Feitjes komen tot je, of je dat nu wil of niet. In alle vormen en maten, via elke denkbare weg: je leest eens een lekker achtergrondstuk over bultrugwalvissen in de krant, hoort de laatste Taylor Swift-update van die ene enthousiaste collega of spot een nieuwe baktip op de achterkant van je pak paneermeel. Een deel van die kennis blijft ergens in het geheugen hangen – soms scherp en concreet, soms verhaspeld tot een net-niet-kloppende versie van wat het ooit was, als vage restjes schoolboekenkennis uit de tweede klas.
Toch zijn er knappe koppen die al die feiten onthouden en altijd (tot op het frustrerende af) de juiste algemene kennis paraat hebben. Voor die categorie mensen bestaat een speciaal programma. En nu ben ik toch benieuwd: wat weet ú eigenlijk van… De slimste mens (KRO-NCRV)?
Dat het moeilijke materie is voor vergeetachtige kijkers, misschien (ding!)? Dat het afgelopen maandag weer is begonnen (ding!)? En dat dit het laatste seizoen is met presentator Philip Freriks en eenmansjury Maarten van Rossem, en Freriks opvolger Herman van der Zandt alvast meedoet als deelnemer (ding-ding-ding!)?
Die laatste mocht zich maandag de slimste van de dag noemen, want hij won met grote afstand van zijn tegenspelers: zangeres Fay Lovsky en TikTokker Appie Mussa. Het was ook haast een oneerlijke strijd. Van der Zandt presenteerde jarenlang de bluf- en kennisquiz Met het mes op tafel (MAX) – die weet wel hoe je feitjes vergaart, en hoe je die ondanks alle druk stoïcijns in de strijd gooit. Aan hem kun je het overlaten om met een strak gezicht de kenmerken van een kaassoufflé op te noemen, wat hij dan ook met verve deed.
In de studio was het toch wel een stuk moeilijker dan voor kijkers die thuis op de bank meededen, benadrukte Van der Zandt nadat hij en zijn medekandidaten hadden geworsteld om op de naam van advocaat Inez Weski te komen, tot Mussa uiteindelijk het verlossende antwoord leverde. Maar voor sommige kijkers – voor déze kijker, zal ik eerlijk zeggen – zijn juist díé momenten het aangenaamst om naar te kijken: ook de scherpsten der scherpsten vergeten wel eens of Inez nou Westen, Watski of Weski heet, of überhaupt waar ze haar nu precies van kennen. Dat biedt een piepklein beetje troost als je zelf het type bent dat zich vier keer kan voorstellen aan dezelfde persoon, telkens even overtuigd dat je elkaar niet eerder hebt ontmoet.
Brompot
Geef die verstrooide kijker ook wat. Maak niet de persoon die zich koeltjes door de eerste aflevering heen werkt tot de volgende presentator – kies voor die rol de eerste persoon die huiswaarts keert. Dáár valt mee te praten. In dit geval was dat Mussa, en dat zou een uitstekende keus zijn geweest: herkenbaar (tijdens de laatste ronde: „Ik ga dood hier joh”), sympathiek (tegen Lovsky, toen ze nét aan van hem gewonnen had: „Fantástisch gedaan, echt waar”) en ad rem (bij zijn snelle vertrek: „TikToks zijn ook altijd kort, dus ik ben het gewend”). En dan is hij ook nog goedlachs genoeg om als tegenhanger te kunnen dienen voor welke brompot Maarten van Rossem dan ook moge vervangen.
Maar de kaarten zijn natuurlijk al geschud. Van der Zandt staat in 2025 op Freriks plek. Dat hij door was naar de tweede aflevering was overigens ook al algemene kennis: in vooraf gedeelde fragmenten had Van der Zandt twee verschillende outfits aan, merkten niet zo spoilerschuwe RTL Boulevard-presentatoren zondag op, om de kijker vervolgens zelf z’n conclusies te laten trekken. Sommige Sommige feitjes komen tot je – of je nou wil of niet.
