Films die buiten de Verenigde Staten worden geproduceerd, worden volgens Trump binnenkort belast met heffingen van 100 procent. Dat heeft de Amerikaanse president zondag aangekondigd op zijn platform Truth Social aangekondigd. Hij wil hiermee de „stervende” filmindustrie van de Verenigde Staten redden. „Hollywood en vele andere gebieden in de VS worden verwoest”, schrijft de president. In het bericht noemt hij de buitenlandse films „propaganda”. „WE WILLEN WEER FILMS GEMAAKT IN AMERIKA”, aldus Trump.
Hoewel de Amerikaanse minister van Handel Howard Lutnick maandag zei met de nieuwe heffingen „bezig te zijn”, zijn details ervan nog onduidelijk. Trump maakte niet bekend wanneer ze ingaan, en of de tarieven ook zullen gelden voor Amerikaanse films die in het buitenland gefilmd worden.
De productie van films in Los Angeles, de stad waar Hollywood in ligt, is de afgelopen tien jaar flink gedaald, volgens FilmLA, een non-profitorganisatie die de productie van de regio volgt.
In reactie op de aangekondigde heffingen beloofden Australië en Nieuw-Zeeland maandag hun filmindustrieën te steunen, schrijft persbureau Reuters. Beide landen zijn populaire filmlocaties voor Hollywoodfilms geworden dankzij lagere kosten en belastingvoordelen. Films als Aquaman (2018), Furiosa: A Mad Max Saga (2024) en Superman Returns (2006) werden (gedeeltelijk) in Australië opgenomen. In Nieuw-Zeeland werden alle Lord of the Rings– en Hobbit-films geschoten. „Niemand mag eraan twijfelen dat we zullen opkomen voor de rechten van de Australische filmindustrie”, aldus Burke.
Het Holllywood Sign in de Amerikaanse stad Los Angeles. Foto via Shutterstock
De Duitse partij Alternative für Deutschland (AfD) heeft een aanklacht ingediend tegen de nationale veiligheidsdienst, het Bundesamt für Verfassungsschutz. Dat melden Duitse media en internationale persbureaus maandag, op basis van een woordvoerder van de partij. AfD is het niet eens met het eerdere besluit van het Bundesamt om de partij als rechts-extremistisch te bestempelen.
AfD heeft bij de rechtbank in Keulen, waar het Bundesamt ligt, een zaak aangespannen en een spoedaanvraag ingediend. De partij was eerder al kritisch over het besluit en noemde het een „zware slag” voor de democratie. Volgens AfD heeft de veiligheidsdienst nog niet gereageerd.
Vrijdag maakte de veiligheidsdienst bekend AfD te kwalificeren als rechts-extremistisch. De partij maakt onderscheid tussen Duitse staatsburgers en dat is strijdig met een vrije democratie. „Concreet beschouwt AfD Duitse staatsburgers met een migratieachtergrond uit overwegend islamitische landen niet als gelijkwaardige leden van het door de partij etnisch gedefinieerde Duitse volk”, aldus het Bundesamt.
Het gaat dus over de opvatting van de anti-migratiepartij over het Duitse volk, en hoe die opvatting bevolkingsgroepen buitensluit. Door de nieuwe categorisatie mag de veiligheidsdienst de partij nu scherper in de gaten houden. Eerder werd de partij al als „mogelijk rechts-extreem” gecategoriseerd.
‘Vermomde tirannie’
Zowel de Verenigde Staten als Rusland bekritiseerden het besluit van het Bundesamt. Het Kremlin liet maandag weten dat de laatste beoordeling aantoont dat er in Europa veel beperkende maatregelen zijn tegen entiteiten die niet in de „algemene trend” vallen. De Amerikaanse buitenlandminister Marco Rubio noemde het besluit „vermomde tirannie”.
Door de nieuwe bestempeling is het debat over een mogelijk verbod op AfD weer opgelaaid. Vooral de linkse oppositiepartijen Die Grünen en Die Linke willen zo een verbod graag. De Christendemocraten, CDU/CSU, die de grootste werden bij de laatste verkiezingen in februari, zijn sceptischer. Ook Olaf Scholz, die met zijn arbeiderspartij (SDP) samen met CDU/CSU de nieuw Duitse regering vormt, reageerde terughoudend: hij zei dat een verbod „niet overhaast” moeten worden aangenomen.
Scholz treedt maandag af als Bondskanselier en maakt plaats voor Friedrich Merz (CDU), die zich nog niet heeft uitgelaten over het besluit van de veiligheidsdienst.
Lees ook
De roep om de rechts-extremistische AfD te verbieden wordt steeds luider, maar er is ook veel weerstand tegen zo’n verbod
De Turkse film Son hasat voert ons mee naar een dorpje in Anatolië, waar de bewoners een arm bestaan leiden. Zoals Ali en zijn vrouw Aysel. Elke dag vaart Ali met een bootje uit naar de rietvelden, om riet te snijden. Aysel doet het huishouden en vlecht matten. Al snel wordt duidelijk dat Aysel niet kan leven in constante armoede en dat Ali en de andere rietsnijders uitgebuit worden door maffiose types die geweld niet schuwen om hun belangen te beschermen. De zwijgzame Ali ziet het met lede ogen aan en zint op een manier tegen deze machtige mannen in verzet te gaan. Die proberen elkaar te slim af te zijn, wat mogelijkheden biedt aan de rebelse Ali. Maar zijn vrouw heeft geen weet van zijn plannen en gaat haar eigen gang. Als er doden vallen, blijkt riet ook heel handig als materiaal om de slachtoffers mee te bedekken.
Net als zijn landgenoot Nuri Bilge Ceylan, wiens fotowerk nog de hele maand te zien is in Eye Filmmuseum in Amsterdam, is regisseur Cemil Agacikoglu van oorsprong fotograaf. De beelden in Son hasat, zijn vijfde speelfilm, zijn adembenemend. De rietvelden in het meer, met besneeuwde bergtoppen op de achtergrond, zijn een bijzonder fotogenieke plek, al is de troosteloosheid ook voelbaar. In het koffiehuis bewenen oude mannen dat jongeren het desolate dorp verlaten. Ook de kalme manier waarop Agacikoglu aandacht besteedt aan de ambachtelijke rietaspecten, van het snijden tot het verwerken ervan, is prijzenswaardig. Maar het gaat schuren als er allerlei conflicten spelen die verknoopt worden aan een ambitieuze thematiek: dat van verzet tegen uitbuitende machthebbers en de eeuwige strijd tussen goed en kwaad. Corrumpeert armoede de moraal? Die meer verhalende elementen zijn het minst interessante aspect van een film die het vooral van sfeer moet hebben en pittoreske scènes die elementair zijn: mens versus natuur.
Eigenlijk zijn ze helemaal nog niet zo oud, want wat zijn ze helemaal? 74! Dat is de leeftijd waarop je in de Verenigde Staten nog president kan worden. Misschien komen er andere eigenschappen bij met leeftijd, zoals onbuigzaamheid; want stijfkoppig zijn ze, Vincent en Hannigan (welke scenarist bedenkt zulke namen?!). Wat ze zelf voor koelbloedigheid aanzien, is in feite halsstarrigheid. En dat is voor niemand een goede karaktertrek, en al helemaal niet voor twee kruimelcriminelen die een familiekwestie moeten oplossen.
Ze worden gespeeld door acteerveteranen Ed Harris en Bill Murray (voor het eerst samen in een film) en die kunnen elkaars bloed wel drinken. Ze zijn elkaar jarenlang zorgvuldig uit de weg gegaan het afgelopen decennium, iets met verraad en dubbele agenda’s. Maar nu brengt het noodlot ze weer samen. Het eerste wat Murray’s Hannigan tegen aartsvijand Vincent zegt als ze elkaar na jaren weer zien is: „Je bent oud geworden. Als ik jou zie, dan zie ik hoe oud ik ben.” Hun leeftijd is een terugkerende grap in de plot.
Harris en Murray zijn waarschijnlijk de laatste twee acteurs in Hollywood die hebben kunnen ontsnappen aan botox en fillers. En het is niet omdat ze oud zijn geworden, dat het fascinerend is om naar hun acteerwerk te kijken, maar omdat hun gezichten leven. Je kunt achter al die koelbloedigheid zien wat er zich in hun hoofd afspeelt. Dat is niet fraai overigens. Een en al wraakzucht en verraad.
Lees ook
Bill Murray, boomer die geen trieste hond wil zijn
Oudtestamentisch
Riff Raff, zo heet de film, een mooi ouderwets woord dat zoiets als tuig van de richel betekent. Kruimelcriminelen die voor een bord pasta nog hun schoonmoeder zouden vermoorden. En dat zijn ze. Vincent en Hannigan. Maar het gedonder is oudtestamentisch: de zoon van de één heeft de zoon van de ander gedood.
Voor Murray, de ster van klassiekers als Ghostbusters en Groundhog Day, maar ook als huisacteur van Wes Anderson (The Grand Budapest Hotel), is misdaadkomedie Riff Raff een beetje een comeback. De acteur die niet alleen bekend staat om zijn onvoorspelbare rolkeuze, maar ook om zijn grillige gedrag, was namelijk even gecanceld en toen weer niet.
Dat klinkt luchthartiger dan bedoeld. Wat was namelijk het geval? In 2022 zou hij op de set van Being Mortal (wat het regiedebuut had moeten worden van de populaire komiek Aziz Ansari) een vrouwelijke medewerker hebben klemgezet en hebben geprobeerd te kussen. De productie werd stilgezet, de vrouw en Murray schikten. Wat de boel extra gênant maakt is dat Murray in interviews uitgebreid de gelegenheid krijgt om uit te leggen dat het allemaal op een misverstand berustte. Ze zouden namelijk als gevolg van Covid-maatregelen allebei een neus- en mondmasker hebben gedragen. Dat vond hij een grappig idee, vertelde hij onder meer aan The New York Times, iemand door een gezichtsmasker heen kussen. Dan is het net alsof je iemand niet kust. Hij had het eerder gedaan en toen vond iedereen het grappig.
Het is makkelijk om te denken: echt net iets voor Murray. Is dat niet de acteur die een socialemedia-fenomeen werd doordat hij plotseling werd gespot terwijl hij in Brooklyn aan het barkeepen was? Of opduikt op de bruiloft van een volslagen vreemdeling en dan vraagt of hij even met de bruid mag dansen? Zich voordoet als berggids? De verhalen zijn talloos, soms vergezeld van foto’s die meestal alleen bewijzen dat hij graag met zijn fans op de foto gaat. Dat iemand impulsief is en ervan houdt om een stunt of geintje uit te halen, verklaart misschien waarom Murray ook sneller over de schreef gaat als hij denkt iemand een poets te bakken. Een excuus is dat eigenlijk niet.
Bovendien heeft de acteur al een veel langer track record van lomp, vervelend en soms ronduit grensoverschrijdend gedrag. Voor ons toeschouwers blijft het worstelen. De ene keer blijf je kijken, de andere keer wil je vergeven, het volgende moment vraag je je af waarom de filmindustrie zichzelf bijna tien jaar na #MeToo niet beter tot de orde roept. Even los van het feit dat een volwassen man zo idioot toondoof is, wat deden de anderen op die set? Dan zie je het opeens: Murray is in Riff Raff waarschijnlijk gewoon getypecast om zijn stijfkoppigheid.
