De Tweede Kamer wil de eigen bezuiniging op verpleegkundigen na een week alweer terugdraaien. Een Kamermeerderheid stemde donderdag voor een motie van Tweede Kamerlid Hans Vijlbrief (D66), die daartoe oproept. Ook alle partijen die verantwoordelijk waren voor de omstreden bezuiniging, stemden voor de motie.
De coalitiepartijen maakten vorige week met oppositiepartijen CDA, ChristenUnie, JA21 en SGP een afspraak over de onderwijsbegroting. Van de voorgenomen bezuiniging van 1,9 miljard, werd zo’n 700 miljoen geschrapt. Zo werd voorkomen dat de Eerste Kamer de begroting zou tegenhouden.
De geschrapte bezuinigingen zouden deels worden betaald met geld uit de zorgbegroting. Er moest 150 miljoen euro bespaard worden op de beloning van vrijgevestigde medisch specialisten, die niet in loondienst werken. En 165 miljoen euro op de na- en bijscholing van zorgpersoneel, onder meer verpleegkundigen.
Onder die laatste groep was de onrust groot. Woensdag overhandigden verpleegkundigen een petitie aan Kamerleden, donderdag zaten ze massaal op de publieke tribune van een Kamerdebat over de zorg, waar ook de bezuinigingen ter sprake kwamen. Minister Fleur Agema (Zorg, PVV) zei eerder overvallen te zijn door de bezuiniging. Ze noemde het „pijnlijk”. „Hoe hebben we straks onze mensen aan het bed staan?”
Inmiddels noemen de onderhandelende partijen de bezuiniging op verpleegkundigen een vergissing en een domme fout, die pas na de stemming helder werd. „Wij betreuren het dat verpleegkundigen hierdoor geraakt worden. Dat was niet de bedoeling”, zei NSC-Kamerlid Daniëlle Jansen donderdagochtend. „Dit was onze keuze niet”, lichtte René Claassen (PVV) toe.
Domme fout
Wat ging er mis? In de gesprekken over de onderwijsbegroting is het telkens gegaan over het weghalen van geld bij (vrijgevestigde) medisch specialisten, zeggen betrokkenen. Niet alleen bij hun beloning, ook bij hun na- en bijscholing, waar veel geld heengaat. De Tweede Kamer wil al langer dat vrijgevestigde medisch specialisten in loondienst komen, onder meer om te zorgen dat er minder financiële prikkels zijn. Onlangs nam een Kamermeerderheid daartoe een motie aan die het kabinet oproept dat te regelen.
Om geld bij de specialisten weg te halen, maakten de coalitiepartijen en CDA, SGP, ChristenUnie en JA21 gebruik van een jaarlijkse lijst met bezuinigingsopties van het ministerie van Financiën. De partijen hadden willen kiezen voor bezuinigingsvoorstel 88 (Ombuiging subsidie bijscholing en nascholing medisch specialisten), maar in plaats daarvan kwam per ongeluk voorstel 83 (Strategisch opleiden medisch specialisten zorg) in het voorstel terecht. Maar voorstel 83 is veel breder, en treft bijvoorbeeld ook verpleegkundigen.
Pijnlijk
Het amendement dat de bezuinigingen moest regelen, is in de nacht van woensdag op donderdag geschreven met hulp van ambtenaren van het ministerie van Financiën. Hoe het daar verkeerd is gegaan, is niet duidelijk. Maar dat het niet op tijd opgemerkt werd, is een feit.
Bij de oppositiepartijen die onderhandelden met de coalitie klinkt chagrijn. De coalitie, zeggen ze, wilde onderhandelen op de kamer van PVV-leider Geert Wilders. Daar waren geen ambtenaren bij aanwezig, terwijl je ambtenaren gemakkelijk en snel een vraag had kunnen stellen over de gevolgen van bezuinigingen. De coalitie, zeggen ze, wilde er geen ambtenaren bij hebben. Nee, zegt de coalitie: het is een gezámenlijke verantwoordelijkheid om amendementen goed te controleren. Iedereen aan tafel moet de volgende keer gewoon beter opletten.
Terwijl donderdag in de Tweede Kamer werd gestemd over de motie-Vijlbrief, vroeg minister Agema in een bijzaaltje van de Tweede Kamer om de vrijheid om naar een alternatief te zoeken. Ze noemde de bezuiniging op verpleegkundigen een „ongeluk dat we met elkaar moeten oplossen”.
Eerst pleitte Agema voor rust en hoopt ze dat „iedereen afkoelt. Geen ruzie maken voor de Kerst. En in januari met frisse moed verder.”
Lees ook
‘Monsterverbond’ staat niet te juichen bij eigen akkoord over onderwijsbegroting
