N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
4 dilemma’s | Stadion Feijenoord Het afblazen van Feyenoord City heeft de problemen rond het stadiondossier niet minder gemaakt. „Het is een puinhoop.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95805507-774e19.jpg)
Foto Lex van Lieshout / ANP
Dit seizoen had het nieuwe stadion er moeten staan, volgens het oude en inmiddels door de hoogste bestuursrechter vernietigde plan Feyenoord City. De realiteit is dat de Kuip, het iconische stalen bouwwerk uit 1937, zondag het decor is van de Klassieker: koploper Feyenoord tegen Ajax. Traditioneel tijdstip – half drie – op een vertrouwde plek.
Nog zeker tien jaar zal de Kuip de thuisbasis blijven, zei de clubleiding in april. Dat maakt het hoofdpijndossier niet minder. Er moet grootschalig achterstallig onderhoud worden uitgevoerd, maar het is zoeken naar geld daarvoor. Tegelijkertijd speelt de club Feyenoord – de huurder – serieus met het idee om het stadion over te nemen, bleek deze week. Eenvoudig is dat niet.
De dilemma’s van Stadion Feijenoord, en daarmee indirect van de voetbalclub Feyenoord, uitgelicht.
1 De hoge schuld
Ruim 36 miljoen euro bedraagt de schuld van Stadion Feijenoord, staat in de laatste jaarrekening (2022). Dit komt hoofdzakelijk door de hoge aanloopkosten voor het inmiddels geklapte stadionplan Feyenoord City. Er staat nog 16,3 miljoen van een lening van 17,5 miljoen open bij financier Goldman Sachs, dat betrof een overbruggingskrediet om de ontwikkelingskosten voor het nieuwe stadion te dekken.
Die lening, die uiterlijk voor eind juli 2025 moet worden voldaan, hoopt de stadionleiding zo snel mogelijk te kunnen herfinancieren „tegen gunstiger voorwaarden”, staat in het jaarverslag. Nu loopt de rente elk kwartaal op.
„Onderweg naar een nieuw huis ga je niet veel meer investeren in je oude huis”, zei scheidend stadiondirecteur Jan van Merwijk vorige maand in de aandeelhoudersvergadering. De Kuip is verwaarloosd, vinden kritische fans. De laatste zes boekjaren is bijna 33 miljoen uitgegeven aan de plannen voor een nieuw stadion, berekende supporterscollectief Stadion op Zuid, terwijl in diezelfde periode 2,6 miljoen werd besteed aan groot onderhoud van de Kuip, waarin zo’n 8 miljoen werd geïnvesteerd.
Een deel van de aandeelhouders – zitplaatshouders in de Kuip – is al jaren kritisch over de stadionleiding. Die was volgens een aanwezige in de laatste vergadering „ziende blind en horende doof” voor de risico’s van Feyenoord City.
Er is vaak gewaarschuwd voor de financiële gevaren. En het steekt aandeelhouders dat hen nooit is gevraagd om plannen voor een nieuw stadion goed te keuren. „Het is een regelrechte puinhoop”, zei aandeelhouder René de Monchy. President-commissaris Pieter van Oord erkende dat „een van de weeffouten is dat de rekening onevenredig bij het stadion heeft gelegen”.
2Wc’s in slechte staat
Het was het belangrijkste onderwerp in een bijeenkomst met de businessclub, zei algemeen directeur Dennis te Kloese van Feyenoord dinsdag op de nieuwjaarsreceptie: de slechte staat van de wc’s. Daarop is eerder dit seizoen een aantal toiletgroepen aangepakt. Samen met het gebrek aan horecapunten en ontvangstruimten voor zakelijke relaties is het een van de vele tekortkomingen.
Met Feyenoord wordt nu een plan opgezet om allereerst achterstallig onderhoud te plegen en vervolgens verbeteringen door te voeren. Een bedrag is nog niet genoemd, maar het gaat naar verluidt om enkele tientallen miljoenen euro’s. De vraag is wie voor welk deel opdraait – zowel club als stadion zitten krap bij kas.
Feyenoord moet door een hogere huursom of via directe investeringen de portemonnee trekken, zei Van Merwijk. „Zwart-wit gezegd: wij als stadion hebben het allergrootste deel van de kosten voor de stadionontwikkeling gedragen de afgelopen jaren, met als gevolg dat we dat geld niet in het huidige stadion hebben kunnen steken. Nu ligt daar een verantwoordelijkheid voor Feyenoord om daar een bijdrage te leveren.”
Het huurcontract loopt tot juli dit jaar – de jaarlijkse huur bedraagt 4,7 miljoen euro. Onder leiding van de vorige week begonnen stadiondirecteur Lilian de Leeuw zal een nieuwe overeenkomst worden opgesteld.
De hoop is dat haar komst de vertroebelde relatie tussen club en stadion helpt verbeteren – ook Te Kloese is relatief nieuw. Om nauwere samenwerking te bevorderen, maakt De Leeuw deel uit van het directieteam van de club. Detail: waar de uitnodiging voor de nieuwjaarsreceptie in eerdere jaren alleen vanuit Feyenoord werd gestuurd, was die dit jaar namens club én stadion.
3 Mogelijke overname
Het stadionbedrijf staat financieel met de rug tegen de muur, zegt een ingewijde. Zo moest de club zelf investeren in het vervangen van de stadionlampen door ledverlichting – het stadion moet dit later terugbetalen. Volgens Van Oord staat het water hen niet aan de lippen – hij verwees naar het saldo aan liquide middelen, dat daalde naar 3,6 miljoen euro.
De zwakke financiële positie maakt het een schaakspel over de macht van het stadion – en daarmee de schulden. Feyenoord overweegt eigenaar van het stadion te worden, zei directeur Te Kloese op de nieuwjaarsreceptie – al was hij nog voorzichtig. „Er liggen een aantal rekeningen [schuld van 36 miljoen] die opgelost moeten worden, dat mag niet ten koste van de club gaan.” Voor die schulden wil de club niet opdraaien.
In VI zei Te Kloese: „Eén ding is zeker: wij willen zelf aan het stuur zitten. Nu worden we verantwoordelijk gehouden, terwijl we als huurder niet zoveel te vertellen hebben.” Hij gaf het voorbeeld van klachten over koude kroketten – iets waar de club nu niet over gaat.
Door zeggenschap over het stadion te krijgen kan Feyenoord – dat nu te weinig verdient om structureel om de landstitel te spelen – ook inkomsten uit horeca en evenementen halen. PSV en AZ zijn ook eigenaar van hun stadions, het is voor clubs een belangrijk verdienpotentieel. En door controle te hebben over het stadion krijgt de club ook een „andere waarde”, merkte Te Kloese in VI op. Dit kan interessant zijn met het oog op eventuele investeerders in Feyenoord.
4Lange termijn plan?
Nog zeker tien jaar blijft Feyenoord in de Kuip, die tegen die tijd 95 jaar oud zal zijn. „Iedereen beseft dat er ergens een einde komt aan dit stadion”, zei president-commissaris Van Oord op de aandeelhoudersvergadering. Dat Feyenoord City is vastgelopen, heeft het „lange termijn probleem van Feyenoord en de Kuip niet opgelost”, zei hij. „Daar zullen mensen komende periode over moeten nadenken. Een les uit het verleden: ik vind dat de bvo [de club Feyenoord] daarin altijd de lead moet hebben en er ook voor moet betalen.”
