Struintochten door de jungle uit liefde voor het schubdier

Posted on February 29, 2024 by admin

Anne Broeksma is een schubdieramateur – in de positieve zin des woords. Want hoewel het woord ‘amateur’ een negatieve bijklank heeft, was het oorspronkelijk als compliment bedoeld. Amare is Latijn voor ‘houden van’ en dus is een amateur een liefhebber. Een deskundige liefhebber vaak, die zich jaren of zelfs decennia in het object van affectie heeft verdiept.

Voor Broeksma, die Nederlands studeerde, was het niet vanzelfsprekend om het schubdier als onderwerp te kiezen. Pas na een ceremonie met hallucinogene ayahuascadrank raakte ze zó geïnteresseerd door haar nieuwe lievelingsdier dat ze vrij impulsief naar het Cardamomwoud in Cambodja ging, op zoek naar schubdieren. Wat volgt is een jarenlange ontdekkingsreis, door Azië en Afrika, door de biologie en de natuurbescherming. Die reis resulteerde in een aantal artikelen voor NRC én in haar boek, Een verhaal met schubben. Daarin wisselt ze schubdierverhalen af met persoonlijke terzijdes.

Dat Broeksma geen natuurwetenschappelijke achtergrond heeft, is ook een voordeel. Ze is niet gehinderd door voorkennis, en dat maakt haar boek voor leken toegankelijk. Geduldig legt ze uit dat schubdieren echt geen gordeldieren zijn. Die laatste groep heeft „horizontale, aan elkaar vastzittende gordels” van bot „met leerachtige huidplaten’ eroverheen. Het maakt van gordeldieren een soort minitankwagens.” Schubdierschubben daarentegen „zijn geëvolueerd uit haren die gingen samenklitten en verharden. Het zijn driehoekige stukjes die dakpansgewijs tegen hun lijf liggen”. Hét schubdier bestaat niet, voegt ze toe: in totaal zijn er acht soorten, vier Afrikaanse en vier Aziatische. Broeksma raakt gaandeweg steeds meer bevlogen én deskundig. Ze verhaalt over gastrolieten (steentjes die worden ingeslikt als „externe kiezen die helpen het voedsel te vermalen in de maag”) en over onderzoek tijdens de coronapandemie, toen werd gespeculeerd dat schubdieren tussengastheer zouden kunnen zijn voor het coronavirus SARS-CoV-2.

Bij vlagen richt ze haar buitenstaandersblik, wel erg nadrukkelijk weg van de wetenschap. Zo schrijft ze weliswaar dat het ‘huilen’ van schubdieren een teken van stress zou kunnen zijn maar voegt ze direct toe: „Ik wil niet te veel door een biologische bril naar de rituelen kijken en ze op die manier demystificeren. Liever wil ik weten hoe mensen naar schubdieren kijken, hoe ze hun gedrag interpreteren.” En hoewel ze beeldend schrijft over de vele struintochten door de jungle („Bij halfdroge slootjes spring ik, om het aantal bloedzuigers op mijn sokken te beperken”) staat de mens wel erg centraal in deze schubdierbiografie.

Anderzijds: de mens speelt – helaas – hoe dan ook een sleutelrol. Stroperij bedreigt schubdieren met uitsterven en Broeksma, die als kind al een antistropersclub oprichtte, legt bloot welke gevolgen dat heeft voor haar lievelingsdier. Voor óns lievelingsdier, want na het lezen sluit je hoe dan ook het dier in je hart.

EasyJet: ‘Unfair behandeld door Schiphol’, tekent beroep aan tegen hoge tarieven

admin
November 27, 2024
0

Luchtvaartmaatschappij easyJet, na Air France-KLM en partners wat aantallen passagiers betreft de tweede gebruiker van Schiphol, voelt zich oneerlijk behandeld op de Amsterdamse luchthaven. „De tarieven zijn zo hoog geworden, Schiphol prijst zich uit de markt”, zegt William Vet, die verantwoordelijk is voor easyJet in Nederland, in een toelichting op de jaarcijfers die de luchtvaartmaatschappij woensdag presenteerde.

Schiphol verhoogt vanaf 1 april opnieuw de zogenoemde havengelden, die luchtvaartmaatschappijen moeten betalen voor de faciliteiten op het vliegveld. Maar de verbeteringen die de luchthaven financiert met de hogere havengelden, zijn volgens de Nederlandse easyJet-directeur vooral positief voor luchtvaartmaatschappijen die overwegend transferpassagiers vervoeren. En van hen heeft easyJet er relatief weinig.

Anders dan bijvoorbeeld KLM, voor wie overstappers een heel belangrijke inkomstenbron zijn, vervoert easyJet vooral lokaal vertrekkende reizigers. „Er is een heel grote onbalans ontstaan tussen in Nederland vertrekkende passagiers en overstappende passagiers”, zegt Vet. „Voor ons is Amsterdam de duurste luchthaven geworden in ons netwerk.”

De havengelden gaan vanaf 1 april met gemiddeld 41 procent omhoog. Een jaar later volgt een nieuwe verhoging met 5 procent. De afgelopen drie jaar zijn de tarieven ook al fors toegenomen. „Schiphol gebruikt de havengelden onder meer voor investeringen in de infrastructuur, maar die komen vooral ten goede aan transferpassagiers”, zegt Vet. „Aan de H-pier en vertrekhal 4 die wij gebruiken is al lang niets gedaan.”

Vet klaagt dat hij niet eens al zijn negen in Amsterdam gestationeerde toestellen kwijt kan aan de gates. EasyJet gaat beroep aantekenen tegen de tariefverhogingen bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Pakketreizen

De Britse budgetmaatschappij heeft een succesvol jaar achter de rug. In het gebroken boekjaar dat eindigde op 30 september haalde easyJet een winst van 452 miljoen pond (542 miljoen euro), bijna 40 procent meer dan vorig jaar. De omzet steeg 14 procent naar 9,3 miljard pond.

Er is een heel grote onbalans ontstaan tussen in Nederland vertrekkende passagiers en overstappende passagiers

William Vet
Nederlandse easyJet-directeur

Het bedrijf vervoerde meer passagiers, rekende hogere ticketprijzen en verkocht meer pakketvakanties. EasyJet Holidays, dat pakketreizen verkoopt in het Verenigd Koninkrijk en sinds een jaar ook in Frankrijk, Duitsland en Zwitserland, droeg circa 190 miljoen pond bij aan het brutoresultaat van 610 miljoen pond. „Uiteindelijk willen we ook in Nederland pakketreizen gaan verkopen,” zegt Vet, „maar wanneer weten we nog niet.”

EasyJet had een stuk betere zomer dan zijn concurrenten Ryanair en Wizz Air. De Ierse budgetmaatschappij Ryanair klaagt dat passagiers minder geld zouden willen uitgeven. Vet merkt dat niet. Volgens hem zijn de vluchten van easyJet dit kwartaal al voor 80 procent volgeboekt. Het Hongaarse Wizz Air heeft technische problemen met de motoren van zijn toestellen.

Boetes Spanje

In Spanje kregen easyJet en andere grote budgetmaatschappijen deze week hoge boetes van het Spaanse ministerie dat waakt over consumentenrechten. EasyJet moet 29 miljoen euro betalen, Ryanair maar liefst 107 miljoen.

Volgens de Spaanse overheid misleiden de budgetmaatschappijen hun reizigers door ze te laten betalen voor zaken die je tot de basale dienstverlening zou mogen rekenen van een vliegbedrijf. Zo vragen veel maatschappijen extra geld voor het meenemen van (grotere) handbagage. En moeten klanten van Ryanair betalen als zij hun instapkaarten willen laten printen. Ryanair en easyJet gaan in beroep tegen de Spaanse boetes.

Drollenscans bieden inzicht in het dieet van de vroege dino’s

admin
November 27, 2024
0

Gefossiliseerde keutels en braakballen bieden inzicht in de vroege evolutie van dinosauriërs. Dat schrijft een team van Zweedse, Noorse, Poolse en Hongaarse paleontologen deze week in Nature. Door de inhoud van honderden bromalieten – de versteende verteringsproducten – te bestuderen in een deeltjesversneller kregen ze inzicht in het dinodieet tijdens het late Trias, pakweg 230 tot 200 miljoen jaar geleden. Daaruit bleek dat die resten toenamen in grootte en diversiteit, wat wijst op de opkomst van grotere dino’s met nieuwe eetpatronen.

Bij dino-onderzoek staat vaak hun uitsterven centraal, 66 miljoen jaar geleden na een meteorietinslag. Maar over de eerste 30 miljoen jaar van hun bestaan is relatief weinig bekend, terwijl die periode wél heel interessant is. Vanaf pakweg 200 miljoen jaar geleden domineerden ze de ecosystemen.

Vaak wordt geopperd dat die snelle opkomst te maken heeft met de anatomie van dino’s, die beter zou zijn aangepast aan de leefomgeving dan die van andere dieren. Een alternatieve verklaring gaat ervan uit dat andere diergroepen aan het einde van het Trias uitstierven door toevallige processen (zoals vulkaanuitbarstingen) en dat de dino’s daarvan profiteerden.

Om meer duidelijkheid te krijgen besloten de huidige onderzoekers het voedselweb van de vroege dino’s te reconstrueren aan de hand van de uit Polen afkomstige bromalieten. De versteende keutels (coprolieten) en braakballen (regurgitalieten) bevatten botjes, halfverteerde vissen, planten, schelpdieren en allerlei keverschildjes. Ook waren er uitwerpselen met verbrijzelde botten van met karkas en al verslonden prooien.

Mijn shitty job noemde ik het altijd

Melanie During
paleontoloog

In een begeleidend commentaar in Nature wordt het onderzoek geroemd vanwege de originele onderzoeksmethode. Ook de onlangs gepromoveerde Nederlandse paleontoloog Melanie During, die vijf jaar geleden als onderzoeksassistent betrokken was bij het project, is enthousiast. „Mijn shitty job noemde ik het altijd, maar het scannen en segmenteren van die coprolieten was natuurlijk fantastisch. Ik heb prachtige keverdekschildjes en mottenantennes in de drollen gevonden.”

De realpolitik van Von der Leyen betaalt zich uit: de nieuwe Europese Commissie krijgt net genoeg steun

admin
November 27, 2024
0

Een goede politicus, zo wist de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson, is een politicus die kan tellen. Deze wijsheid van Johnson, die met kunst- en vliegwerk minimale meerderheden vergaarde om zijn macht maximaal te laten gelden, is ook van toepassing op de Europese politiek. Al even methodisch moest Ursula von der Leyen de voorbije weken te werk gaan om haar nieuwe Europese Commissie door het Europees Parlement te loodsen. Iedere stem telde.

Woensdag volgde het resultaat van die inspanningen. Een krappe meerderheid sprak in Straatsburg zijn steun uit voor de nieuwe Commissie, de tweede onder leiding van Von der Leyen: minder dan 54 procent van de uitgebrachte stemmen was vóór. Nog nooit was dat percentage zo laag. Het is een teken dat de uiterst-rechtse flank is gegroeid, dat het midden onder druk staat en dat het vormen van Europese coalities er niet makkelijker op wordt.

De grote vraag sinds de Europese verkiezingen, gehouden in juni, was of de Europese Commissie in navolging van het parlement van kleur zou verschieten. De christendemocraat Von der Leyen leek na de verkiezingen eerst liever naar de progressieve kant af te buigen. Ze kreeg voor haar eigen herverkiezing in de zomer de steun van de drie fracties uit het politieke midden – de christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen – aangevuld met de groenen.

Grote ruzies

Al snel werd duidelijk dat de christendemocratische Europese Volkspartij ook lonkte naar de rechterflank. Fractievoorzitter Manfred Weber en Von der Leyen zochten steeds meer toenadering tot de ECR. In die fractie zit onder meer de radicaal-rechtse Fratelli d’Italia, van de Italiaanse premier Giorgia Meloni. Ook de Poolse PiS-partij is aangesloten bij de ECR, net als de Nederlandse SGP.

Het leidde tot grote ruzies rond de hoorzittingen voor de nieuwe Commissie. De linkse en liberale fracties verweten Weber te heulen met ultranationalisten. Ze rekenden het Von der Leyen aan dat ze de Hongaar Olivár Várhelyi, van de uiterst-rechtse regeringspartij Fidesz, in haar beoogde team had opgenomen. Nog bezwaarlijker vonden deze fracties de keuze voor Raffaele Fitto, een minister uit de partij van Meloni die de titel van vicevoorzitter zou krijgen.

Von der Leyen moest zelf ingrijpen om de gemoederen tot bedaren te brengen. Vorige week sloten de drie middenpartijen al een akkoord waarin ze lieten weten dat ze de Commissie toch zouden steunen. Ze riepen daarin op de komende jaren samen te willen werken met alle partijen die „pro-rechtsstaat, pro-Oekraïne en pro-Europa” zijn. Dat zijn exact de woorden waarin Weber eerder dit jaar zijn mogelijke samenwerkingspartners uitbreidde tot de conservatieven van de ECR.

Belangrijke geste

Zo kan de totstandkoming van ‘VDL 2.0’ worden gezien als een overwinning voor Weber, die met de christendemocraten zowel door het midden als over rechts meerderheden wil kunnen smeden. Ook Von der Leyen kan tevreden zijn: ze heeft grote delen van de oude middencoalitie overeind kunnen houden en tegelijkertijd met een (vooral in naam) prestigieuze titel voor Fitto het belangrijke Italië te vriend gehouden. Haar realpolitik betaalt zich uit.

Zelfs de Groenen wist Von der Leyen in de slotdagen nog deels aan zich te binden. Begin deze week gaf ze een prominente oud-europarlementariër uit die partij een post als klimaatadviseur. In het persbericht noemde ze de Groenen als deel van haar gewenste „pro-Europese meerderheid”. Die woorden werden ontvangen als een belangrijke geste.

Op hun beurt zien ze bij de Groenen ook dat Von der Leyens nieuwe termijn anders zal worden dan de afgelopen periode, een tijdperk waarin de partij zelfs vanuit de oppositiebanken een sleutelrol in het parlement speelde. „Toen wist je: er gaat veel aankomen dat in onze richting wijst”, zegt GroenLinks-parlementariër Bas Eickhout, tevens fractievoorzitter van de Europese Groenen: „Dat zit er niet meer in, dus dan zoek je de samenwerking op.”

De coalitie die de Commissie nu steunt is breed, maar broos. Niet alle sociaaldemocraten kunnen met het compromis van hun fractieleiding leven: de Fransen stemden tegen, de grote Duitse fractie onthield zich van stemming. Van de Groenen steunt ongeveer de helft de Commissie, en er zijn ook liberalen en christendemocraten die tegen stemden. Bij de conservatieve ECR werden alle toenaderingspogingen uiteindelijk maar lauw ontvangen: behalve van de radicaal-rechtse Italianen was de steun vanuit deze hoek zeer beperkt.

Het zou wel eens een voorbode worden van VDL 2.0. Wisselende coalities, waarbij een paar stemmen het verschil kunnen maken. Een verschuiving naar rechts. En Von der Leyen in de cockpit.