Rusland treft Oekraïens stroomnet, net nu VS Kyiv aanspreken op aanvallen op Russische olieraffinaderijen

Posted on March 22, 2024 by admin

Meer dan een miljoen Oekraïners in verschillende grote steden zijn vrijdag afgesneden van het stroomnet als gevolg van een massale Russische aanval op het energienetwerk met kruisraketten en drones. Er vielen zeker vijf doden, maar de verwachting is dat dat aantal nog verder oploopt.

De Russen voerden vrijdag in alle vroegte de grootste luchtaanval uit op de Oekraïense infrastructuur sinds de grootscheepse Russische invasie in februari 2022. Volgens de Oekraïense luchtmacht werden 92 van de 151 Russische raketten en drones in de lucht onschadelijk gemaakt. De schade was enorm.

Bij de aanvallen werd onder meer de de DniproHES-dam van de Dnipro-waterkrachtcentrale in de regio Zaporizja acht keer geraakt, de grootste dam van Oekraïne. Ook een trolleybus met passagiers die over de dam reed werd geraakt en brandde volledig uit. Hoeveel slachtoffers daarbij vielen, was vrijdag aan het begin van de middag nog niet bekend. Hoewel er na de aanval een felle brand woedde bij de dam, bestond er volgens waterkrachtbedrijf Ukrhidroenergo geen risico dat het bouwwerk zou bezwijken.

De Russische aanvallen komen op een moment dat via anonieme bronnen in de Financial Times bekend werd dat de Amerikaanse regering wil dat Oekraïne stopt met het aanvallen van olieraffinaderijen in Rusland. Met langeafstandsdrones viel Kyiv viel eerder deze maand een groot aantal Russische raffinaderijen en oliedepots aan, om de Russische oorlogseconomie te treffen. Volgens Washington bestaat daardoor ook het risico van stijgende olieprijzen, precies nu president Joe Biden begint aan de campagne voor zijn herverkiezing.

Munitieleveringen vertraagd

In Oekraïense media werd vrijdag met ongeloof gereageerd op de Amerikaanse tik op de vingers, zeker nu Kyiv al maanden wacht op nieuwe Amerikaanse leveringen van militair materieel en munitie. Die worden sinds eind vorig jaar geblokkeerd door enkele Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, tegen de wil van president Biden.

Lees ook
Met de Taurus-raket zou Oekra

In Oekraïne leeft al sinds de Russische invasie het sterke gevoel dat het met één hand op de rug moet vechten tegen Rusland, dat zich op zijn beurt aan geen enkele regel houdt en dagelijks burgerdoelen aanvalt. Kyiv vraagt al een jaar lang tevergeefs om langeafstandsraketten, zoals de Duitse Taurus-raket, waarmee het verder weg gelegen Russische doelen kan raken, zoals de Krimbrug. De westerse bondgenoten leveren wel raketten met een korter bereik, maar die mag Oekraïne uitdrukkelijk niet gebruiken op Russische bodem.

Oekraïense drones

De aanvallen op de olieraffinaderijen werden uitgevoerd met drones van Oekraïense makelij. Dat Oekraïne nu ook door Washington wordt berispt om aanvallen met eigen wapens op legitieme Russische oorlogsdoelwitten maakt het onbegrip in het belegerde land alleen maar groter. De Oekraïense minister voor Euro-Atlantische integratie, Olha Stefanisjyna, noemde de Russische olieraffinaderijen vrijdag een „legitiem doelwit”, zo meldde Reuters. „Wij begrijpen het verzoek van de Amerikaanse partners. Maar wij voeren oorlog met de capaciteiten, bronnen en mogelijkheden die wij tot onze beschikking hebben.”

De Amerikaanse vrees voor stijgende olieprijzen lijkt bovendien voorbarig. De olieprijs is de afgelopen weken wel iets gestegen, en mogelijk hadden de Oekraïense aanvallen daarop wel enig effect, maar olie-experts wijzen dat vooral toe aan de reactie van speculanten. Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) is er wereldwijd op dit moment zelfs een overaanbod van olie, getuige de recente pogingen van de OPEC-landen het aanbod terug te dringen om de prijs omhoog te krijgen.

Daarnaast lijkt Oekraïne met zijn drone-aanvallen in Rusland zelfs rekening te houden met de internationale oliemarkt. In de installaties die recent zijn aangevallen worden voornamelijk olieproducten gemaakt voor eigen gebruik; grote raffinaderijen waar olieproducten voor de export worden geproduceerd, zouden volgens Bloomberg tot nu toe met rust zijn gelaten.

Beschermd door Patriots

Donderdag was Kyiv al bestookt met meer dan dertig raketten, voor het eerst in anderhalve maand, maar de hoofdstad is nog altijd redelijk beschermd tegen de Russische luchtaanvallen, vermoedelijk door de aanwezigheid van Patriot-luchtafweersystemen. Alle raketten werden daar uit de lucht gehaald.

Vrijdag was de schade Oekraïne veel groter. De stroom viel onder meer uit in Charkiv, na Kyiv de grootste stad van Oekraïne. Volgens een regeringsfunctionaris kwamen in de gelijknamige regio zeker zevenhonderdduizend mensen zonder elektriciteit te zitten. De burgemeester van Charkiv, Ihor Terechov, meldde vrijdagochtend problemen met de drinkwatervoorziening in de stad omdat pompstations geen stroom hadden.

**Reddingswerkers** zoeken naar slachtoffers in een woonblok in de Oekraïense stad Chmelnitsky.

Ook in de regio’s Odesa, Zaporizja, Dnipropetrovsk, Soemy, Poltava, Vynnitsia en Chmelnitsky zaten honderdduizenden burgers zonder stroom. Ziekenhuizen en andere hulpdiensten in de getroffen steden waren gedwongen over te schakelen op generatoren. In de regio’s Dnipropetrovsk en Donetsk zitten volgens het ministerie van Energie duizend mijnwerkers vast onder de grond. Het Oekraïense energienetwerk kreeg vrijdag noodhulp vanuit Polen, Roemenië en Slowakije, zo meldde Ukrenergo, het nationale energiebedrijf.

‘Russische terroristen’

President Volodymyr Zelensky reageerde via Telegram op de Russische aanvallen, die volgens hem werden uitgevoerd met zestig Iraanse Shaheed-drones en bijna negentig raketten. „De wereld ziet heel duidelijk wat de doelen van de Russische terroristen zijn: krachtcentrales, energienetwerken, de dam van een waterkrachtcentrale, gewone appartementengebouwen, zelfs een trolleybus. Rusland voert oorlog tegen de gewone levens van mensen.”

Zelensky refereerde ook aan het uitblijven van militaire steun, onder meer vanuit de Verenigde Staten. Daar blokkeren enkele Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden al maanden de levering van munitie en wapens aan Oekraïne. „Russische raketten kennen geen vertragingen, zoals de hulppakketten voor ons land”, schreef Zelensky, „Shaheeds kennen geen besluiteloosheid, zoals sommige politici. Het is belangrijk de kosten van vertragingen en uitgestelde beslissingen te begrijpen.”

Volgens hem heeft Oekraïne Patriot-systemen nodig om de andere grote steden te beschermen. „Luchtverdediging is nodig om mensen, infrastructuur, huizen en dammen te beschermen. De partners weten precies wat er nodig is”, aldus Zelensky. Mede door de haperende wapenleveringen uit het Westen zijn de Oekraïense voorraden de afgelopen maanden geslonken. Dat geldt niet alleen voor de artillerie-granaten aan het front, waar Rusland een enorm numeriek overwicht heeft, maar ook voor de luchtafweer. De munitietekorten zouden mede geleid hebben tot de Russische verovering van het stadje Avdiivka, in februari.

Met medewerking van Chris Hensen

Expres niet zoals Charles Dickens het bedoelde, maar wel vrolijk en lekker suikerzoet

admin
November 24, 2024
0

Zul je net zien: Kerst staat voor de deur – een afschuwelijke feestdag voor afschuwelijke mensen – en dan klieft je domme zusje ook nog eens haar hoofd in tweeën op de rand van haar badkuip. Het overkomt Carola (Nandi van Beurden), eigenaar van Carola’s Christmas Shop, voorheen Carels Christmas Shop. Rechtstreeks naar de hemel kan zusje Christel (Suzan Seegers) niet: ze moet zich eerst nog een laatste keer tegen Carola aan bemoeien.

Op Kerstavond meldt Christels spook zich daarom bij haar grote zus in huis om daar te verkondigen dat Carola bezocht zal worden door drie geesten. Die ervaring zal haar ervan moeten overtuigen haar leven te beteren. Daar zal wel een hoop overtuigingskracht voor nodig zijn, want Carola lijkt niet meteen onder de indruk van Christels spookverschijning. Al zal ze haar zusje (tevens haar werknemer) wel missen in de winkel. Carola: „Niemand maakt zo’n goede cappuccino als jij.”

In kerstmusical A XXXmas Carola is Carola een botte, gierige, ijskoude zakenvrouw met een hekel aan Kerst. Dat maakt haar de vrouwelijke tegenhanger van Ebenezer Scrooge, de hoofdpersoon van Charles Dickens’ A Christmas Carol, het verhaal waar A XXXmas Carola op is geïnspireerd. Wel kreeg de musical de ondertitel Precies zoals Dickens het nooit bedoeld heeft mee, dus verwacht geen adaptatie die al te loyaal blijft aan het bronmateriaal.

Sterrencast

Wat je wél van A XXXmas Carola kunt verwachten is een vijfkoppige sterrencast (naast Van Beurden en Seegers zijn ook Jeremy Baker, Thomas Cammaert en Luuk Haaze van de partij) die uitblinkt in vrolijke, meerstemmige nummers, waaronder veel bewerkingen van bekende kerstliedjes. Zowel de nummers als de grapjes volgen elkaar in rap tempo op in het script van Allard Blom. In de eerste scènes is het wel even wennen aan de dik aangezette humor, met een hoofdpersoon die veel weg heeft van een snauwerige Disneyfilm-slechterik. Carola lijkt zelfs te zijn vormgegeven als Cruella de Vil, geheel in het zwart-wit, terwijl de overige personages zich hullen in rood-groene sjaals en truien.

Naarmate Carola’s voorgeschiedenis wordt onthuld, wordt het personage minder eendimensionaal. Dat wil niet zeggen dat A XXXmas Carola een bijzonder gelaagd geheel is – qua plot en sentimentaliteitsgehalte komt het verhaal vrij dicht in de buurt van de Hallmark-films die deze maanden iedere avond op ‘Christmas Channel’ RTL8 te zien zijn. Al Carola’s herinneringen, trauma’s en dromen draaien om mannen. Maar op vrijwel alle andere vlakken dan het plot is de musical origineel en creatief; van de bij vlagen harde humor tot de catchy liedteksten. Ook naar de muziek van Sam Verhoeven kun je blijven luisteren. Vooral de kerstrevue, een jaarlijkse traditie van Carola’s vader, zit zo goed in elkaar dat het jammer is dat hij maar een paar minuten duurt. Het decor – dat bestaat uit huisjes op kniehoogte die regelmatig van plaats wisselen of eventjes in de lucht zweven – zorgt intussen voor een sprookjesachtige sfeer.

Het maakt dat je je gewillig overgeeft aan het suikerzoete einde waar A XXXmas Carola onvermijdelijk op afstevent. Zo’n suikerzoet einde is ook best lekker. Af en toe. Met Kerst, bijvoorbeeld.

Rijke landen spelen op de klimaattop in Bakoe hoog spel, en verliezen

admin
November 24, 2024
0

Na een chaotische zaterdag waarop conferentievoorzitter Azerbeidzjan langzaam de greep op de onderhandelingen verloor, is er op de klimaattop in Bakoe, in de nacht naar zondag toch nog een akkoord bereikt. Rijke landen zijn bereid in 2035 „ten minste een bedrag van 300 miljard dollar per jaar” beschikbaar te stellen voor klimaatbeleid in ontwikkelingslanden. Dat is het drievoudige van wat er nu jaarlijks wordt betaald. Het is het compromis waartoe de rijke landen nog net bereid waren, en dat voor de arme landen nog net niet voelde als een totale mislukking.

De onderhandelingen over de hoogte van dit bedrag kwamen uiteindelijk pas vrijdagmiddag om 16.00 uur, twee uur voor het formele einde van de top, op gang. Toen kwam de voorzitter met een serieuze onderhandelingstekst over klimaatfinanciering, hét onderwerp van deze 29ste klimaatconferentie (COP29).

Twaalf dagen lang deden allerlei ontwerpteksten de ronde, maar die waren voor niemand erg geloofwaardig. De rijke, geïndustrialiseerde landen hielden, tot frustratie van de ontwikkelingslanden, hun financiële kaarten stevig tegen de borst.

1.300 en 250 miljard dollar

Vrijdagmiddag stonden er dan toch concrete bedragen voor hulp aan arme landen in de ontwerptekst. Twee, om precies te zijn. Het hoofdstuk over het financieringsdoel begon met een bedrag van 1.300 miljard dollar per jaar vanaf 2035. Dit is wat ontwikkelingslanden volgens de meeste experts over tien jaar ongeveer nodig hebben voor hun klimaatbeleid. In de tekst worden alle landen opgeroepen ervoor te zorgen dat dit geld beschikbaar komt. Zo’n vrijblijvende ‘oproep’ aan iedereen betekent in VN-taal zoiets als: dat gaat niet gebeuren.

De volgende paragraaf was daarom veel belangrijker. Hier was sprake van een „besluit”: in 2035 zal jaarlijks 250 miljard dollar beschikbaar komen voor klimaatactie in ontwikkelingslanden. In een bijzin staat dat rijke landen daarbij het voortouw nemen. Het geld mag overal vandaan komen, uit publieke of private middelen, via bilaterale of multilaterale afspraken, in de vorm van leningen, met hulp van ontwikkelingsbanken of uit „alternatieve bronnen”.

Volgens de Panamese hoofdonderhandelaar leek het wel of ‘de ontwikkelde wereld wil dat de planeet verbrandt’

Ontwikkelingslanden vonden die 250 miljard „een belediging” en onacceptabel, zij eisten ten minste 500 miljard per jaar. Volgens de Panamese hoofdonderhandelaar leek het wel of „de ontwikkelde wereld wil dat de planeet verbrandt”. Ook de vele westerse klimaatactiegroepen die zoals altijd op klimaattoppen in groten getale aanwezig zijn, spraken er schande van. Met aftrek van de inflatie was dit nauwelijks meer (en misschien zelfs minder) dan de 100 miljard die arme landen nu jaarlijks ontvangen. Terwijl al lang duidelijk is dat de schadelijke gevolgen van klimaatverandering alleen maar toenemen en dat vooral ontwikkelingslanden daar de dupe van zijn.

Riskante strategie

Rijke landen hadden een riskante strategie gekozen door pas zo laat in de onderhandelingen met een geldbedrag te komen. Hun argument was steeds dat het noemen daarvan de aandacht zou afleiden van thema’s die voor hen juist heel belangrijk waren. Zij wilden eerst meer duidelijkheid over de ‘architectuur’ van de mondiale klimaatfinanciering, er moest meer transparantie komen over de hoogte van de bedragen. En hun belangrijkste punt: wie gaan er allemaal bijdragen. Formeel gelden bijvoorbeeld China, olielanden als Saoedi-Arabië en de Emiraten, en andere opkomende economieën in de mondiale klimaatdiscussie nog steeds als ontwikkelingslanden (op basis van de situatie in 1992, toen het klimaatverdrag werd gesloten), maar iedereen beseft dat ze dat stadium al lang zijn ontgroeid.

Activisten in Bakoe liggen naast nepbankbiljetten.

Verder wilden de rijke landen dat er een begin zou worden gemaakt met de invulling van wat op de vorige klimaattop in Dubai als een grote doorbraak werd beschouwd, namelijk het „op een rechtvaardige, ordelijke en billijke manier afstand nemen [transitioning away] van fossiele brandstoffen in energiesystemen”.

De rijke landen speelden daarmee hoog spel, maar hebben uiteindelijk verloren. In het akkoord staat slechts dat de rijkere ‘ontwikkelingslanden’ worden uitgenodigd om bij te dragen aan de hulp, zonder bedragen en zonder verplichting. En met de nadrukkelijke toevoeging dat dit geen invloed heeft op hun „ontwikkeling of de status van ontvanger”. Formeel blijven China en de anderen daarmee een ontwikkelingsland en eventueel zelfs een ontvanger van hulp – al zal dat laatste in de praktijk waarschijnlijk niet zo gauw meer gebeuren.

Nieuw bod van de rijke landen

Blijft over: de hoogte van de financiering. In de loop van zaterdagavond probeerden de rijke landen de onderhandelingen te redden met een bod van 300 miljard dollar. Maar ook dat ging de meeste ontwikkelingslanden lang niet ver genoeg. De kans dat de top zou mislukken werd met het uur groter. Totdat diep in de nacht een sleutelwoord de oplossing bracht: in 2035 moet ten minste 300 miljard dollar beschikbaar zijn. Zo wordt ruimte gecreëerd voor onderhandelingen in de komende jaren om het bedrag te verhogen, misschien zelfs in de richting van de 1.300 miljard die experts nodig achten om ook ontwikkelingslanden een uitweg te bieden uit het gebruik van fossiele energie en minder kwetsbaar te maken voor de steeds ernstiger gevolgen van klimaatverandering.

Noodopvang asielzoekers buiten Ter Apel kost miljoenen

admin
November 24, 2024
0

De noodopvangplekken die het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moet regelen om het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten, kosten het asielorgaan miljoenen euro’s. Sinds december 2023 hebben er zestigduizend overnachtingen in een noodopvang plaatsgevonden. Dat meldt persbureau ANP zondag op basis van cijfers van het COA.

Dagelijks worden gemiddeld 181 asielzoekers van Ter Apel naar andere locaties gebracht om daar te kunnen slapen en zo het opvangcentrum te ontlasten. Deze asielzoekers worden met bussen heen en weer gebracht tussen het aanmeldcentrum in Groningen en de nachtelijke noodopvanglocaties. Paula Lambeck, regiomanager bij het COA, zegt tegen het ANP dat „mensen uitgeput raken door het op-en-neergereis”. De burgemeester van Westerwolde, waar Ter Apel toe behoort, spreekt van een „dramatische” situatie. De omstandigheden zijn volgens Lambeck „niet menswaardig”.

Een noodopvang, zoals die in Beilen, kost 18.500 euro per nacht als daar tweehonderd mensen overnachten, vertelt Lambeck aan het ANP. Bij elkaar opgeteld lopen de kosten voor deze noodopvanglocaties in de miljoenen. De opvang van asielzoekers wordt bekostigd uit de begroting van het ministerie van Asiel en Migratie en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Limiet

In het opvangcentrum in Ter Apel mogen niet meer dan tweeduizend asielzoekers aanwezig zijn. Elke dag dat het COA dit maximum overschrijdt, moet het een dwangsom betalen van 50.000 euro. Die regel is op 13 november ingegaan. Om die reden worden noodopvanglocaties ingezet. Maar zelfs die bieden niet altijd voldoende slaapplekken: zo is onlangs een tijdelijke opvangplek voor 1.200 personen in Biddinghuizen – op het evenemententerrein van pretpark Walibi – geopend. Dat is verder weg van Ter Apel dan de noodopvanglocaties in bijvoorbeeld Zuidwolde of Beilen.

Minister Faber (PVV, Asiel en Migratie) herhaalt in een reactie dat ze het vooral als haar taak ziet de instroom te verlagen. De minister is tegenstander van de spreidingswet, die begin dit jaar juist werd ingevoerd om de ongelijke verdeling van asielzoekers in het land op te lossen: Ter Apel zit overvol omdat de doorstroom naar andere plekken lastig is.