Winkels halen de beschermende spaanplaten weer van hun voorgevels. Moskeeën heropenen hun deuren. Er is genoeg geld ingezameld om de verkoolde boeken van de bibliotheek in Liverpool te vervangen. De veroordelingen van relschoppers druppelen binnen en hun straffen liegen er niet om: ze krijgen zo twee of drie jaar celstraf opgelegd voor hun rol bij de extreem-rechtse rellen in het Verenigd Koninkrijk de afgelopen weken.
Voorlopig lijkt de rust op straat in het land teruggekeerd, al blijft de politie dit weekend alert en zouden ze inlichtingen hebben over nieuwe geplande protesten. Ook zijn nieuwe antiracisme-demonstraties gepland. Afgelopen woensdag leken de massale tegendemonstraties voor een kentering van de sfeer in het land te zorgen.
Britse media zijn voorzichtig en willen het geweld van de afgelopen weken vooral niet rechtvaardigen. Tegelijk is volop discussie gaande over de vraag wat aan de ontsporingen ten grondslag ligt – en wat de politiek daaraan zou moeten doen.
Waarschijnlijk blijkt het ondoenlijk om de oorzaak van de rellen „academisch volledig te ontleden”, zegt Rob McNeil, hij is plaatsvervangend hoofd van het Migration Observatory van de Universiteit van Oxford. „Mogelijk waren het vooral idioten die erop los wilden slaan, die haten om het haten. Het VK heeft een lange geschiedenis van voetbalvandalisme. Deze rellen onderscheidden zich daar niet veel van.”
Behalve dan het feit dat de anarchie van geweld, na de steekmoord op drie meisjes in Southport, expliciet tegen etnische en religieuze minderheden gericht was. Hotels waar asielzoekers verblijven werden in brand gestoken, personeel en bewoners zaten soms in paniek vast binnen. Moskeeën werden bekogeld met bakstenen, racistische en beledigende leuzen over de islam vlogen in de rondte. De Nederlandse migratiedeskundige Hein de Haas, die tien jaar in het Verenigd Koninkrijk heeft gewoond, vindt het daarom kwalijk dat van ‘anti-immigratierellen’ werd gesproken. „Racisme en islamofobie spelen een centrale rol, aangewakkerd door sommige politici en de tabloidpers.”
Het tijdschrift The New Statesman schreef in een commentaar dat „de snelheid waarmee de ongeregeldheden zich verspreidden en de pure onverschilligheid van de relschoppers laten zien hoe flinterdun onze maatschappelijke verbindingen zijn geworden”. De vergelijking met voetbalhooligans gaat volgens hun commentaar juist niet op, ook al maakt de regering van Labour die ook vaak: „Die vergelijking impliceert dat ministers en de politie denken dat dit niet meer dan hysterie is waar ze zich een weg uit kunnen arresteren.”