Bij een schietpartij op een school voor volwassenenonderwijs in de Zweedse stad Örebro, gelegen op 200 kilometer van de hoofdstad Stockholm, kwamen dinsdag elf mensen om het leven, onder wie de vermeende dader. Die zou zelfmoord hebben gepleegd. Zes mensen zijn naar een ziekenhuis overgebracht, van wie een vijftal werd geopereerd aan levensbedreigende schotwonden. Twee slachtoffers worden nog behandeld op de intensive care. Schietpartijen op Zweedse scholen waren er eerder. Tussen 2010 en 2022 kwamen bij zeven geweldsincidenten op scholen in totaal tien mensen om het leven, aldus persbureau Reuters.
1Wat weten we tot nu toe?
De man zou dinsdagmiddag rond lunchtijd bij de school zijn verschenen met een soort gitaartas die gevuld zou zijn met minstens één wapen, aldus de Zweedse krant Aftonbladet. Nadat hij een tijdje over het grote schoolterrein had rondgezworven, begaf hij zich naar de wc voor een kledingwissel. Gehuld in groene, militair aandoende kleding pakte hij een wapen uit de tas, waarna hij de wc verliet en het vuur opende op verschillende mensen. Een docent vertelde aan de krant dat hij minstens twintig schoten hoorde klinken.
Veel studenten zouden op het moment van het schietincident al huiswaarts zijn gekeerd, omdat een nationaal examen achter de rug was. Op de Campus Risbergska volgen twintig-plussers basis- en middelbaar onderwijs, krijgen immigranten Zweeds aangeleerd en kunnen mensen met leerproblemen meedraaien in het beroepsonderwijs.
„Veel van mijn studenten zijn landen ontvlucht waar soortgelijke gebeurtenissen voorkomen en nu maken ze het hier mee. Het is verschrikkelijk”, vertelde de 54-jarige docent Maria Pegado aan persbureau Reuters.
Om 12.33 werd de politie gealarmeerd. Toen die ter plaatse kwam, klonken er schoten, waardoor de agenten veronderstelden dat ze onder vuur lagen. Toen de politie de dader in het vizier kreeg, stak de schutter een rookgranaat af, waarna hij zichzelf doodschoot, aldus Aftonbladet. Vervolgens had de politie veel tijd nodig om het grote schoolgebouw volledig uit te kammen om te voorkomen dat er slachtoffers achterbleven.
Volgens de zwangere student Melinda Sandberg, die zich met medestudenten en docenten verschanste achter een gebarricadeerde lokaaldeur om te ontkomen aan de dader, duurde het twee uur voordat de politie hen naar buiten begeleidde. „De agenten waarschuwden […] dat we bloed zouden zien”, vertelde ze aan de publieke omroep SVT.
De politie heeft nog niet alle dodelijke slachtoffers geïdentificeerd, omdat het afnemen van vingerafdrukken en het raadplegen van dna-databanken enige tijd in beslag neemt.
2Wat weten we over (het motief van) de vermoedelijke dader?
De politie kwam de identiteit van de dader via zijn jachtgeweer en de bijbehorende wapenvergunning op het spoor, aldus SVT. Het is een 35-jarige werkloze man uit Örebro, die niet eerder in aanraking kwam met justitie, aldus Zweedse media. Het is niet bekend of hij een opleiding volgde aan de school. Volgens de politie handelde de dader niet vanuit ideologisch oogpunt en onderhield hij evenmin banden met de georganiseerde misdaad. De autoriteiten weten nog niet waarom de vermoedelijke dader dan wel tot zijn daad overging, maar lieten weten dat het motief mogelijk nog wordt achterhaald. Inmiddels heeft ook een huiszoeking plaatsgevonden in het huis van de verdachte.
Familieleden van de vermoedelijke dader beschrijven de man, in gesprek met Aftonbladet, als een kluizenaar die ze al jaren amper spraken. „Als kind was hij anders dan anderen, maar levendig. Hij deed het goed op school. De afgelopen jaren heeft hij het moeilijk gehad”, vertelde een familielid aan de krant.
3Hoe zijn de reacties in Zweden?
In Zweden is met ontzetting gereageerd op de schietpartij. De Zweedse premier Ulf Kristersson sprak van „het ergste schietincident in de Zweedse geschiedenis” en riep op niet te speculeren over het incident. Volgens de minister van Justitie Gunnar Strömmer doet de gebeurtenis de hele Zweedse samenleving „op haar grondvesten schudden”.
Inmiddels hangen de vlaggen op het koninklijk paleis en overheidsgebouwen halfstok op bevel van de Zweedse koning Carl Gustaf. Het koninklijk echtpaar brengt woensdag een bezoek aan de stad en neemt deel aan een herdenkingsdienst in een lokale kerk. Op dezelfde dag nemen twee lokale voetbalclubs voorafgaand aan een wedstrijd een minuut stilte in acht en dragen de spelers rouwbanden.
