VVD pleit voor minder inspraak bij Defensieplannen: ‘Not in my backyard is eigenlijk asociaal’

De overheid moet de inspraakprocedures voor de grootschalige uitbreidingsplannen van Defensie drastisch inperken, vindt Tweede Kamerlid Silvio Erkens (VVD). Volgens Erkens komt ander de paraatheid van de Nederlandse krijgsmacht in het geding. „Veel burgers hebben de houding: not in my back yard. Gezien de dreiging waarmee we te maken hebben, vind ik dat eigenlijk asociaal.”

Sinds de grootschalige Russische invasie in Oekraïne heeft Defensie er vele miljarden bij gekregen om de krijgsmacht te versterken. Bij die versterking gaat het niet alleen om de aanschaf van materieel, maar ook om de training van personeel. Het ministerie is daarom op zoek naar nieuwe locaties om munitie op te slaan, manschappen te legeren en om te oefenen – ter land, ter zee en in de lucht. In december heeft demissionair staatssecretaris Christophe van der Maat (Defensie, VVD) de voorlopige plannen voor veertig locaties voorgelegd aan burgers en lokale besturen. Het gaat onder meer om munitieopslag in Groningen en Drenthe, een ‘superkazerne’ in de Flevopolder en nieuwe laagvlieggebieden bij de luchtmachtbases Leeuwarden en Volkel.

Die plannen, zo blijkt, hebben geleid tot een golf van bezwaarschriften. Afgelopen maand maakte Van der Maat bekend dat er ruim 2.200 ‘zienswijzen’ waren ingediend tegen de voorstellen van Defensie. „Ongekend veel”, zegt Silvio Erkens. Volgens Erkens dreigen de plannen enorme vertraging op te lopen, waardoor de krijgsmacht niet genoeg kan oefenen.

Het VVD-Kamerlid pleit er daarom voor de normale inspraakprocedures in deze dossiers drastisch te versnellen: „Het betekent dat er wel degelijk routes blijven om besluiten van de overheid aan te vechten, maar dat bijvoorbeeld de termijnen om een klacht in te dienen veel korter worden.”

VVD-Kamerlid Silvio Erkens: „Zeggen dat militairen in het buitenland moeten oefenen, vind ik decadent.”
Foto Merlijn Doomernik

Niet wandelen met de hond

Na het einde van de Koude Oorlog heeft Defensie een groot aantal kazernes en oefenterreinen gesloten en zijn grote oefeningen in Nederland zeldzaam geworden. Vanwege het gebrek aan ruimte oefent Defensie nu vaak in Duitsland, Litouwen en Polen.

Nu er meer geld is, heeft Defensie snel meer locaties nodig. „Als politici moeten we daarvoor onze nek uitsteken en zeggen: dit moet binnen drie jaar geregeld zijn”, zegt Erkens. „Het ministerie wil het vrijwillige dienjaar [nu nog met enkele honderden vrijwilligers] voor 2028 uitbreiden naar drie- á vierduizend militairen. Dat is best snel: al die jongens en meiden moeten wel ergens eten, slapen en kunnen oefenen.”

De toenemende behoefte aan terreinen in Nederland „kan inderdaad betekenen dat je in een natuurgebied op bepaalde tijden even niet kan wandelen met de hond”, zegt Erkens.

Het VVD-Kamerlid verwijst naar de Crisis- en Herstelwet uit 2010, waarmee een groot aantal bouw- en infrastructurele projecten versneld zijn doorgevoerd, zonder de gebruikelijke inspraakprocedures. „Ik wil een steen in de vijver gooien. Als ik kijk naar het proces dat het demissionaire kabinet heeft ingezet dan gaat het allemaal te traag. NAVO-commandanten waarschuwen dat een Russische aanval op NAVO-grondgebied binnen vijf jaar een feit kan zijn.”


Lees ook

Defensiestaatssecretaris: ‘We gaan niet vijftien jaar aan achterstanden in een jaar wegwerken’

Staatssecretaris Christophe van der Maat van Defensie tijdens een bezoek aan de marine in Den Helder vorig jaar.

Natuurbeheer én munitieopslag

Tijdens de parlementaire behandeling van de uitbreidingsplannen van Defensie wil Erkens per motie voorstellen de inspraakprocedures te verkorten. Of dat kan rekenen op de instemming van de rest van de coalitie, is nog ongewis. BBB-Kamerlid Gijs Tuinman stelde eerder vragen aan staatssecretaris Van der Maat over de geplande heropening van vliegbasis De Peel (bij Venray) in verband met de schadelijke gevolgen voor het regionale centrum voor paardentopsport dat zich daar bevindt. „Draagvlak en vertrouwen zijn belangrijk”, laat Tuinman in een reactie weten, „anders wordt dit een juridische nachtmerrie.” BBB is voorstander van het „versnellen” van de uitbreidingsplannen van Defensie, maar vindt dat niet dwang, maar innovatie voorop moet staan. „Bij multifuntioneel gebruik van de ruimte zou de opslag van munitie en natuurbeheer samen kunnen gaan”, laat Tuinman weten.

VVD’er Erkens vindt dat het belang van Defensie op de eerste plaats staat. „De Nederlandse F-35’s zouden een grote rol kunnen spelen bij het uitschakelen van de Russische luchtafweer. Als je van onze krijgsmacht vraagt dit soort risicovolle taken op zich te nemen dan moet ze goed kunnen trainen. Dan zeggen: ze moeten maar in het buitenland gaan oefenen, vind ik decadent. We hebben het letterlijk over de levens van onze mannen en vrouwen.”