De Britse koning Charles III kan zijn publieke activiteiten weer hervatten. Dat heeft Buckingham Palace vrijdag bekendgemaakt.
De 75-jarige Charles wordt sinds afgelopen februari behandeld voor kanker. Over welke vorm van kanker het gaat, is nog steeds niet bekend. Het paleis gaf de afgelopen tijd weinig details vrij over de gezondheidstoestand van de koning.
Samen met zijn vrouw Camilla zal hij komende dinsdag een kankercentrum bezoeken waar een ontmoeting gepland staat met medische teams en patiënten. De artsen beschrijven de gezondheidstoestand van de Britse koning als „zeer bemoedigend”, zo staat in de verklaring van het Britse koningshuis.
Zijn kankerbehandeling, die nog wordt voortgezet, staat publieke activiteiten voor de koning niet langer in de weg. Wel wordt zijn programma indien nodig aangepast, om de risico’s voor het herstel van de koning te minimaliseren, aldus Buckingham Palace. Eind juni volgt een staatbezoek van de Japanse keizer Naruhito en zijn vrouw keizerin Masako aan het Verenigd Koninkrijk.
De strijdkrachten van de Democratische Republiek Congo (DRC) hebben naar eigen zeggen een staatsgreep verijdeld. In de nacht van zaterdag op zondag vond een aanval plaats op de woning van Vital Kamerhe, vicepremier en kandidaat-parlementsvoorzitter. In een vuurgevecht met het leger vielen minstens drie doden; twee lijfwachten van Kamerhe en een aanvaller.
Volgens sommige berichten is ook de vermeende leider van de aanval, politicus Christian Malanga, omgekomen. Op sociale media verschenen boodschappen van Malanga dat hij „dingen wilde veranderen in het management van de Republiek”. Kamerhe bleef ongedeerd.
De vermeende couplegers drongen ook binnen in het presidentieel paleis, het Palais de la Nation. Ook deze aanval werd afgeslagen. Zowel de woning van Kamerhe als het presidentieel paleis liggen in de wijk Gombe, in het uiterste noorden van de hoofdstad Kinshasa, waar zowel financiële instellingen als regeringsgebouwen zijn gevestigd. In een korte verklaring op de nationale televisie liet een legerwoordvoerder weten dat de situatie onder controle is. Hij verwees naar de circa twintig daders met de omschrijving „buitenlanders en Congolezen”. Alle aanvallers zijn volgens het leger gearresteerd.
Onrustig
De politieke situatie in de Democratische Republiek Congo, na Algerije het grootste land van Afrika, is allesbehalve stabiel. Allianties tussen politici zijn vaak tijdelijk en kunnen makkelijk omslaan in rivaliteit. President Félix Tshikedi trad begin 2019 aan na verkiezingen die alom zijn bekritiseerd als frauduleus. Ook zijn herverkiezing in december 2023 vond plaats onder chaotische en verdachte omstandigheden. De nu aangevallen Vital Kamerhe was ooit bondgenoot van de president, werd later vervolgd vanwege corruptie maar was weer terug in het centrum van de macht. Hij zou terugkeren in een functie die hij al eerder bekleedde, voorzitter van het parlement.
VVD-prominent en oud-informateur Johan Remkes vindt dat Ronald Plasterk zich zou moeten terugtrekken als beoogd premier. „Ik zou zelf mijn conclusies trekken”, zei Remkes zondagochtend in het tv-programma WNL op Zondag. Volgens Remkes, een veelgevraagd commissievoorzitter bij politieke problemen, is de reputatie van Plasterk „nu al stevig aangetast” door de ‘patentenkwestie’. Remkes: „Als er stevige verwijten te maken zijn, wordt het wel een hele lastige”. De moraliteit en integriteit van het ambt van de premier moeten boven elke twijfel verheven zijn, aldus Remkes.
De patentenkwestie draait om patenten voor kankervaccins die Plasterk in 2022 miljonair maakten toen hij zijn bedrijf verkocht. Het Amsterdam UMC, dat niet mee profiteerde van de verkoop, onderzoekt nu of de patentaanvraag correct is verlopen. Na eerdere onthullingen in NRC hierover kwam zaterdag het bericht dat toekenning van het patent in de VS tot juridische en financiële problemen voor Plasterk kan leiden omdat hij ten onrechte het alleenrecht heeft geclaimd.
Plasterk was een van de informateurs van het aanstaande kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB en is de door Geert Wilders gewenste premier. De PVV-leider heeft Plasterk nog niet officieel voorgedragen, omdat met name NSC-leider Pieter Omtzigt moeite met hem heeft. De twee botsten onder meer over een opmerking die Plasterk maakte tijdens een Kamerdebat over Omtzigts gebruik van Plasterks dienstauto. Een briefje in De Telegraaf waarin Plasterk hier vrijdag zijn excuses voor aanbood noemde Remkes in WNL op Zondag „volstrekt idioot”. Remkes: „Normaal gesproken bij onderhuidse spanningen ga je een kop koffie met elkaar drinken. Nu gaat alles in de openbaarheid.”
Lees ook Patentenkwestie steeds groter probleem voor Plasterk
Remkes toonde zich tegenover VVD-leider Dilan Yesilgöz, eveneens te gast in het tv-programma, ook kritisch over het afschaffen van de Spreidingswet die de coalitie heeft opgenomen in het donderdag gepresenteerde hoofdlijnenakkoord. Hiermee vervalt de verplichting voor gemeenten om asielzoekers te huisvesten die niet in de centra in Ter Apel en Budel kunnen worden opgevangen. Remkes noemde de afschaffing „een van de zeer onlogische punten in het akkoord”. Op uitnodiging van presentator Rick Nieman voegde hij daar „onverstandig” aan toe. De effecten van het nieuwe beleid zijn nog onbekend en gemeenten die bezig waren met het voorbereiden van opvang zullen daar acuut mee stoppen, aldus Remkes. Yesilgöz gaf aan dat zij de passage over de Spreidingswet liever anders had willen formuleren.
Een paar uur later ontweek BBB-leider Caroline van der Plas in het tv-programma Buitenhof de vraag van presentator Pieter Jan Hagens of zij vindt dat Plasterk zich moet terugtrekken. Hij is nog niet officieel voorgedragen, dus hij kan zich niet terugtrekken, zei Van der Plas aanvankelijk. Daarna benadrukte zij dat iemand onschuldig is totdat zijn schuld is bewezen en dat de uitkomst van het onderzoek moet worden afgewacht. Van der Plas: „We moeten in Nederland oppassen dat we niet iedereen aan de schandpaal nagelen voordat is bewezen of iets wel of niet is gebeurd.”
Lees ook In navolging van NSC, keert ook jongerenafdeling van VVD zich tegen Plasterk als premier
‘De Russische wet’, noemen demonstranten in Tbilisi de nieuwe Georgische wetgeving tegen ‘buitenlandse agenten’. De wet is ontworpen naar Russisch model en dient een doel van president Poetin: Georgië buiten de EU houden.
Volgens de wet, die afgelopen dinsdag door het Georgisch parlement is aangenomen, moeten ngo’s en mediaorganisaties die meer dan 20 procent van hun financiering uit het buitenland ontvangen, zichzelf registreren als organisaties „die de belangen van een buitenlandse macht dienen”. In het zwaar van buitenlandse hulp afhankelijke Georgië geldt dat voor vrijwel alle van dit soort organisaties.
Regeringspartij Georgische Droom, opgericht door pro-Kremlin oligarch Bidzina Ivanisjvili, stelt dat de wet er is voor meer ‘transparantie’. Onzin, zeggen critici, want Georgië beschikt al over wetgeving die inzicht in de financiering van ngo’s biedt. Eerder lijkt de wet dan ook bedoeld om in de aanloop naar de Georgische parlementsverkiezingen van oktober een hetze te ontlokken tegen pro-Europese organisaties die kritisch zijn op Georgische Droom, of om te voorkomen dat media met onthullingen over corruptie rond de regering naar buiten komen.
Zo kan iedereen, zelfs anoniem, een ‘tip’ aan het ministerie van Justitie sturen om een ‘verdachte’ organisatie aan te wijzen. Komt er een onderzoek, dan krijgt de overheid toegang tot „de nodige informatie, inclusief persoonlijke data”. Wie zich niet aan de registratieplicht houdt, kan een boete krijgen van 25.000 Georgische lari (8.500 euro). De vrees onder demonstranten is dat hier later zwaardere (cel-)straffen bij kunnen komen, precies zoals ook in Rusland een in 2012 ingevoerde wet tegen ‘buitenlandse agenten’ steeds verder werd uitgebreid.
Het begrip ‘buitenlandse agent’, dat ook in een eerdere versie van de Georgische wet stond, roept in voormalig Sovjet-landen duistere herinneringen op, want het is precies de term waarmee de Sovjet-Unie opposanten beschuldigde van spionage, om hen vervolgens uit de weg te ruimen. In Georgië, dat in 1991 onafhankelijk werd, wil bijna niemand terug naar dat verleden: 89 procent van de Georgiërs steunt toetreding tot de EU, aldus een peiling vorig jaar.
De Georgische president Salome Zoerabisjvili noemde de wet „Russisch in geest en essentie” en sprak zaterdag haar veto ertegen uit. Dat is vooral symbolisch, want Georgische Droom beschikt samen met een verwante partij over een parlementaire meerderheid en kan het veto daarmee terzijde te schuiven – en zal dit naar verwachting ook doen.
Als de wet echt van kracht wordt, zo waarschuwde de Europese Commissie, zal dit Georgiës toetreding proces tot de EU (het land werd in december 2023 kandidaat-lid) „negatief beïnvloeden” – precies zoals Poetin wil. Tegenstanders van de wet gaan daarom al meer dan veertig dagen massaal de straat op om te laten zien: wij willen bij Europa horen, niet bij Rusland. NRC ging met drie van hen – twee Georgiërs en één gevluchte Russin – in gesprek.
Lees ook ‘We moéten dit keer stand houden en een einde maken aan het Russische rijk van wreedheid’