Nog maar twee weken geleden besloten de gemeenten uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) te stappen, hét grote zorgplan van het kabinet. De gemeenten vinden dat ze te weinig geld krijgen voor hun zorg- en welzijnstaken. „De minister heeft een flink probleem”, zei Kamerlid Harmen Krul (CDA) daarop tegen minister Fleur Agema Volksgezondheid, PVV).
Dat probleem is gegroeid nu ook vijf belangenorganisaties in de zorg hun medewerking aan het Integraal Zorgakkoord hebben opgezegd. Ze zijn het oneens met de bezuiniging van 150 miljoen euro op de beloning van vrijgevestigde medisch specialisten en van 165 miljoen euro op na- en bijscholing van zorgpersoneel, onder meer verpleegkundigen. In een gezamenlijke verklaring stelden de vijf organisaties (van medisch specialisten, ziekenhuizen, universitaire medische centra, zelfstandige klinieken, en verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten) dat „de zorgsector deze extra bezuinigingen niet kan dragen. De zorg staat voor gigantische uitdagingen, met oplopende arbeidsmarkttekorten en een toenemende zorgvraag”.
Woensdag debatteert de Tweede Kamer kort over het zorgakkoord. Op X concludeerde Kamerlid Wieke Paulusma (D66) alvast: „Fleur Agema slaagt er niet in om zorgpartners aan tafel te houden, waarmee het zorgakkoord op klappen staat.” En: „De chaos wordt steeds groter.”
Lees ook
Voorlopig lijkt Fleur Agema vooral veel op haar voorgangers
Uit de hoge hoed
Het in 2022 gesloten akkoord – tussen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), gemeenten en vele partijen in de zorgsector – is bedoeld om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden. Door de zogeheten dubbele vergrijzing – meer ouderen die steeds ouder worden – zou in 2060 een op de drie werkenden in de zorg moeten werken.
Dat is onhaalbaar. Het kabinet hoopte in januari een akkoord te bereiken over uitbreiding en verlenging van het akkoord, dat dan het Integraal Zorg- en Welzijnsakkoord moet gaan heten. Dat staat nu „op losse schroeven”, liet Agema vrijdag voor de ministerraad weten.
Er zijn altijd pijnlijke keuzes, die zijn onvermijdelijk
De 315 miljoen extra bezuinigingen doken vorige week ineens op bij het akkoord dat CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 met de coalitiepartijen over de onderwijsbegroting sloten. Een deel van de bezuinigingen op onderwijs werd teruggedraaid, voor een belangrijk deel ten koste van de begroting van minister Agema. Die werd daardoor overvallen, liet ze gelijk weten. Ze was niet betrokken bij de onderhandelingen en vernam het nieuws „uit de media”, zei ze. Ze was „heel erg bezorgd” en noemde de bezuinigingen „pijnlijk”.
Dan gaat het niet over het plan om de salarissen van vrijgevestigde medisch specialisten te verlagen – daar is Agema al mee bezig, omdat de Kamer daar meermaals om heeft gevraagd – maar vooral om de bezuiniging op na- en bijscholing. „Onze zorg staat op klappen, onze arbeidsmarkt in de zorg staat op klappen. Nog meer bezuinigingen op opleidingen… hoe hebben we straks onze mensen aan het bed staan?”, vroeg Agema zich af. Er moet iets „mis zijn gegaan”, voegde ze daaraan toe.
Wilders
Daar lijkt het niet op. „Er zijn altijd pijnlijke keuzes, die zijn onvermijdelijk”, zei premier Dick Schoof vrijdag op zijn wekelijkse persconferentie. Hij zei de zorgen van Agema „goed te begrijpen”. En over de bezuinigingen „is natuurlijk nagedacht”.
Zo moet ze dit probleem vooral zelf oplossen. Zonder steun van PVV-partijleider Geert Wilders, die haar zonder overleg met deze extra bezuiniging heeft opgezadeld. In een vijandig zorgveld, waar alle boze partijen maar één ding willen: de bezuinigingen van tafel. En tegenover een kritische Tweede Kamer, onder wie haar eigen PVV, die al langer vindt dat Agema niet goed functioneert en haar continu oproept tot meer actie.
Haar enige troost: de Eerste Kamer besloot dinsdagmiddag nog niet over de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport – inclusief de extra 315 miljoen bezuinigingen – te stemmen. Dat gebeurt op zijn vroegst in februari, omdat de senatoren vragen willen stellen. Daarmee zijn de bezuinigingen nog niet definitief.
Lees ook
Felle kritiek op zorgminister Agema, ook van eigen PVV
