Ajax is verlost van laatste plaats Eredivisie’. ‘Fenomenale Hassan wint bij marathondebuut in Londen’. ‘FIFA-baas bevestigt: Saoedi-Arabië organiseert WK 2034’. ‘Sepp Kuss voltooit met Vuelta-zege unieke trilogie van Jumbo-Visma’. ‘Dubbele treurnis voor Nederland door dramatische valpartijen vlak voor finish’. ‘Oranje Leeuwinnen houden olympische droom levend na krankzinnig slot met twee goals in blessuretijd’. En, op de valreep nog een keer Ajax: ‘Historische stunt: Ajax in KNVB-beker onderuit tegen amateurs van Hercules.’
Zomaar wat krantenkoppen van vorig jaar. Gebeurtenissen die niemand had kunnen voorspellen. Het onverwachte, dat maakt sport mooi. Misschien is het wel het bestaansrecht van sport. En soms is voorpret bijna net zo leuk als de werkelijkheid. Daarom: vijf vragen en antwoorden om het sportjaar 2024 mee af te trappen.
1. Haalt PSV een perfecte score?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/02160120/web-0301SPOjaarVanPSV.jpg)
12 januari – 19 mei: tweede seizoenshelft Eredivisie
Hij werd algeheel amateurkampioen met AGOVV, promoveerde met Heracles Almelo naar de Eredivisie. Peter Bosz zegt het zelf soms: hij heeft best wel wat gewonnen in zijn loopbaan als trainer. Maar een landstitel op profniveau, die zat er nog niet bij in de kwart eeuw dat hij hoofdcoach is. Dit seizoen moet het gebeuren. Bij PSV, waar zijn team op de helft van de competitie een voorsprong heeft van tien punten op nummer twee Feyenoord (en veertien op nummer drie FC Twente). Nooit gaf een ploeg zo’n voorsprong na de winterstop nog weg.
Voor de fans is het al duidelijk: PSV wordt kampioen. Eén supporter liet alvast een kampioenstatoeage zetten (een gloeilamp met PSV-sjaal om) en toonde die op televisie. Eigenlijk is het PSV-publiek vooral nog gespannen voor de achtste finale van de Champions League tegen Borussia Dortmund. En ze zijn aan het rekenen. Want zou het kunnen, een perfecte score na 34 competitiewedstrijden?
102 punten. Dat is nooit voorgekomen in de Eredivisie. Het record staat op naam van Ajax, in het seizoen 1971-1972: 93 punten (omgerekend, want voor een overwinning kreeg je toen nog twee punten). Ajax, met Johan Cruijff, won in dat jaar ook de Europa Cup I en de KNVB-beker. PSV haalde nooit meer dan 88 punten in één seizoen, dat was in 2014-2015, onder leiding van coach Phillip Cocu.
PSV heeft nu zestien wedstrijden gespeeld, en er 16 gewonnen: 48 punten, doelsaldo 56-6. Begin dit seizoen won Bosz met PSV al wel de Johan Cruijff Schaal door Feyenoord met 1-0 te verslaan.
2. Is Rafael Nadal in staat tot een groots afscheid?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/02160118/web-0301SPOjaarVanNadal2.jpg)
Zondag 14 januari – zondag 18 januari 2024: Australian Open
Nummer 672. Dat is de positie van Rafael Nadal (37) op de wereldranglijst. Tijdens de Australian Open van 2023 raakte hij geblesseerd en moest in de tweede ronde het toernooi verlaten. Oorzaak: de iliopsoas, een spier aan de voorkant van de heup. Nadal werd geopereerd. En toen? Twijfels. Maandenlange twijfels.
Zou Nadal, een van de beste tennissers aller tijden, nog terugkeren op de baan? Soms gaf hij een update. Hij was weer aan het trainen. Hij hoopte terug te keren. Hij wist het nog niet zeker. Hij vroeg zich af of hij het fysiek nog kon. Het definitieve antwoord kwam via een filmpje dat Nadal begin december op X postte: ja. Hij speelt deze week het ATP-toernooi van Brisbane ter voorbereiding op de Australian Open (de toernooidirecteur had zijn deelname per ongeluk al eerder verklapt op televisie).
„Ik heb altijd gehoopt dat ik weer zou kunnen spelen”, zei Nadal iets voor zijn eigen bekendmaking op de website van de ATP Tour. „Hoe vaak en op welk niveau? Dat is lastig te beantwoorden. We weten dat de pijn nooit zal verdwijnen, maar ik heb weer een stap gezet. Dat is al heel wat voor mij.”
Dat het zijn laatste jaar wordt staat wel zo’n beetje vast. Hoe lang de 22-voudig grandslamwinnaar het in Australië volhoudt, is niet duidelijk. Hij versloeg dinsdag in de eerste ronde de Oostenrijker Dominic Thiem, maar houdt zijn heup het? En zijn rug – eerder ook een probleem. Eind december voedde Nadals coach Carlos Moyá alweer de twijfels over de fysieke capaciteiten van de gravelspecialist. „Spelen om drie gewonnen sets en twee dagen later weer op de baan staan … dan is het afwachten of het lichaam die belasting aan kan en hoe het lichaam reageert.”
3. Staat de leider in Frenkie de Jong op?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/02160113/web-0301SPOjaarVanFrenkie.jpg)
Vrijdag 14 juni – zondag 14 juli: EK voetbal in Duitsland
Het was midden in de zomer, het voetbalseizoen leek ver weg. FC Barcelona was in Las Vegas om een lucratief toernooitje te spelen tegen andere Europese topclubs. Daar maakte de club bekend wie de aanvoerders in het aankomende seizoen zouden worden – Barcelona benoemt altijd meerdere leiders. Frenkie de Jong was een van hen. Hij was er „erg trots” op, zei hij tijdens een persmoment, „het doet me goed.”
De Jong werd nooit gezien als een leidersfiguur. Een rustige jongen, aardig, beleefd, geweldige voetballer. En dat laatste kan ook leiderschap zijn natuurlijk. Met één pass een wedstrijd openbreken. Onder druk een bal opeisen en drie tegenstanders voorbij dribbelen. Dat het hele team denkt: zó, en nu jullie weer.
Zulke momenten heeft De Jong altijd gehad. Als speler van Ajax, toen hij een paar spelers van Real Madrid verweesd achterliet op de grond na een weergaloze passeeractie. En laatst nog, toen hij met FC Barcelona tegen Valencia speelde, en met de buitenkant van zijn voet twee ploeggenoten volledig vrij voor het doel zette.
Bij het Nederlands elftal is Virgil van Dijk aanvoerder. Hij doet de meeste interviews, is als leidersfiguur zelfs zo belangrijk dat hij tijdens het EK van 2021 ondanks een zware blessure bij het elftal werd betrokken.
Maar langzaamaan wordt meer naar De Jong gekeken. Toen afgelopen jaar het idee ontstond dat Oranje-spelers ‘te lief’ voor elkaar zijn, was hij een van de spelers die het verhaal rustig maar vastberaden onderuit haalde. Hij vond het wat overdreven, zei hij tijdens een persconferentie, het was „een eigen leven” gaan leiden. Je hoorde er daarna weinig meer over.
In mei wordt De Jong 27 jaar. Hij gaat zijn derde grote eindtoernooi spelen. Iedere bondscoach stelt hem als eerste op.
Misschien was de week van 21 november wel symbolisch voor zijn groei als mens. De Jong werd vader. Een paar dagen later droeg hij de aanvoerdersband van FC Barcelona. Daar is hij al een leider. Bij Oranje lijkt hij er klaar voor.
4. Doet Sifan Hassan iets dat fysiek onmogelijk is?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/02160126/web-0301SPOjaarVanSifan2.jpg)
Vrijdag 26 juli – zondag 11 augustus: Olympische Spelen van Parijs
In de bus naar de start van de marathon in Londen wilde Sifan Hassan nog bijna afzeggen. Ze voelde zich niet fit, had eigenlijk niet voldoende getraind, was ziek geweest, had kort ervoor een maand gevast tijdens de ramadan, trainde in Ethiopië vaak naast een weg waarop veel vervuilende vrachtwagens reden. De afloop, in april 2023, is bekend: Hassan liep toch, kreeg halverwege kramp, maar won de prestigieuze marathon – ze liep de afstand nooit eerder in wedstrijdverband.
Later won Hassan ook nog de marathon van Chicago, en toen werd de vraag wel heel prangend: gaat ze ook voor de langste afstand tijdens de Olympische Spelen van Parijs? Want ondertussen pakte ze tijdens de WK atletiek in Boedapest brons op de 1.500 meter en zilver op de 5.000 meter – een valpartij op de 10.000 meter belette een gouden medaille.
Als je alles kan, wat kies je dan? Kies je überhaupt? Het is in principe fysiek onmogelijk om korte, middellange en lange afstanden te combineren en overal wereldtop te zijn. Marathons vergen een volkomen ander trainingsregime dan de 1.500 meter. De marathon vraagt ook iets heel anders van een lichaam dan middellange afstanden zoals de 5 en 10 kilometer. De lichaamseigen ‘brandstof’ glycogeen is onmisbaar bij hardlopen, maar wie alleen traint voor 5 of 10 kilometer heeft er onvoldoende van voor een marathon. Vetverbranding werkt bij een marathon ook heel anders.
Een lichaam is perfect af te stellen op ófwel kortere afstanden ófwel de marathon. Maar Sifan Hassan kan het dus allebei. Het is nog onzeker of zij afstanden op de baan – en welke van de drie – zal combineren met de marathon. Maar eind december maakte Hassan bekend dat ze op 3 maart de marathon van Tokio zal lopen. Ze lijkt daarmee voor te sorteren op de olympische marathon. Welke baan-afstanden ze daar dan bij zal lopen, wordt waarschijnlijk pas vlak voor de Olympische Spelen bekend.
Áls ze voor een combinatie van baannummers en de marathon kiest, kan ze een unieke prestatie neerzetten. Alleen de Tsjechoslowaakse loper Emil Zátopek (‘de locomotief’) deed ooit zoiets. Bij de Olympische Spelen van 1952 in Helsinki won hij goud op de 5.000, de 10.000 meter en de marathon. „Als je iets wilt winnen, ren dan een mijl. Als je een nieuw leven wilt ervaren, loop dan een marathon”, zei Zátopek ooit.
En eigenlijk is het ook zo bij Hassan. Zij heeft nieuwe doelen nodig om plezier te houden in haar sport. Om het gevoel te hebben dat ze leeft. Al past het ook bij haar om keuzes lang verborgen te houden. Of lang te twijfelen. Of ze de olympische marathon gaat lopen weten we misschien pas als ze de bus naar die wedstrijd uit stapt.
5.Nederlands succes in de ‘Oranje’-Tour de France Femmes?
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/02160111/web-0301SPOjaarVanDemi.jpg)
Maandag 12 augustus – zondag 18 augustus: Tour de France Femmes in Nederland, België en Frankrijk
Als Tour de France-winnares Demi Vollering in Nederland is, slaapt ze bij haar ouders in Berkel en Rodenrijs. Dan traint ze in de omgeving: Rotterdam, Zeeland, laagland, kustlijn. Ze had er veel over nagedacht, hoe het parkoers van de Tour de France Femmes in 2024 gelegd zou worden. Zou ze op plekken komen die ze kende?
Jazeker. Wie het niet helemaal scherp heeft: de Tour de France Femmes wordt grotendeels een Nederlandse ronde. Start in Rotterdam (vlakbij Berkel en Rodenrijs), finish van de eerste etappe in Den Haag (let op waaiers langs de kust!). Op de tweede dag zelfs twee etappes in Nederland. Dordrecht – Rotterdam (67 kilometer) én een individuele tijdrit (6,3 kilometer) door het centrum van Rotterdam. Op de vierde dag starten in Valkenburg, de Cauberg over en richting België om uiteindelijk naar Frankrijk te gaan. Daar is na acht dagen de finish boven op Alpe d’Huez.
Een „Vollering-Tour”, zei Vollering zelf tegen de NOS bij de presentatie van het parkoers, in oktober. „Dit gaat nooit meer voorkomen. Ik hoop familie, vrienden en kennissen aan de kant te zien.” De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb sprak van „drie dagen feest in Nederland voor het dameswielrennen”.
Helemaal verrassend is de grote Nederlandse rol in de komende Tour de France Femmes niet. Nederland domineert de sport al jaren. Sinds 2016 is de Nederlandse formatie SD Worx ieder jaar uitgeroepen tot beste ploeg. Maar 2023 sloeg alles: Vollering won namens het team niet alleen de Tour de France, maar ook (onder meer) de Amstel Gold Race, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik. „Het is nu gewoon een soort van asociaal”, zei sportief manager Danny Stam tegen NRC over het succes van de ploeg.
Omdat Annemiek van Vleuten eind vorig jaar afscheid heeft genomen van de wielersport en Marianne Vos een groot deel van het laatste wegseizoen miste na een operatie aan een heupslagader, zullen alle ogen tijdens de ‘Nederlandse Tour’ weer gericht zijn op Demi Vollering.
Haar eigen verwachtingen zijn ook hooggespannen. Ze gaat voor een tweede Tourzege op rij. Op Alpe d’Huez uiteindelijk, een berg die ze nog nooit beklom. „Het was de eerste klim waar ik als klein meisje van hoorde”, zei ze bij de parkoerspresentatie. Daar heeft ze altijd al willen winnen.
