Eindelijk was het zover. Maanden had BBB-leider Caroline van der Plas gevraagd om een groots debat over de wolf. Onlangs stemde ook de PVV ermee in. En dus werden de messen geslepen. En kon Van der Plas het opnemen voor de bewoners van het platteland, boeren en burgers, die in „dagelijkse angst” verkeren. De terugkeer van de wolf is uitgelopen op „een fiasco”, aldus Van der Plas.
Wolvenexperts van het eerste uur blijken het „helemaal mis” te hebben gehad; wolven zijn niet schuw, „ze lopen door de straten of slapen in de tuinen”, ze vallen vee en soms zelfs mensen aan, en ze kunnen wel degelijk over hekken springen. Dat moet afgelopen zijn, vindt Van der Plas: „Laten we met elkaar afspreken dat er in een klein, dichtbevolkt land op termijn geen plek is voor honderden wolven.” Er zijn er nu ongeveer honderdtwintig. Wolven moeten volgens BBB verjaagd kunnen worden, en in het uiterste geval ook gedood.
Rubberen kogels en geuren
Veel Kamerleden delen haar zorgen. NSC’er Diederik Boomsma pleit voor „preventieve aversieve conditionering”; het schuw houden van de wolf om te voorkomen dat het roofdier aan de mens gaat wennen. „Met paintball-geweren, met rubberen kogels, misschien met zenders of met geuren, hoe dan ook, zonder al te veel bureaucratische romslomp.”
Er moeten rasters worden geplaatst, met eenvoudig verkrijgbare subsidies, en burgemeesters moeten „rugdekking” krijgen van de landelijke overheid als zij in geval van acute dreiging een wolf willen laten afschieten. Die moet „vierkant staan” achter lokale bestuurders, stelt het CDA bij monde van Kamerlid Eline Vedder. „Het CDA is van mening dat er eigenlijk geen plek is voor de wolf in Nederland. Maar daar heeft de wolf blijkbaar een andere mening over. En hij is zwaar beschermd. En dan hebben we ons dus toe te verhouden.”
Een problematische positie neemt PVV-woordvoerder Dion Graus in. Hij staat bekend als fervent dierenvriend, en had jaren geleden al de eerste wolven in Nederland onvruchtbaar willen maken. „Dan was het gelijk einde oefening geweest.” Dat zou de wolf veel ellende hebben bespaard. Graus: „We kennen in Nederland geen natuur. Als ik de wolventaal zou spreken had ik tegen de wolf gezegd: draai je om, kom niet ons land binnen. Het dier is hier volstrekt ongelukkig. Hij wordt opgejaagd, wordt als een paria behandeld. Ik weet als PVV’er hoe dat voelt.”
Ga zeker op vakantie in Drenthe
De vraag is wat het kabinet tegen de alom betreurde confrontaties tussen wolf, mens en vooral schapen kan doen. Staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw en Natuur, BBB) stelt de veiligheid van mens en vee „op één”. Mensen die bang zijn voor wolven hebben „terechte zorgen”. Maar dat betekent niet dat de staatssecretaris, bijvoorbeeld, toeristen zou adviseren hun vakantie naar Drenthe af te zeggen. „Ik zou zeker op vakantie gaan naar Drenthe.”
Rummenie wil incidenten „zo veel mogelijk voorkomen” en ook bevorderen dat burgemeesters bij acuut gevaar „snel kunnen ingrijpen”. Daartoe wil hij een Algemene Maatregel van Bestuur invoeren, waarin precies staat beschreven wanneer er sprake is van een „probleemwolf”. Rigoureuze landelijke maatregelen volgen mogelijk later, als duidelijk is in welke „staat van instandhouding” de huidige populatie wolven in Nederland zich bevindt.
Dat wordt onderzocht. Daarbij gaat het om de vraag of de populatie levensvatbaar is en beschikt over voldoende leefgebieden. Rummenie wil daarbij echter óók de „maatschappelijk verantwoorde staat van instandhouding” betrekken, namelijk: hoe veel wolven kan een klein land eigenlijk aan zonder risico op conflicten met vee of mens?
De staatssecretaris is al in Brussel geweest en heeft er met verantwoordelijk eurocommissaris Jessika Roswall over gesproken. „Ik ga om maatwerk vragen. Welke vorm dat heeft, weet ik nog niet. Maar ik denk dat wij als het dichtstbevolktste lidstaat van Europa alle reden hebben om in dit dossier om maatwerk te vragen.”
Beheersing van roedels
Hij sluit niet uit dat er „wolfvrije zones” in Nederland worden ingesteld, en dat het wellicht, mits het voortbestaan van een gezonde populatie wolven is gegarandeerd, daadwerkelijk tot „beheersing van roedels” komt. In dat geval wil hij best onderzoeken of afschot niet kan worden vervangen door anticonceptie, zoals PVV’er Graus graag wil.
Maar, zegt Rummenie: „Wel blijkt uit een verkenning dat anticonceptie bij wolven via pijlen een methode is die nog moet worden ontwikkeld. Anticonceptie is niet een methode die op korte termijn kan worden toegepast.”
