zürich: ze kwam ten val „op twee kilometer van haar ouderlijk huis”, zei UCI-voorzitter Lappartient zaterdag. Verder zijn er vragen over hoe accuraat de autoriteiten na het incident hebben gehandeld. Volgens Zwitserse media lag de renster na haar val geruime tijd onopgemerkt in het bos naast de weg: de krant Blick heeft het over minimaal een uur. Als dat klopt, is er kostbare tijd verloren gegaan, waarin Ferrers leven mogelijk gered had kunnen worden.

Lappartient wilde tijdens zijn persconferentie niet ingaan op dit punt, omdat de oorzaak en nasleep van Ferrers val op dit moment nog worden onderzocht – er zijn geen beelden van. Om diezelfde reden is het volgens hem „te vroeg” om verregaande conclusies te trekken over de veiligheid in het wielrennen. Als het klopt dat Ferrer na haar crash tijdenlang onopgemerkt is gebleven, zou dat de discussie over oortjes in het wielrennen opnieuw kunnen aanzwengelen.

De gemiddelde snelheid in het wielerpeloton neemt de laatste jaren toe – en daarmee ook het aantal ongelukken, zegt wielrennersvakond CPA. Renners rijden op steeds snellere fietsen en zijn steeds fitter dankzij verbeterde trainings- en voedingsmethodes. De laatste jaren is het een en ander aan de veiligheid in koersen gedaan, maar volgens critici is dit nog lang niet genoeg. Een samenwerkingsverband voor veiligheid van UCI, renners en organisatoren dat na de dood van Mäder van start ging, heeft nog weinig voor elkaar gekregen en veel onderling geruzied.

Langlopende discussie

Bij de Nederlandse WK-ploeg is het nieuws van Ferrers dood stevig binnengekomen, zo blijkt op vrijdagavond tijdens een persmoment. „Het went nooit om te horen dat een collega is overleden”, zegt regerend wereldkampioen Mathieu van der Poel. „Het is duidelijk dat we er in het wielrennen niet goed op staan qua veiligheid.” Toch is het volgens hem „een utopie” om „te denken dat je al het gevaar kunt uitbannen uit het wielrennen.”

Mannenbondscoach Koos Moerenhout zegt dat de wielerwereld „meer kan doen dan we nu doen” aan veiligheid. „Wielrennen wordt er niet minder mooi op als we vijf kilometer per uur langzamer gaan rijden.” Moerenhout suggereert dat een beperking van aerodynomische snufjes – zoals smallere sturen, stijvere fietsen, zwaardere versnellingen – zou kunnen bijdragen aan de veiligheid. Al wil hij dit pleidooi „absoluut niet koppelen” aan de dood van Ferrer. „Dit is een discussie die al veel langer loopt.”

Op zaterdagochtend, voor de start van de vrouwenwedstrijd, volgt in Zürich nog een heel kleine verlichting in de rouw om Ferrer. De wedstrijd in categorie C2 bij de vrouwelijke paratleten wordt gewonnen door Florina Rigling – een Zwitserse.