De Jemenitische Houthi’s zeggen te stoppen met het op deze schaal bestoken van schepen op de Rode Zee. Nu het bestand tussen Israël en Hamas van kracht is, zijn schepen die banden hebben met de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk niet langer doelwit, zo meldt persbureau Reuters maandag.
Schepen die onder de Israëlische vlag varen blijven wel doelwit, schrijft de door Iran gesteunde militante beweging in een verklaring. Pas als alle fases in het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas zijn voltooid, stelt de strijdgroep ook deze aanvallen te staken.
Na het uitbreken van de oorlog in de Gazastrook wierpen de Houthi’s zich op als bondgenoot van Hamas. Met name schepen die Israël als bestemmen hadden werden onder vuur genomen. De scheepvaart via de Rode Zee en het Suezkanaal – circa 12 procent van de wereldhandel verloopt via deze route – werd ernstig ontregeld.
De Houthi’s waarschuwen dat ze de aanvallen direct hervatten als de Amerikanen, Britten of Israëliërs een luchtaanval uitvoeren op Jemen. Israël heeft Jemen vaak beschoten als vergelding voor raketaanvallen op Israël. Ook de VS en het VK bombardeerden de Houthi’s geregeld.
Sinds november 2023 hebben de Houthi’s volgens Reuters meer dan honderd aanvallen op schepen uitgevoerd. Twee schepen werden daarbij tot zinken gebracht, een ander werd in beslag genomen. Zeker vier mensen kwamen door de aanvallen van de Houthi’s om het leven. De Houthi’s kondigden eerder aan de aanvallen te staken als de oorlog in Gaza zou eindigen.
Liveblog Het laatste nieuws
Staakt-het-vuren in Gaza houdt op tweede dag stand, Houthi’s zeggen alleen nog aanvallen op Israëlische schepen uit te voeren
De tweede inauguratie van Donald Trump had de dag moeten zijn dat zijn kiezers Washington overnamen. Dat een massa ‘Make-America-Great-Again’– petjes het park voor het Capitool rood zou kleuren. Maar als Trumps toespraak maandag iets na 12 uur ’s middags plaatselijke tijd begint, staan er slechts een paar honderd fans, op honderden meters van het parlementsgebouw. Allemaal met hun nekken gebogen als verwelkte bloemen, gekluisterd aan hun telefoonscherm. De petjes zijn vervangen door warme mutsen. De hoofdstad kleurt wit van de sneeuw.
Debby McCoy (57) heeft zondagnacht in haar auto geslapen, „om bij dit historische moment te zijn”. Maar ze was er net als de meeste Trumpfans niet in geslaagd om hem zondagavond te zien spreken in een basketbalstadion. „De rij was eindeloos.” En ze vangt ook deze dag geen glimp van hem op. De inauguratie vindt binnen plaats in heel besloten gezelschap. Zijn gewone kiezers staan in de kou.
Het is -7 graden Celsius in Washington: bevroren-tenen-koud met een lipbarstende wind en knieontwrichtende gladheid. Geen weer om lang buiten te zijn, ondanks de heldere lucht en de zonneschijn. Nog tijdens de toespraak vindt McCoy, gewikkeld in een dikke witte sjaal, het mooi geweest en schuifelt ze richting de horeca. Onderweg schreeuwt ze tegen een nondescript kantoorgebouw van de federale overheid. „Bureaucraten, maak dat jullie wegkomen. You’re fired! Hij is terug – met wraak.”
Trump is terug. En hoe. In zijn eerste rede als president schetste hij een donker beeld van het huidige Amerika. „Mijn verkiezing is een mandaat om het verraad dat hebben plaatsgevonden volledig en totaal terug te draaien en mensen hun geloof, hun rijkdom, hun democratie en hun vrijheid terug te geven. Vanaf dit moment is de neergang van Amerika voorbij.”
Al tijdens zijn speech stuurt het Witte Huis een lijst met decreten rond die hij dezelfde dag zal ondertekenen. Deze zijn vooral gericht op het uitzetten van illegaal binnengekomen immigranten, het terugdraaien van klimaatmaatregelen en een offensief tegen „radicale genderideologie”.
Supporters van Trump volgen op hun telefoon de inauguratie van Donald Trump.
Foto’s: Jim Vondruska/Getty Images/AFP, Daniel Cole/AP
En Trump staat dit keer niet alleen. In 2016 was zijn winst een – voor velen onaangename – verrassing en hield het Republikeinse establishment hem op afstand wanneer hij niet direct diens agenda van lage belastingen en conservatieve rechtersbenoemingen diende. In 2021 vertrok hij als een paria: verliezer van de verkiezingen en veroorzaker van de bestorming van het Capitool waar hij nu wordt beëdigd. Nu is hij herrezen met een veel overtuigender verkiezingszege, maar vooral een gedienstige Republikeinse Partij en politieke en financiële steun van belangrijke techmiljardairs die aan de knoppen van de publieke opinie zitten.
Die entourage viert dagenlang feest in Washington. De beste hotels kosten zeker duizend dollar per nacht. Villa’s, restaurants en balzalen zijn afgehuurd voor besloten feesten. Trumps kabinet telt meer miljardairs dan ooit. Makelaars melden een tekort in het absolute luxesegment van de woningmarkt nu die naar de hoofdstad verhuizen.
McCoy haalt haar schouders op over het verschil tussen de inauguratie-ervaring van de mensen die Trump financieel steunen en de kiezers die hem aan de macht hielpen. „Ja, ik ben teleurgesteld dat de ceremonie niet buiten is en we allemaal kunnen samenkomen. Maar dan had ik helemaal achteraan gestaan in plaats van hier met zicht op het Capitool”, zegt ze. „En dan hadden ze ons gewone mensen ook heus niet binnengelaten op hun sjieke feestjes.”
Washington is en blijft een ‘blauwe’ stad: 90 procent van de inwoners stemde in november op Kamala Harris. Sommige Trumphaters hebben afgesproken de dag van de inauguratie volledig in het zwart gekleed door te brengen. Maar er is nauwelijks sprake van protest tegen of frictie met het Trumpleger dat in de hoofdstad is neergestreken. Waar Democratische kiezers in 2017 verdrietig afscheid namen van Barack Obama, is er weinig rouw dat Joe Biden het Witte Huis verlaat. Het helpt zijn populariteit niet dat zijn laatste daad op weg naar de uitgang het beschermen van zijn eigen familie tegen mogelijke vervolging door Trumps ministerie van Justitie was.
„Ga je echt met die pet de straat op. Dit is DC”, zei Alex Kinsey (23) uit St. Louis toen hij en Josh Walgreen (23) uit Chicago ’s ochtends hun hotel verlieten. „Maar we hebben geen problemen gehad”, zegt Walgreen, die ondanks de kou een dun jasje aanheeft en zijn rode MAGA-pet draagt. „Ik ben blij dat iedereen normaal met elkaar omgaat. Op sociale media wordt onenigheid altijd uitvergroot, maar nu we hier zijn, valt het erg mee.”
Zelfs hun hotelkosten zijn te doen. Misschien omdat mensen die vrijdag hoorden dat de inzegeningsceremonie verplaatst was hadden geannuleerd, konden ze een hotel in de buurt van het Witte Huis krijgen voor iets meer dan 300 dollar per nacht. Maar ze zien teleurstellend weinig van de Republikeinse festiviteiten. Zondag stonden ze acht-en-een-half uur tevergeefs in de rij om een Trump-evenement bij te wonen, dus doen ze deze dag niet eens een poging.
Na alle ceremonies moet Trump opschieten met zijn beleid, vindt Walgreen. „Want er is overal zo’n onvrede dat de Democraten binnen twee jaar alweer de tussentijdse verkiezingen kunnen winnen. Dan is ons feest weer voorbij.”
Als columnist heb ik mezelf ten dienste van de gemeenschap gesteld. Meedenken met „de mense”, adviezen geven, complexe vraagstukken behapbaar maken – er gaat geen dag voorbij dat ik niet denk: hoe kan ik de abonnees van NRC tot leidraad en baken zijn.
Zo zag ik mijn column van afgelopen week ook, toen ik schreef over gedragsregels voor 65-plussers. Het leek me nuttig om deze groep eens bij de hand te nemen omdat er dit jaar voor het eerst in ons land sinds 1900 meer 65-plussers dan 20-minners zijn. En dus formuleerde ik 18 ‘leefregels’ waar elke (bijna)gepensioneerde eenvoudig mee aan de slag kan. Voor minder irritatie en meer levensgeluk voor de hele samenleving!
Dat heb ik geweten.
Tuurlijk, er was een handjevol 65-pluslezers dat me liet weten zich de ballen uit de broek te hebben gelachen om mijn stuk. Maar voor de rest was het vooral een stortvloed van WOEDENDE grijze gekwetsten die TOTAAL not amused was over zoveel ironie, hoezo ironie!!! – inclusief krachttermen die je bij deze leeftijdsgroep toch echt niet verwacht – en mijn stuk ‘ageïstisch’ noemde, en ‘een kwaliteitscourant onwaardig’.
Laat je niks aanpraten. Je hebt ook al je haar nog!
Toen ik was uitgelachen over zoveel gebrek aan zelfkennis, relativeringsvermogen en humor, kreeg ik toch wroeging. Bovendien moet de schoorsteen van NRC ook blijven roken. En zodoende maak ik deze week mijn nederige excuses aan alle hooggewaardeerde abonnees die ik gekwetst heb, en kom ik met tips voor de jóngeren in onze samenleving.
Want dat is wat al die schuimbekkende ouderen vooral van me eisten (na excuses uiteraard): regels voor jongeren! Niet de ouderen in onze samenleving, neen mevrouw Bouwman! De jóngeren moeten zich aanpassen1!%@! Dus daar komen ze dan, gebaseerd op lezersmails en -adviezen. Ik zal het écht, écht, nooooooit meer doen.
1.Hallo jongeren! Ga gewoon eens naar je werk! In plaats van die oeverloze zeurverhalen over niet lekker in je velletje zitten, toch maar een dagje thuiswerken want Storm, Lente of Zever kan dus vandaag echt niet naar school, dat je ‘overprikkeld’ bent, of de hond moet uitlaten. Hoezo is de druk te hoog? Welke druk??
2. Beter dan nu zul je het nooit hebben. Met je workations in Kaapstad en Bali. Echt alles kan, mag en HELEMAAL niks moet. Wie zegt dat, van dat moeten? Dat praten al die coaches, influencers en mislukte, gefrustreerde ouders jullie aan, en nu zijn jullie allemaal ongelukkig, en depressief. Laat je niks aanpraten. Je hebt ook al je haar nog!
3. Leg je telefoon eens weg! En vraag óns liever eens om advies, in plaats van te gaan googelen. Wij oudjes weten meer dan de hele interwebs bij elkaar. Dat heet levenservaring.
4. Ga liever eens BELLEN met die mobiel. In plaats van dat stomme appen en die ellenlange spraakberichten. Hoezo durf je niet te telefoneren?! Ga je dan dood ofzo?? Nou dan.
5. Beperk je gebruik van afko’s en Engels. Wij kunnen dat niet volgen. Spreek je moerstaal! „Gemo” („gezel(lig) mozzarel’), hoezo ‘gemo’?? Weet je wel wat ‘chemo’ is?? Stuitend!
6.En werk eens aan je grammatica en spelling!11!! Niemand neemt jullie serieus met die spelfouten. Hoezo slecht onderwijs? Steek zélf de handen eens uit de mouwen. Moesten wij ook vroeger! Wij hebben het hele land opgebouwd!
7. Hoezo is alles ineens ‘onveilig’?! Zolang er niemand met een mes, pistool, bijl of boksbeugel voor je neus staat is een situatie niet onveilig, hooguit ongemakkelijk en ongemakkelijk is je hele leven, van bevalling tot begrafenis.
8. Ga eens écht protesteren. In plaats van dat havercappu-engagement. Kom op zeg. Hoezo de A12 blokkeren, online petities met ‘niet in mijn naam’ of brave optochten? Trek gewoon de klinkers uit de straten, net als wij vroeger. Geen woning, geen kroning! Geen klimaat? Dan maar haat!
9. En kleed je eensch fatsoenlijk! Een naveltruitje is géén geschikte kleding op je werk. Draag gewoon een pak, en een stropdas. Een jurk tot over de knie. Nette leren schoenen in plaats van die stomme sneakers. Ja, wij mogen windjacks met rugzakken en wandelschoenen dragen. Maar wij zijn met pensioen! Dusch!
10. Pak de handscanner. En scan in de winkel; niet bij de kassa a.u.b., en vooral niet je kinderen (zo cute!) laten scannen. My God, wat een getreuzel!
11. Ga op een teamsport! Dan hebben wij meer plek in de sportschool. En gewoon samen douchen, stelletje preutse stinkerds. Deden wij vroeger ook en daar deden we heel wat sportinstructeurs een enorm plezier mee.
12. Leer je band plakken. En maar klagen dat het leven zo duur is. Vind je het gek als je een Swapfiets hebt, en al je eten bestelt. Kook liever zelf, in plaats van al die troep naar binnen te laden. O ja, en stop eens met die vapes. Wat is er mis met een pakkie halfzware shag. Heeft m’n vader elke dag gerookt, en hij is er 93 mee geworden!
13.Als je een paar dagen feest, zuipt en snuift, ruim dan de boel op voor je weggaat. Als je kinderen meeneemt uit eten, zorg dan dat ze andere mensen niet lastig vallen. Leer het Wilhelmus, couplet 1 en 6 uit je hoofd.
14. Burn-out? Je kunt niet alles op orde hebben voor je dertigste. Hadden wij ook niet. Concentreer je nou eens op prioriteiten. Gezond blijven. Telefoon weg. En hou er rekening mee dat er later nog veel meer komt: slecht zien, slecht horen, en steeds minder gevoel voor humor.
Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar toch stop ik er hier mee, omdat, zoals een lezer schreef: „Het me zinloos lijkt om de spanningsboog van jongeren verder te testen.” Hahaha. Goeie.
De Verenigde Staten gaan een „gouden eeuw” tegemoet, waarin het machtigste land ter wereld „nog exceptioneler zal worden”. Amerikanen moeten hun pioniersmentaliteit afstoffen om „nieuwe horizonten te verkennen”. Zo moet de nationale vlag geplant worden op de planeet Mars en het huidige Amerikaanse „grondgebied uitgebreid worden”. Niet alleen door de Golf van Mexico om te dopen tot Golf van Amerika, maar ook door het Panamakanaal „terug te pakken”.
Met deze en andere ambitieuze vergezichten heeft Donald Trump maandag een aanmerkelijk positiever en persoonlijker getoonzette inauguratierede gehouden dan bij zijn eerste eedaflegging als president, begin 2017. Trump klonk acht jaar terug bij vlagen duister, op het woedende af. Hij schetste toen een gitzwart beeld van de stand van het land, met passages over een „Amerikaans bloedbad” en „fabrieken die als grafzerken in het landschap van onze natie staan”.
Ook in deze tweede rede gaf hij in het begin af op de ‘corrupte’ Washingtonse politieke elite en op de regering van de uitgaande Democratische president Joe Biden. Die moest onbewogen aanhoren, hoe hij niet in staat zou zijn om binnenlandse crises zoals de bosbranden rond Los Angeles of de orkaanschade in North Carolina goed te bestrijden. „Zelfs de huizen van rijke Amerikanen zijn verwoest door de branden”, schamperde Trump.
De nieuwe president signaleerde twee grote uitdagingen, die hij van zijn voorganger erft: immigratie en inflatie. Zowel migranten die clandestien oversteken uit Mexico als de gestegen energieprijzen rechtvaardigden volgens Trump het uitroepen van nationale noodtoestanden. Daaronder belooft hij het leger af te sturen op de zuidgrens en „criminele vreemdelingen” massaal uit te zetten onder de archaïsche Alien Enemies Act van eind 18de eeuw. Om de (overigens reeds historisch hoge) energieproductie op te voeren, mag op meer plekken geboord worden naar het „vloeibare goud onder onze voeten”. Dit zodat de VS de hele wereld van fossiele brandstoffen kunnen voorzien.
President Trump houdt een toespraak in het Capitool nadat hij is ingezworen als 47ste president, zijn voorganger Biden hoort hoe zijn beleid wordt afgekraakt..Foto Kenny Holston/The New York Times/AFP
Geen woord over Oekraïne
Tegelijkertijd beloofde hij de wereld vooral meer Amerikaans isolationisme. „We zullen ons succes niet afmeten aan de slagen die we winnen, maar ook aan de oorlogen die we beëindigen, en misschien nog wel belangrijker, de oorlogen waar we nimmer in verzeild raken.”
Trump ging amper in op de buitenlandse conflicten die zijn presidentschap ook vanaf dag één zullen beheersen. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne, die hij tijdens de campagne beloofde binnen 24 uur op te lossen, noemde hij in het geheel niet. Over het prille staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas pochte hij dat dit dankzij hem al vóór zijn aantreden tot stand kwam.
Ook op het gebied van internationale handel werd hij niet erg concreet. Zo gaf hij geen bijzonderheden over de importheffingen waarmee hij tijdens de campagne en de transitie al schermde. Volgens mediaberichten moet Trumps regeringsploeg het nog eens worden over details en percentages.
Trump beloofde alleen dat er een buitenlandse belastingdienst komt, die alle importheffingen gaat innen bij handelspartners. Hij deed het voorkomen alsof Amerikanen daar alleen maar van zullen profiteren en niet zullen lijden onder stijgende prijzen, mochten andere landen terugslaan met eigen heffingen. Trump: „In plaats van onze burgers te belasten om andere landen rijk te maken, zullen we andere landen belasten om onze burgers rijk te maken.”
Slechts twee erkende genders
Liever ging Trump enkele fronten van de binnenlandse cultuuroorlogen langs. Van „het onderwijssysteem dat onze kinderen leert om zich te schamen en hun land te haten” of „een overheid die in elke hoek van het openbare leven over geslacht of etnische achtergrond begint”. Ook zegde hij militairen die tijdens de pandemie de coronaprik afsloegen, eerherstel en looncompensatie toe.
Onder het mom van „een revolutie van het gezond verstand” beloofde hij aan zulke misstanden een einde aan te maken. „We worden kleurenblind en beoordelen weer op merites”. Aan ‘censuur’ door de overheid komt een eind en het aantal officieel erkende genders wordt weer twee: „Man en vrouw.”
Aanhangers van Trump volgen op een scherm in een sportarena de inauguratie.Foto Angela Weiss/AFP
Over zijn juridische perikelen klaagde Trump dat hij „de afgelopen acht jaar uitgedaagd is zoals geen enkele president in de afgelopen 240 jaar”. Hij sprak van „een kwaadaardige en gewelddadige politieke bewapening van het justitieapparaat. Zijn stembuszege was „een kentering van dit verraad”. Dat hij half juli tijdens een campagnerally ontsnapte aan de dood toen een jongeman hem door het oor schoot, was niet voor niets. „Ik werd door God gered met een reden: om Amerika weer groots te maken.”
Zo nu en dan leek Trump daarmee in een bekende valkuil te stappen. Tijdens de presidentsrace kreeg hij van zijn campagneteam vaak de opdracht minder over zijn persoonlijke grieven te spreken en meer over de zorgen van kiezers. Een advies dat hij regelmatig negeerde door zich na enkele voorbereide opmerkingen te verliezen in tirades tegen, bijvoorbeeld, Hillary Clinton, zijn tegenstander van acht jaar terug.
Lees ook
Biden uitgezwaaid door Trump.
Technologische vooruitgang
In deze inaugurale rede hield Trump zich echter aan de tekst. En ditmaal bevatte die in veel sterkere mate een positivistisch en hoopvol verhaal, dat aan retorische kracht won omdat hij het ook nog eens persoonlijk maakte. Trump verbond zijn eigen onwaarschijnlijke terugkeer naar het Witte Huis – ondanks zijn rol bij de Capitool-bestorming van 2021, ondanks de vier strafzaken tegen hem – effectief met dat van het land zelf. „Mijn terugkeer bewijst dat wij het beste zijn in het doen van het onmogelijke.”
Trump ging in zijn half uur durende toespraak (twee keer langer dan in 2017) vervolgens een lange lijst historische Amerikaanse prestaties langs. Niet alleen bedwongen Amerikanen ooit woestijnen en bergen, ze bouwden ook wolkenkrabbers en spoorlijnen, en versloegen communisme en fascisme, zo somde hij op. „Met jullie hulp zullen we de Amerikaanse belofte herstellen en het land waarvan we zo veel houden, wederopbouwen.”
Op de voorste rijen van Trumps publiek zaten prominente techmiljardairs als Elon Musk, Jeff Bezos en Mark Zuckerberg. De afgelopen tijd hebben zij de nieuwe president al gesteund met miljoenendonaties en loftuitingen. Met hen aan zijn politieke zijde lijkt de oudste president die de Verenigde Staten ooit kenden een thema te hebben gevonden waarmee hij zijn tweede en laatste termijn toch een vitaal imago kan geven: technologische vooruitgang.
De vier techmiljardairs Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Sundar Pichai en Elon Musk tijdens de inauguratie.Foto Julia Demaree Nikhinson/AP
De VS joegen die immers eerder met succes aan, somde hij op: „Het splijten van het atoom, het lanceren van de mensheid naar de ruimte en alle menselijke kennis beschikbaar maken in de palm van onze hand.” Toen Trump aankondigde dat de Star and Stripes op Mars zullen wapperen, was in het publiek een uitbundig lachende Musk te zien. De techmiljardair, uitgegroeid tot Trumps belangrijkste informele adviseur, koestert al jaren een toekomstdroom om de rode planeet te koloniseren.
Pas na zijn toespraak verviel Trump even in zijn wrokkige rol. In een gesprek met aanhangers in een bijzaaltje van het Capitool, bekritiseerde hij Bidens pardonneerbesluit van eerder die dag. Op de valreep besloot de vertrekkende president preventief gratie te verlenen aan oud-topmilitair Milley, infectieziekte-expert Fauci en de leden van de Huis-commissie die de Capitool-bestorming onderzocht. Daarna herhaalde Trump zijn leugen dat hij in 2020 de verkiezingen door fraude verloor. Maar, stelde hij ook over zijn nu voltooide terugkeer naar het hoogste ambt: „Eerlijk gezegd is dit historisch een veel grotere prestatie.”
