ING merkte in het eerste kwartaal nog weinig van de geopolitieke onrust – alleen grotere klanten lijken terughoudender te worden en daardoor minder vraag te hebben naar nieuwe leningen. De grootste bank van Nederland boekte in de eerste drie maanden van het jaar een hoger dan verwachte winst. Beleggers waren ook blij verrast met een ruim aandeleninkoopprogramma: 2 miljard euro wordt daar aan besteed.
ING boekte in het eerste kwartaal bijna 1,5 miljard euro winst. Dat is 8 procent minder dan een jaar eerder, maar meer dan analisten van tevoren hadden ingeschat. De bank zag de rente-inkomsten dalen, maar haalde meer provisies binnen, onder meer door meer actieve beleggers, en wist het aandeel op de hypothekenmarkt te vergroten.
Onveilig groeien
ING is niet het enige beursgenoteerde bedrijf dat momenteel eigen aandelen inkoopt – oliebedrijf Shell kondigde vrijdagochtend ook nog een nieuw programma aan. Dat inkopen is niet zonder kritiek: het geld zou ook in groei van het bedrijf gestoken kunnen worden, zoals in onderzoek naar nieuwe producten. Bij banken zeggen economen ook dat een extra kapitaalbuffer veiliger zou zijn – zeker in deze onzekere geopolitieke tijden.
In een videogesprek met NRC probeert bestuursvoorzitter Steven van Rijswijk uit te leggen waarom is gekozen voor een nieuw inkoopprogramma om het aantal uitstaande aandelen te verlagen. Door eigen aandelen in te kopen, wordt het rendement per overblijvend aandeel verhoogd en stijgt vaak de koers van het aandeel. Dat is goed nieuws voor aandeelhouders.
Maar volgens Van Rijswijk is het inkoopprogramma niet alleen goed voor beleggers, maar voor alle belanghebbenden van de bank, dus ook consumenten en zakelijke klanten. Dat komt doordat door aandelen in te kopen, de hoeveelheid kapitaal ING dichter bij „de juiste hoeveelheid” voor de bank komt. „Niet te veel en te weinig.”
De kernkapitaalratio van de bank (de verhouding tussen het eigen kapitaal en de hoeveelheid leningen die de bank verstrekt) is momenteel 13,6 procent. De bank streeft naar een kapitaalratio van 12,5 procent.
Waarom is 12,5 dan het juiste percentage? Van Rijswijk: „Met te weinig kapitaal loop je te veel risico als er een economische schok komt. Dat zou de dienstverlening in gevaar brengen.” Daar zijn recente voorbeelden van: toen tijdens de kredietcrisis de banken te veel verliezen dreigden te maken, draaiden ze hun leningverstrekking dicht.
Maar gewoon dan extra veel kapitaal aanhouden, is volgens Van Rijswijk ook geen oplossing. „Werk je met te veel kapitaal, dan komt er te veel druk van de kapitaalverschaffers [aandeelhouders] om meer rendement te halen. Kapitaal kost dan gewoon geld.” Dat zou dan weer ten koste gaan van klanten, aldus de bestuursvoorzitter. „Want dan moet je wellicht te veel je prijzen verhogen.”
Lees ook
Lees ook: Waarom bedrijven eigen aandelen inkopen
Volgens Van Rijswijk is er, doordat de winst die de bank maakt niet volledig wordt uitgekeerd in de vorm van dividend, nog wel voldoende ruimte om hogere onzekerheid op te vangen of om eventuele extra kapitaalseisen van de toezichthouder te kunnen opvangen. En voldoende kapitaal om te groeien: „Uiteindelijk willen dat: groeien. Maar dat doen we ook: we groeien onze balans aan leningen jaarlijks met 4 tot 5 procent. Maar veel sneller dan dat? Ja, je kan onveilig groeien – met meer risicovolle leningen – maar dat willen we niet.”
Duurzaamheid
Rabobank, de nummer twee bank van Nederland na ING, keert sinds een paar jaar jaarlijks een paar honderd miljoen euro uit aan ‘coöperatief dividend’. Daarvan kunnen klanten vergroening van hun huis bekostigen, krijgen medewerkers ook duurzaam budget en krijgen boeren rentekorting als ze duurzaam boeren. Van Rijswijk: „Wij hebben geen speciaal potje hiervoor, maar doen wel degelijke soortgelijke duurzame acties. Dat zit in ons gehele proces, met incentives voor medewerkers en klanten om te verduurzamen.”
Je ziet dat de belangrijkste prioriteit voor de consument is om voldoende brood op de planken te hebben
De algemene aandeelhoudersvergadering van ING vorige week werd verstoord door actievoerders van Extinction Rebellion en sowieso beheerst door het duurzaamheidsvraagstuk, door herhaalde vragen van onder meer Milieudefensie-sympathisanten – deze laatste ngo heeft de bank aangeklaagd vanwege achterblijvend klimaatbeleid. Van Rijswijk zegt in het contact met klanten weinig te merken van de onrust over de klimaatprestaties van de bank. „Je ziet toch dat de belangrijkste prioriteit voor de Nederlandse consument is om voldoende brood op de plank te hebben – ook voor studerende kinderen en met een potje voor de oude dag. Er is wel interesse in duurzaamheid, maar financieel welzijn is nummer één.”
Volgens Van Rijswijk is er wel interesse in bijvoorbeeld verduurzaming van het huis, maar is de vraag voornamelijk hoe op een economisch gunstige manier duurzamer te worden. „Als die warmtepomp, extra isolatie of zonnepaneel extra geld kost, dan doen ze het niet. Daarin proberen wij te helpen: door inzichtelijk te maken waar het voordéliger is om te verduurzamen. En om daarna bijvoorbeeld te helpen met een extra lening met een langere looptijd. Wij moeten dat als bank goed uitleggen. Dan pas zegt een klant: oké, dan wil ik dat doen.”
