Trump voert de AI-wedloop met China op, maar dat kan ook zijn eigen techsector raken

Posted on by admin

De regering-Trump knijpt de ontwikkeling van Chinese chips af met een nieuwe maatregel: Chinese bedrijven krijgen geen toegang meer tot het gespecialiseerde tekengereedschap dat nodig is om geavanceerde halfgeleiders te ontwerpen.

De drie belangrijkste leveranciers van zulke ontwerpsoftware voor chips kregen deze week per brief te horen dat voor de export van hun producten voortaan een exportvergunning nodig is. In de praktijk komt dat vaak neer op een verbod. Het gaat om twee Amerikaanse firma’s (Synopsis en Cadence) en een dochterbedrijf van het Duitse Siemens AG. Zij hebben Chinese klanten al afgesneden van downloads en updates, meldde persbureau Reuters.

Deze maatregel volgt op een serie andere beperkingen, zoals het weren van Chinese studenten in de VS en exportverboden voor Nvidia, het meest waardevolle chipbedrijf ter wereld. Afgelopen jaren legde Nederland, onder druk van Washington, exportrestricties op aan ASML en ASM International. Er zijn plannen om meer Chinese bedrijven op een verboden lijst te plaatsen, maar de VS wachten daarmee om de moeizame handelsbesprekingen met China niet verder te frustreren.

Naast een techoorlog moeten China en de VS ook nog hun conflict over handel bijleggen. In mei werd een tijdelijk bestand getroffen tijdens overleg in Genève.

Foto Keystone/EDA/Martial Trezzini/Handout via REUTERS

Studenten

Dat weerhoudt buitenlandminister Marco Rubio er niet van om van leer te trekken tegen Chinese studenten in de VS. Hij meldde op sociale media dat hij hun visa „agressief” gaat intrekken. Rubio mikt onder meer op studenten die zich in kritische technologie willen verdiepen, om zo spionage en lekken van kennis tegen te gaan. Van de ruim 1 miljoen buitenlandse studenten in de VS heeft ongeveer een kwart de Chinese nationaliteit.

De VS beschouwen suprematie in kunstmatige intelligentie (AI) als een zaak van nationale veiligheid, omdat de techniek ook in militaire toepassingen kan belanden. In een eventueel conflict met China kan dat doorslaggevend zijn. Al ging de afgelopen maanden alle aandacht naar de handelsoorlog, de strijd om technologische dominantie gaat gewoon door.

De Amerikaanse technologiebedrijven die AI ontwikkelen zijn echter erg afhankelijk van Chinese werknemers. Jensen Huang, topman van AI-gigant Nvidia, benadrukte in recente interviews hoe „buitengewoon goed” de AI-experts met een Chinese achtergrond zijn. Voor Amerikaanse AI-bedrijven in Silicon Valley, zoals OpenAI en Anthropic, zijn ze onmisbaar.

DeepSeek

Het bewijs leverde China zelf: daar wisten ontwikkelaars met beperkte middelen het inventieve AI-model DeepSeek te bouwen, dat in januari als een Chinees alternatief voor ChatGPT werd geïntroduceerd. Chinese techreuzen als Tencent, Baidu en Bytedance gebruiken DeepSeek inmiddels in hun producten en steken veel geld in het ontwikkelen van eigen concurrenten.

Door het hernieuwde optimisme in de AI-sector in hun geboorteland, kiezen meer Chinese AI-talenten ervoor om in China te blijven of terug te keren. Daardoor kan de toevoer van AI-kennis in Silicon Valley opdrogen; de VS leunen voor een groot deel op buitenlandse expertise, ook uit India. Restricties voor studenten en bezuinigingen op onderzoeksbudgetten maken vestiging in de VS echter minder aantrekkelijker. Het is ook nog niet duidelijk wat Trump gaat doen met het stimuleringsprogramma’s van zijn voorganger Biden, de U.S. Chips Act.


Lees ook

Toen de oprichter van DeepSeek jaren geleden chips inkocht nam niemand hem serieus. Nu is hij in China de nationale trots

DeepSeek-oprichter Liang Wenfeng (rechts) vorige week tijdens een symposium in Beijing.

China ligt maar een klein eindje achter op Amerikaanse AI-technologie, stelde Nvidia-topman Huang tijdens een recente techconferentie. „Van alle AI-onderzoekers ter wereld woont de helft in China. De technologie die daar wint, wint wereldwijd.” Nvidia is bang dat China ook een alternatief ontwikkelt voor CUDA, een besturingssysteem dat Nvidia bij zijn chips levert en nu de wereldwijde standaard is voor AI-ontwikkeling.

In tegenstelling tot andere Amerikaanse topmannen, die Trumps reactie vrezen, geeft Huang openlijk kritiek op de strengere exportmaatregelen. Als marktleider in AI-chips en oprichter van een bedrijf met een beurswaarde van 3.300 miljard dollar kan hij zich dit veroorloven. Bovendien belooft Nvidia mee te investeren in Amerikaanse fabrieken die computers voor AI-datacenters gaan maken, bij elkaar een project van 500 miljard dollar.

Nvidia verloor echter miljarden omdat de regering-Trump onverwacht de uitvoer van minder geavanceerde AI-chips naar China verbood. „Zonder Amerikaanse concurrentie worden de Chinese chipfabrikanten sterker en dat verzwakt de positie van de VS. De exportrestricties jagen het innovatietempo van China juist op”, zei Huang tijdens de presentatie van de laatste kwartaalcijfers.

Zelfstandig

Een recent rapport van zakenbank Morgan Stanley gaat ervan uit dat China een ‘AI-leider’ wordt. Dat is te danken aan grote overheidssubsidies voor een zelfstandige chipindustrie en voldoende energie (van reeds geplande kerncentrales) om chipfabrieken en AI-datacenters te laten draaien. Met 1,4 miljard inwoners heeft China toegang tot grote hoeveelheden data om AI-modellen te trainen. De helft van de AI-patenten komt uit China, volgens de zakenbank.

Halfgeleider-chips op de printplaat van een computer.

Foto Florence Lo/Reuters

Een van de meer effectieve exportbeperkingen is de restrictie van de geavanceerde chipmachines van ASML, die met extreem ultraviolet licht (EUV) werken. Daardoor moet China improviseren met oudere productietechnologie. Toch slagen Chinese chipfabrikanten erin om capabele AI-processors te maken. Weliswaar verbruiken ze meer stroom en zijn ze wat minder snel, maar knoop je er genoeg aan elkaar dan levert dat voldoende rekenkracht op om AI-modellen te ontwikkelen.

Huawei, het grootste techbedrijf van China, ontwikkelt eigen productielijnen waar louter Chinese chipapparatuur staat. Voor veel van de gespecialiseerde gereedschappen is al een Chinees alternatief. Het is de bedoeling dat ook ASML-machines vervangen worden, al ligt de lokale producent, SMEE, in technologisch opzicht nog op achterstand.

Met veel staatssteun knipt China zichzelf los van westerse technologie om te voorkomen dat nieuwe exportrestricties het land afremmen. Huawei, al jaren het mikpunt van de VS, zag de bui al hangen en investeert sinds 2020 in nieuwe ontwerpsoftware. Die kan nu nog niet de allerkleinste details van een halfgeleider verwerken – op moderne chips zitten tientallen miljarden schakelaars op maar een paar nanometers (miljoenste van een millimeter) uit elkaar. Maar met de rug tegen de muur, zonder toegang tot westerse alternatieven, moet de Chinese chipindustrie wel kiezen voor eigen producten en innoveren. De oplaaiende techoorlog versnelt dat proces.

Related Posts

Amerikaanse rivierkreeftjes zorgen voor miljoenenschade maar het ministerie weigert te betalen. Delfland is boos

De bruin-rode beestjes bedreigen niet alleen de waterkwaliteit en biodiversiteit, maar ook de dijken. De Amerikaanse rivierkreeft is voor Nederlandse hoogheemraadschappen daarmee een kostenpost van miljoenen. Deze organisaties, die de verantwoordelijkheid dragen voor de waterhuishouding in een regio, moeten preventieve maatregelen treffen en deze „invasieve exoten” afvangen. En dat kost geld.

Het hoogheemraadschap Delfland, dat een explosieve toename van de rivierkreeften ziet, besloot daarom op 18 februari 2025 een brandbrief te sturen naar staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, BBB). Het waterschap vindt dat Rummenie te weinig onderneemt tegen de exoot, terwijl die verplichting wel bestaat vanuit de Europese Exotenverordening.

„Het ministerie vindt niet dat ze rivierkreeften buiten natuurgebieden hoeft te bestrijden. Dat is heel cru”

In een reactie gaf het ministerie aan dat het niet verplicht is „structureel in grote delen van Nederland” rivierkreeften te vangen. De staatssecretaris wil dat alleen doen binnen natuurgebieden. De kosten nemen aanzienlijk toe als de beestjes ook elders moeten worden gevangen, nu de exoot zich heeft verspreid over het hele land.

Hoogheemraad Stijn van Boxmeer vond die reactie van Rummenie teleurstellend. Op 2 juni 2025 verstuurde Delfland daarom een tweede brief, waarin het waterschap erop wijst dat het Rijk verplicht is Amerikaanse rivierkreeften ook buiten beschermde natuurgebieden te vangen. Deze kosten zouden wederom „door het Rijk en niet door de inwoners van het gebied van Delfland of andere waterschappen” betaald moeten worden. Van Boxmeer hoopt dat deze brief wel tot actie leidt.

Hoe groot is de overlast?

„Eén rivierkreeft kan, dat is een conservatieve schatting, zo’n vierhonderd eitjes leggen. Vierhonderd. In Amerika heeft de kreeft aardig wat natuurlijke vijanden, dus die eitjes worden deels opgegeten. Maar in Nederland bestaan die vijanden nog niet, waardoor de exoot zich razendsnel verspreidt. De kreeft vreet eitjes, vissen en kikkers. Vervolgens creëert het beestje troebel water om zichzelf te beschermen en knipt daartoe veel waterplanten af. Het zonlicht bereikt de bodem niet, waardoor waterplanten ook afsterven. Zo verslechtert de biodiversiteit én waterkwaliteit.

„Delfland bestaat daarnaast voor een groot deel uit polders die worden beschermd door dijken. De rivierkreeften graven tunnels in de oevers, waardoor die verzwakken. Nou hoeven we ons niet gelijk zorgen te maken dat heel grote dijken gaan breken. Maar hoe kleiner de dijk, hoe groter het effect van heel veel holletjes.”

De rivierkreeft veroorzaakt schade in de omgeving van De Lier.

Foto Olivier Middendorp

Dit is de tweede brief die Delfland stuurt.

„De eerste was meer het doorgeven van ons standpunt. De tweede brief is een verzoek om handhaving. Het ministerie moet binnen acht weken reageren. Kijk, wij vinden dat op basis van de Exotenverordening het ministerie verantwoordelijkheid moet nemen en haast moet maken met exoten afvangen, ook buiten de natuurgebieden. De reactie van de staatssecretaris op de eerste brief wekte niet de indruk dat actie ondernomen gaat worden. Er wordt aangegeven dat niet van het ministerie geëist kan worden dat het rivierkreeften in andere wateren gaat bestrijden. Dat is natuurlijk een heel crue opmerking.”

Waarom?

„De Exotenverordening geldt al sinds 2015. Het Rijk en daarmee het ministerie heeft al lang de taak om de Amerikaanse rivierkreeft te bestrijden. Drie jaar geleden zijn we zelfs met allerlei partijen, ook het Rijk, tot een plan van aanpak gekomen. Toen spraken we al over het afvangen van deze exoten, over hoeveel en in welke rivieren. Er is in de tussentijd eigenlijk niets gedaan. Dat je dan twee jaar later zegt: ja eh, het is niet meer aan ons. Dat is merkwaardig en dat betwisten wij.”

Wat als het ministerie niet verandert van standpunt?

„De verhoudingen zijn niet zó slecht. We hebben absoluut het vertrouwen dat de dialoog weer kan worden opgestart. Daarentegen willen we wel dat de kosten die wij nu als hoogheemraadschap maken – bijvoorbeeld door flauwe, „natuurvriendelijke” oevers aan te leggen en beroepsvissers in te zetten – worden verhaald op het Rijk. Want nu worden de kosten doorberekend aan de burgers via de waterschapsbelasting. Dat is 13 miljoen voor het eerste jaar, 7,3 miljoen voor komend jaar. We zullen erop blijven aandringen.”

Lees ook

Rivierkreeften vreten en graven maar door: koeien zakken door de grond en moeten uit het water getakeld worden

Een container met rode Amerikaanse rivierkreeftjes, gevangen in Delfland. Foto Wilco de Bruijne/Hoogheemraadschap van Delfland


Kabinet wankelt na nieuwe eis van PVV-leider Wilders

Het kabinet-Schoof staat op losse schroeven. Het coalitieoverleg maandagavond, tussen Geert Wilders (PVV), Dilan Yesilgöz (VVD), Nicolien van Vroonhoven (NSC) en Caroline van der Plas (BBB), is uitgelopen op een impasse.

Wilders eist dat de drie andere fractievoorzitters hun handtekening zetten onder een groot deel van de plannen die hij een week geleden presenteerde om het aantal asielzoekers in Nederland terug te dringen. Zijn coalitiepartners weigeren dat. Zij vinden dat Wilders zijn plannen eerst moet uitwerken, of dat aan minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie, PVV) moet vragen. En ook dat veel van zijn plannen al in het hoofdlijnenakkoord staan en dus uitgevoerd kunnen worden, als Faber haast zou maken.

Nederland houdt niet van weglopers

Caroline van der Plas
BBB-leider

„We gaan nu nadenken”, zei Wilders na afloop van het gesprek, dat hij „niet aangenaam” noemde. „Het ziet er niet goed uit”. Op dinsdagochtend praten de vier partijleiders verder. „Ik geloof dat iedereen er nu nog een nachtje over gaat slapen”, zei de PVV-leider.

Zeker is: Wilders heeft op dit moment de regie. Als hij niet inbindt, moeten de coalitiepartijen besluiten of ze hem zijn zin geven om het kabinet overeind te houden. Zo niet, dan valt het kabinet over asiel en migratie, voor de PVV een belangrijk onderwerp, waar Wilders dus graag een verkiezingscampagne over zou willen laten gaan.

Asielstop

De kans dat Wilders zal inbinden, is afgelopen week met de dag kleiner geworden. Hij escaleert steeds sneller. In de coalitie wordt inmiddels erop gerekend dat hij beoogt het kabinet te laten vallen.

Toen Wilders twee weken geleden aankondigde dat hij het hoofdlijnenakkoord wilde openbreken en wilde praten over nieuwe maatregelen over asiel en migratie werd daar door de coalitie amper op gereageerd. Een week geleden verraste de PVV’er ze door op tien maatregelen aan te kondigen, waaronder een asielstop en een tijdelijke stop op gezinshereniging. Op een door hem georganiseerde persconferentie dreigde Wilders met de val van het kabinet, als er niet aan zijn eisen zou worden voldaan. „De handschoenen zijn uit”, zei hij voor de camera’s. Het leverde zorgen op binnen de coalitie. Maar binnenskamers wist hij die volgens ingewijden enigszins weg te nemen. Hij gaf de indruk dat het zo’n vaart niet zou lopen.

Dus toen hij zondag op X schreef dat hij „glashelder” wilde zijn en dat de PVV „uit deze coalitie” zou stappen als het „merendeel” van de plannen niet werd overgenomen, werd in de coalitie verrast gereageerd – opnieuw.

Maandagavond, vlak voor het overleg op de werkkamer van Wilders leken de partijleiders van VVD, NSC en BBB vooral een zorgeloze, haast onverschillige houding te willen uitstralen. „Als de inzet van de heer Wilders is dat de boel moet klappen, dan moet hij dát zeggen”, zei Dilan Yesilgöz. „Dit soort taferelen hebben we eerder gezien”, zei Nicolien van Vroonhoven, „we weten inmiddels hoe we erop moeten reageren”.

Op de vraag of ze dacht dat Wilders het kabinet zou laten vallen, zei Caroline van der Plas: „Nederland houdt niet van weglopers.”

Lees ook

Nu het slecht gaat, verandert de PVV van strategie

Nu het slecht gaat, verandert de PVV van strategie

Beloften

Na afloop van het overleg was de stemming anders. Niemand weet waarom Wilders het zo hoog laat oplopen. En niemand ziet een duidelijke uitweg.

De PVV bevindt zich in een benarde situatie. De partij van Wilders werd de grootste na de verkiezingen, en het lukte daarna maandenlang om ook in de peilingen te overheersen. Daar verandert de afgelopen maanden iets aan, de PVV zakt steeds verder weg. Volgens Wilders komt dat omdat de PVV eigen verkiezingsbeloften niet waar weet te maken.

In de onderhandelingen over de Voorjaarsnota, in april, wist Wilders een voor zijn achterban belangrijk punt binnen te halen: een tijdelijk huurbevriezing voor mensen met een sociale huurwoningen. De Raad van State oordeelde daar deze maandag zeer negatief over, het is onzeker wat er nu gaat gebeuren met de maatregel waarmee Wilders groots uitpakte.

Voor het overleg leken de partijleiders van VVD, NSC en BBB vooral een zorgeloze, haast onverschillige houding te willen uitstralen

Bovendien wordt deze maand besloten over de NAVO-norm, het percentage van het bruto binnenlands product (bbp) dat landen uitgeven aan hun verdediging. Duidelijk is dat Nederland in ieder geval jaarlijks 16 tot 19 miljard euro extra moet uitgeven aan defensie om te voldoen aan de NAVO-doelstellingen. Daarover moet nog worden besloten, maar Wilders heeft eerder al gezegd dat hij wil dat er dan net zo veel geld extra naar de laagste inkomens gaat. Een politiek onhaalbare wens.

En dus ook: een mogelijk nieuwe tegenvaller die Wilders moet gaan uitleggen aan zijn achterban.

Toch is het voor Wilders ook lastig om het kabinet nu te laten vallen. Hij regeert voor het eerst mee als grootste partij, maakt deel uit van een rechtse coalitie waarmee hij op migratie het meest voor elkaar zou kunnen krijgen van zijn plannen en levert bovendien de minister op het voor zijn partij belangrijkste dossier.

De kans dat hij opnieuw kan regeren na nieuwe verkiezingen was al buitengewoon klein, en is na de afgelopen dagen alleen maar kleiner geworden.

Lees ook

Wilders’ eisen voor strenger asielbeleid blijken vooral ‘opgewarmde’ en nauwelijks haalbare plannen

PVV-leider Geert Wilders voorafgaand aan het wekelijkse coalitieoverleg van de PVV, VVD, BBB en NSC, een dag nadat Wilders nieuwe asielmaatregelen had aangekondigd. Foto Bart Maat


Hard of zacht? Hoe wil jíj je kritiek vandaag?

Vorige week schreef ik over kritiek geven, en wat een mijnenveld dat is op je werk. Zeker als je een ouwe, botte boomer bent, en je een jongere collega feedback moet geven die het allemaal niet zo stevig gewend is. Dan krijg je al snel gekwetste zieltjes, of nog erger: het verwijt dat je collega zich ‘onveilig voelt’. Veel lezers mailden dat ze dat herkennen.

Maar hééft het wel altijd met generaties te maken? Nee hè? Want iedereen vindt kritiek lastig, of je nou oud bent of jong, bot of soft. Dat komt omdat de mensch zo graag bij de groep wil horen, en we onszelf er niet te ver buiten willen plaatsen – iets met oerangsten en reptielenbreinen. Maar ja, kritiek zal toch gegeven moeten worden. Anders komen we nooit vooruit. Dus zeggen jullie het maar.

Kies de militaire aanpak, schreef een vriend. En geef iedereen weerbaarheidstrainingen op het werk. Laat ze lange dagmarsen maken in de volle zon zonder water, en scheldt ze om de twintig meter uit zoals in Kamp Van Koningsbrugge. Dan kan iedereen overal tegen, en maakt het niet meer uit hoe kritiek gegeven wordt.

Misschien kunnen we iedereen een tijdje in Frankrijk laten werken, schreef een lezer – dan voelt alles in Nederland als een warm bad. Een andere lezer had juist rubberen tegels in z’n kantoor laten leggen, zoals die in de jaren zeventig ineens overal opdoken in speeltuinen. Dan wordt iedereen veilig opgevangen, hoe de kritiek ook gegeven wordt.

Zelf dacht ik: eigenlijk zou je zélf moeten kunnen kiezen hoe je je kritiek wil ontvangen – dus hard, zacht of medium – een beetje zoals bij een gekookt ei.

Of nóg beter: misschien moet er op elke werkplek een Chief Vertaal Officer (CVO) komen die botte feedback taal kan ‘vertalen’ naar wat gematigder varianten en andersom – naargelang de behoefte. Of een Duolingo-kritiekapp, de ‘feedbackfluisteraar’, die iedereen op z’n telefoon kan downloaden (zitten jullie op te letten, software-ontwikkelaars?!) en die botte kritiek in real time kan omvormen tot de no cringe-variant. Hoe langer ik erover nadacht, hoe enthousiaster ik werd.

En dus ben ik maar vast begonnen met het ‘vertalen’ van wat voorbeelden van botte kritiek naar genuanceerde feedback, en weer terug. Andere manieren waarop je naar al die negativiteit kan kijken! Dan hoeft er nooit meer iemand teleurgesteld of beledigd te zijn. Superhandig toch? Dat dacht ik. Komen ze.

HARD: Jij zou ontslagen moeten worden.

ZACHT: Wat kunnen we doen om je voor ons bedrijf te behouden?

HARD: Je stinkt.

ZACHT: Je ruikt naar groei.

HARD: Krijg jij überhaupt wel eens iets af?

ZACHT: Je tempo is verrassend stabiel, en je werkt met veel aandacht voor detail.

HARD: Het is hier toch geen sociale werkplaats?

ZACHT: Je benadering is zo origineel dat ik hem niet meteen kon plaatsen.

HARD: Sjezus wat een broddelwerk. Zo op papier gemieterd, zonder punten en komma’s.

ZACHT: Goh, wat heb je dat aardig verwoord!

HARD: Ben je nu alweer te laat?!

ZACHT: Ik vind het geweldig dat je überhaupt naar kantoor gekomen bent.

HARD: Mag ik even iets tegen je aanhouden?

ZACHT: Vergeef me mijn big dick energy, maar ik ben benieuwd wat je hiervan vindt.

HARD: Onveilig??! Als er iemand met een bijl voor je deur staat, of ongewenst met z’n hand in je broekje zit, dát is onveilig.

ZACHT: Ik vind het erg onveilig dat je mijn gedrag als onveilig ervaart.

HARD: Jij kan echt niks.

ZACHT: Ik krijg de indruk dat je je ambities weer eens even moet herijken aan onze bedrijfscultuur.

HARD: Ben je doof ofzo?

ZACHT: Ik hoor wat je zegt.

HARD: Ik vind je een arrogante schreeuwer.

ZACHT: Ik zou je graag iets meer low-key zien, met iets minder main character energy.

HARD: Stop met naar m’n tieten kijken.

ZACHT: Ik vind het heel cringe dat jij in totale denial voor mijn boundaries alleen maar eyes hebt voor mijn gendernormatieve body parts.

Heb jij nog mooie vertalingen van hard naar zacht? Mail me. Dan kunnen de programmeurs aan de slag!

Heb je een vraag van de week, taboe, of ‘kwestie’ voor deze rubriek? Mail dan naar [email protected]