De druk op de New Yorkse burgemeester Eric Adams om af te treden is donderdag verder toegenomen nadat de langverwachte strafaanklacht tegen hem vrijgegeven is. De Democraat is al sinds 2021 onderwerp van een corruptieonderzoek; de federale tenlastelegging onthult nu in smeuïg detail hoe hij zich al vanaf 2016 – toen nog als burgemeester van het stadsdeel Brooklyn – zou hebben laten fêteren door de Turkse regering.
Maar voormalig topagent Adams weigert op te stappen, ook nadat de politie donderdag zijn residentie doorzocht om onder meer een mobiele telefoon in beslag te nemen. „Mijn dagelijks werk verandert niet”, stelde de burgemeester donderdag strijdbaar, omringd door bondgenoten uit de Afro-Amerikaanse gemeenschap.
De aanklacht zet onder meer uiteen hoe Adams voor hem en zijn partner voor ruim een ton aan reis- en verblijfkosten vergoed kreeg van Turkije. Het zou onder meer gaan om eersteklas-vliegtickets naar Istanbul en Ghana. Zo werd hem een Turkish Airlines-vlucht naar Istanbul verkocht voor het opmerkelijk lage bedrag van 50 dollar. Toen een medewerker zei dat dit té opvallend was, werd hier 1.100 dollar van gemaakt, maar werd het ticket wel fluks opgewaardeerd naar businessclass. Ook ging Adams in op een aanbod van buitenlandse donaties aan zijn campagnekas.
In ruil loste hij een vergunningenkwestie met een nieuwgebouwd Turks consulaat in zijn stad op. Dit bleek bij oplevering niet brandveilig, maar de Turken wilden het snel kunnen inaugureren, omdat president Erdogan voor de VN-jaarvergadering naar New York kwam. Adams zette de brandweercommandant, wiens benoeming door hem verlengd moest worden, via sms’jes onder druk om dit op te lossen. Tien dagen later kon Erdogan het lintje doorknippen. Ook gaf Adams toe aan een Turks verzoek om verstek te laten gaan bij een herdenking van de Armeense genocide, die Ankara niet als zodanig erkent.
Sleutelrol voor gouverneur
Adams is de eerste zittende burgemeester van New York die strafrechtelijk vervolgd wordt. Toen woensdag ging rondzingen dat de aanklacht tegen hem onthuld zou worden, groef hij zich meteen in. „Ik heb altijd geweten dat ik een doelwit zou zijn als ik opkwam voor de New Yorkers – en een doelwit werd ik ook”, stelde hij.
Verschillende Democraten menen dat Adams hangende het proces op z’n minst tijdelijk zou moeten terugtreden. Dinsdag riep de prominente New Yorkse afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez hier als een van de eersten toe op. „Ik zie niet in hoe burgemeester Adams de stad New York kan blijven besturen”, stelde de politica. „In het belang van de stad zou hij moeten aftreden.”
De gouverneur van de staat New York heeft de bevoegdheid om een aangeklaagde burgemeester voor een maand te schorsen en daarna eventueel helemaal uit het ambt te verwijderen. Maar deze Kathy Hochul houdt haar opties vooralsnog open. Ze sprak donderdag alleen van „een verontrustend patroon van verdenkingen”.
Hochul geldt als een politieke bondgenoot van Adams, die als oud-politieman beloofde New York weer veiliger te maken nadat de criminaliteit tijdens de coronapandemie sterk was toegenomen. Hochul is niet heel geliefd in de staat en gaat over twee jaar een lastige herverkiezing tegemoet. Adams’ achterban van zwarte kiezers kan ze lastig missen.
Lees ook
Maakt een oud-agent als burgemeester het opkrabbelende New York veiliger?
Mocht Adams toch afgezet worden, of als hij alsnog uit zichzelf aftreedt, dan zou de gematigde Democraat tot nieuwe verkiezingen tijdelijk worden vervangen door een veel progressievere partijgenoot, Jumaane Williams. Hij is nu nog de Public Advocate, een soort stadsombudsman, en maakt zich in die functie onder meer sterk voor betere geestelijke gezondheidszorg. Daarbij spreekt hij ook open over zijn eigen aandoeningen (Gilles de la Tourette en ADHD). In 2021 probeerde Williams de Democratische gouverneurskandidaat te worden, maar legde het af tegen Hochul.
Deze vrijdag moet Adams zich melden bij de rechter, om de verdenkingen van omkoping, bankfraude en illegale partijfinanciering tegen hem aan te horen. Hij zou op papier tot 45 jaar celstraf kunnen krijgen, al vallen straffen in dit soort zaken in de praktijk vaak lager uit.
