‘Via Snapchat verstuur ik naaktfoto’s naar mijn sekspartners”, zegt de 24-jarige Efraim Dahl in Utrecht. Hij studeert kunstmatige intelligentie en al vier jaar heeft de Duitser een open relatie met zijn 25-jarige Amerikaanse vriendin. Of hij bang is dat die naaktfoto’s uitlekken? „Nee, het boeit mij ook niet als iemand een deepfakeporno van mij zou maken”, zegt Dahl grappend.
Zijn vriendin is daarentegen wel voorzichtig met het versturen van naaktbeelden. Volgens hem loopt ze als vrouw meer risico dat misbruik wordt gemaakt van haar foto’s. „Ik denk dat ze alleen naaktfoto’s naar mij verstuurt”, zegt hij twijfelend.
Het stel heeft geen regels voor naar wie ze naaktbeelden mogen sturen. Beiden hebben regelmatig seks met anderen en daar hebben ze wel afspraken over gemaakt. „We gebruiken altijd condooms en vragen van tevoren om instemming met seksuele handelingen. Ook bespreken we wat de ander wel of niet fijn vindt.”
Grenzen
Het overgrote deel van Nederland (94 procent) vindt instemming (consent) vóór de seks belangrijk, maar zowel vrouwen (18 procent) als mannen (11 procent) vragen nog niet duidelijk genoeg naar die instemming. Het risico is dat dan grenzen worden overschreden, wat kan uitlopen op – bijvoorbeeld – ongewenste aanrakingen of zoenen of seks tegen iemands wil.
Dat blijkt uit het de Monitor Seksuele Gezondheid 2023, die deze maandag werd gepubliceerd door stichting Rutgers. Dat kenniscentrum doet, met het RIVM en CBS, periodiek onderzoek naar het seksleven van volwassenen, van achttien tot tachtig jaar. Volgens het onderzoek schatten mensen (68 procent) gevoelsmatig en dus zonder te vragen in of de bedpartner akkoord gaat met bepaalde seksuele handelingen. In sommige gevallen denken mensen simpelweg niet aan consent, ze verliezen zich in het moment of achten het niet noodzakelijk omdat volgens hen de ander het initiatief tot de seks nam.
„Ik vraag zelfs of ik de persoon mag zoenen als dat voor de eerste keer is”, zegt de 27-jarige Sten Kasman, die werkt op een hogeschool. Zijn vriendin en hij gingen drie maanden geleden uit elkaar. Kasman is niet klaar om weer te daten, maar weet nu al dat hij bij het eerstvolgende afspraakje niet meteen met de ander in bed duikt. „Ik merk dat mensen zich vaak al bij een eerste date geforceerd voelen om te zoenen of seks te hebben. Maar seks is geen verplichting”, zegt hij. Volgens Kasman is het juist fijn om eerst over elkaars seksleven en verlangens te praten en daarna, op een speelse manier, elkaars seksuele grenzen op te zoeken. Wel hoort hij vaak dat vrouwen in ongemakkelijke situaties belanden, waarin hun seksuele grenzen worden overschreden.
Nagefloten
Dat wordt beaamd door de onderzoekers van de Monitor Seksuele Gezondheid. In Nederland komen seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag veel voor. Een meerderheid van de vrouwen (62 procent) en een minderheid van de mannen (22 procent) heeft te maken gehad met onder meer ongewenste seksuele opmerkingen of aanrakingen.
Volgens Kasman komt zulke straatintimidatie „aan de lopende band” voor. Gisteravond nog kreeg hij een onrustbarend telefoontje van een vriendin; ze werd lange tijd achtervolgd door een vreemde man. „Door met mij te bellen voelde ze zich veiliger en deed ze alsof ze onderweg naar mij was.” Ze kon de vreemde man afschudden. Ook vriendinnen van Efraim Dahl, de student uit Duitsland, worden regelmatig door mannen nagefloten en achtervolgd.
Volgens het seksonderzoek krijgen ook veel lhbti+-personen te maken met seksuele intimidatie, zoals homonegativiteit. „Vrienden uit mijn queercommunity kunnen niet eens zoenen of knuffelen op straat zonder nageroepen te worden”, zegt de 23-jarige Marijn Prins, eveneens student kunstmatige intelligentie. Prins is aseksueel, aromantisch en heeft nog nooit seksueel contact gehad. Niettemin weet Prins dat consent een belangrijke rol speelt binnen de queercommnutiy. „We vragen elkaar ook toestemming voor een knuffel of een schouderklopje.”
Is dat niet een beetje overdreven? „Misschien denken mensen dat wel, maar we slaan liever door in toestemming vragen om zo veel mogelijk incidenten te voorkomen.”
Lees ook
Nederlanders ontevreden over hun seksleven? Na een telefoontje blijkt dat wel mee te vallen