Trump spant rechtszaak na rechtszaak aan, al zijn hele leven. Als president gaat hij daar mee door. ‘Gedaagden zijn banger dan in zijn eerste termijn’

Afpersing, zo kwalificeert Susan Seager, assistent-professor aan de Irvine School of Law in Californië, de praktijken van president Trump ten aanzien van advocatenkantoren en media. Hij laat de volle kracht van de overheid los op bedrijven waarmee hij een appeltje te schillen heeft, en dan moeten ze maar hopen een schikking met hem te kunnen treffen om de dwangmaatregelen ongedaan te maken.

De afgelopen weken troffen twee advocatenkantoren peperdure schikkingen met de overheid. De president had de prestigieuze kantoren per decreet verboden zaken te doen waarbij de overheid betrokken was. De reden? Dat er advocaten werken die in het verleden diensten hebben verleend aan tegenstanders van Trump.

Tegen de firma Paul, Weiss vaardigde hij een presidentieel decreet uit waarin hij zich specifiek richtte op een van haar advocaten, Mark Pomerantz. Die heeft een tijd lang bij het Openbaar Ministerie van Manhattan gewerkt „enkel en alleen om een strafklacht tegen mij te fabriceren”, aldus het decreet.

Paul, Weiss en de firma Skadden kochten hun Berufsverbote af met de belofte om respectievelijk 40 miljoen en 100 miljoen dollar (ruim 36 en 90 miljoen euro) aan pro bono werk te doen voor doelen die Trump mag uitkiezen. Dat zal ze bezuren, voorspelt Seager. „De partners denken dat ze veilig zijn, maar de associates, de advocaten die het gratis werk daadwerkelijk moeten uitvoeren, zullen vertrekken.” Afgelopen woensdag berichtte The New York Times dat de eerste advocaat Skadden had verlaten. Hij gaf als reden op dat hij het moreel onacceptabel vond dat de partners zich na chantage hadden ingelaten met Trump.

SLAPP-suits

Susan Seager, als jurist gespecialiseerd in de vrijheid van meningsuiting, begon tien jaar geleden met een onderzoek naar de smaadzaken die Donald Trump, toen nog een ambteloos burger en zakenman, tegen Jan en alleman aanspande. Het waren zogenoemde SLAPP-suits (strategic lawsuits against public participation), een beproefd juridisch instrument om critici de mond te snoeren. Vaak weet degene die ze aanspant dat hij geen poot heeft om op te staan. Zo’n zaak wordt louter aangespannen om te intimideren, in de hoop dat het vooruitzicht op een slepende, kostbare procedure zijn tegenstander moedeloos maakt en doet toegeven. Zoals Trump toegaf na een verloren zaak tegen een journalist die zijn bezittingen veel lager waardeerde dan de vastgoedontwikkelaar zelf: „Ik heb een schijntje aan advocatenkosten betaald, zij veel meer. Ik deed het om zijn leven te vergallen, en daar ben ik blij om.”

In 2016 schreef Seager een artikel voor de American Bar Association, getiteld ‘Donald Trump is een smaad-bullebak, maar ook een smaad-loser’. Kern van het artikel: de zaken die Trump tot 2016 had aangespannen, hadden geen juridische grond. Alle zaken die ze onderzocht, werden op grond van het Eerste Amendement op de Amerikaanse grondwet, dat de vrijheid van meningsuiting beschermt, zonder omhaal afgewezen door de rechter. De enige zaak die goed uitpakte voor Trump, tegen Miss Pennsylvania, die had beweerd dat Trumps miss-verkiezingen doorgestoken kaart waren, was de fout van haar advocaat, die niet in het bezit was van de juiste vergunning om te procederen. Wrang detail: in 2016 aarzelde de American Bar Association om Seagers artikel te publiceren, uit vrees voor de wraak van Trump.

Is Seager bij haar onderzoek uit 2016 één smaadzaak tegengekomen waarbij Trump juridisch een punt had?

„Nee, hij had nooit een punt. Het ging puur om het intimideren. Vanaf de eerste zaak die zijn eerste advocaat Roy Cohn, inmiddels vooral bekend uit de speelfilm The Apprentice, voerde tegen de Amerikaanse regering, die Trump vervolgde wegens weigering zwarte huurders toe te laten. Trump en Cohn spanden daarop een tegen-zaak aan. Toen de rechter vroeg: ‘U gaat deze claim neem ik aan intrekken, meneer Cohn?’, antwoordde Trumps advocaat: ‘Ja, dat doe ik.’ Het ging puur om het afblaffen van iedereen die hem achter de broek zat. Het is armpjedrukken.”

Maar dan door de president van de Verenigde Staten. Is dat ooit eerder voorgekomen?

„In oorlogstijd hebben presidenten flinke beperkingen opgelegd aan demonstranten. Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog en tijdens de Vietnamoorlog is de vrijheid van meningsuiting hardhandig beknot. Maar dat is toch iets anders dan een president die als privépersoon mensen en bedrijven aanklaagt omdat zij een mening verkondigen die hem niet bevalt. Dit is pure wraakzucht.”

U bent Trumps zaken blijven volgen. Zijn ze door de jaren heen substantiëler geworden?

„Nee, ze zijn nog altijd zonder steekhoudende argumenten. De vrijheid van meningsuiting is in de Verenigde Staten voorlopig goed beschermd.”

Voormalig casino-magnaat Steve Wynn, vriend van Trump, procedeerde tegen een persbureau dat had bericht over een oude aanrandingszaak. Wynn wilde de bescherming van media in het Eerste Amendement slopen. Het Hooggerechtshof wees deze week zijn klacht af.

„Ja, dat is heuglijk nieuws. Maar ik blijf bezorgd over het Hooggerechtshof. Twee rechters hebben al meermaals laten weten dat ze af willen van het precedent ‘New York Times v Sullivan’, waarin staat dat publieke figuren een hogere drempel over moeten voor zij als slachtoffer van smaad kunnen worden aangemerkt. Ze moeten actual malice, boze opzet van de kant van de aangeklaagde nieuwsorganisaties aantonen.”

De afgelopen maanden hebben verschillende mediaorganisaties en dit advocatenkantoor met Trump geschikt. Is dat geen teken dat hij een punt heeft?

„Nee. Het is een teken dat de gedaagden banger zijn geworden nu hij president is. En banger dan in zijn eerste termijn. Ook toen klaagde hij mediaorganisaties aan. The New York Times, CNN, Washington Post. Al die zaken heeft hij verloren en dan werd hij veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. Hij was flink aan het intimideren. Maar hij verloor omdat zijn tegenstanders terugvochten. Nu vechten ze niet meer terug, dat is het hele probleem.”

Waarom vechten ze niet meer terug?

„Trump heeft laten zien dat hij bereid is de machtsmiddelen van de hele overheid in te zetten. Vroeger was hij afhankelijk van de rechterlijke macht. Nu verbiedt hij een advocatenkantoor per decreet. Dat is lastiger aan te vechten.

„Twee voorbeelden uit de media. Disney, moederbedrijf van nieuwszender ABC, trof een schikking van 16 miljoen dollar met Trump, na diens aanklacht dat een presentator een zaak waarin Trump was veroordeeld wegens seksueel geweld, had samengevat met het woord verkrachting. Nieuwszender CBS zond voor de verkiezingen een interview uit met Trumps politieke rivaal Kamala Harris. Trump meende dat deze aflevering van 60 Minutes ‘bevooroordeeld’ was gemonteerd en eiste, enkele dagen voor de verkiezingen, een schadevergoeding van 20 miljard van de zender.

„Als ze het meteen hadden uitgevochten voor de rechter, had presidentskandidaat Trump waarschijnlijk geen kans gehad. Maar nu is hij president en CBS’ moederbedrijf Paramount staat op het punt een mediafusie overeen te komen ter waarde van vele miljarden. Instemming van de overheid is daarvoor noodzakelijk. Het risico dat Trump zijn presidentiële invloed inzet om zijn tegenstander buiten de rechtszaal schade te berokkenen, is groot. Mediawaakhond FCC kreeg een nieuwe voorman van Trump en die heeft onmiddellijk alle zaken die Trump tegen media had aangespannen, opnieuw tot leven gewekt. Een verzoek van CBS om de zaak over 60 Minutes ongeldig te verklaren, wees hij af. En sindsdien gaan er weer berichten rond dat Paramount in onderhandeling is met Trump.”

Misschien verstandig, gezien dat Trump nu grotere spierballen heeft om armpje te drukken.

„Het is beslist niet verstandig. Ze denken dat ze een zoenoffer brengen en dat Trump hen met rust zal laten als ze hem eenmaal afbetalen. Maar zo werkt het niet, hij zal steeds terugkomen en meer eisen.”

Een paar dagen na het gesprek stuurt Seager een nieuwsbericht. Disney en ABC, die in januari nog een schikking van 15 miljoen met Trump hadden getroffen, worden nu van overheidswege onderzocht op hun diversiteitsbeleid. „Zie je, je krijgt echt geen vrede als je Trump afkoopt.”

Delen





Mail de redactie