De gemeente Rotterdam heeft de eigen integriteitsregels geschonden. Na signalen van ambtenaren over mogelijke corruptie door een projectleider, hadden diens leidinggevenden een onderzoek naar hem moeten instellen, maar deden dat niet. „We betreuren deze gang van zaken”, schrijven burgemeester Carola Schouten en wethouders dinsdagmiddag in een brief aan de gemeenteraad.
Het Openbaar Ministerie verdenkt de projectleider inmiddels van het aannemen van steekpenningen. Er loopt een strafrechtelijk onderzoek. Aanleiding voor de collegebrief is een publicatie in NRC, eind 2023, over de renovaties van Rotterdamse culturele instellingen als Museum Boijmans Van Beuningen, concertgebouw De Doelen en het Wereldmuseum.
Daaruit bleek dat ambtenaren vanaf 2020 regelmatig op verdachte zaken stuitten: bedrijven die elkaar inhuurden, overlap in facturen van leveranciers, personen en bedrijven die volgens hen „absurd” veel uren rekenden. Opvallend vaak dook volgens hen de naam op van de projectleider. De ambtenaren meldden dit bij de top van de dienst Stadsontwikkeling. Die zag vooral onmin tussen twee afdelingen en liet geen integriteitsonderzoek doen.
Lees ook
‘De tekenen van corruptie waren duidelijk. Toch keek Rotterdam weg’
Belangenverstrengeling
NRC ontdekte dat de projectleider privé zaken deed met een installatiebedrijf waarmee hij ook als gemeenteambtenaar van doen had.
Uit de brief van het college blijkt dat de projectleider met meerdere leveranciers van de gemeente privé zaken deed, en dat hij daartoe het initiatief nam. „De ambtenaar benaderde personen en bedrijven waar hij ook werkrelaties mee had, om te investeren in zijn (voetbal gerelateerde) privéonderneming.”
Dit mag niet, schrijft het college, dat ook meldt dat de bedrijven daadwerkelijk „financieel participeerden” in dat privébedrijf. Deze „schijn van belangenverstrengeling” en dat hij dit verborgen hield voor de gemeente, zouden tot ontslag hebben geleid, ware het niet dat de projectleider april vorig jaar met pensioen ging. Daarom kunnen geen arbeidsrechtelijke maatregelen meer tegen hem worden genomen.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127448055-ead2db.jpg|https://images.nrc.nl/rHqxQo8UqapHCTW-J6JgaQoXhdo=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127448055-ead2db.jpg|https://images.nrc.nl/_vo0PguhZbTlgxon9zSdueqVVh8=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127448055-ead2db.jpg)
Aangifte
De gemeente kwam vorig jaar, na het NRC-artikel, in actie: ze schorste de projectleider (die toen nog wel in dienst was) en deed aangifte tegen hem. Ook liet de gemeente extern adviesbureau Ebben Partners een „breed onderzoek” doen bij de afdeling Stadsontwikkeling. Het rapport van Ebben is door het college geheim verklaard en alleen voor gemeenteraadsleden vertrouwelijk ter inzage.
Uit het rapport blijkt volgens het college dat de toenmalige top van Stadsontwikkeling de gemeentelijke integriteitsregels niet heeft nageleefd. De leidinggevenden zouden echter niet „bewust” in strijd met het beleid hebben gehandeld. Ze „worstelen met het onderwerp integriteit”, concludeert het college, en vinden het moeilijk een melding over hun collega te doen. Een ondervraagde zei tegen de onderzoekers: „We gaan geen collega anderhalf jaar voor het einde van zijn carrière een duw geven.”
Verder vond Ebben volgens het college „geen relatie” tussen het beëindigen van het arbeidscontract van twee ambtenaren en de door hen gedane integriteitsmeldingen. Anderen ambtenaren, die expliciet waarschuwden voor de projectleider, vertrokken zelf. Ook hier concludeert het college dat „geen relatie” bestaat tussen hun vertrek en het feit dat met hun waarschuwing niets werd gedaan.
Zwaktes
Het rapport laat volgens het college interne zwaktes zien bij Stadsontwikkeling, onder meer wat het melden van nevenwerkzaamheden betreft. Alle ambtenaren zullen hier voortaan over worden bevraagd. „Wij erkennen dat er op het terrein van integriteit werk aan de winkel is”, schrijft het college aan de gemeenteraad. Procedures bij de afhandeling van opdrachten worden verbeterd, zodat er minder kans is op integriteitsschendingen en Stadsontwikkeling heeft sinds kort een extra integriteitscoördinator.
Ebben deed ook een zogenoemd ‘persoonsgericht onderzoek’ naar de projectleider. Daarvan is een tussentijds rapport klaar. Dit is geheim en niet ter inzage voor de gemeenteraad. In de brief aan de raad gaat het college er wel kort op in.
Ze worstelen met het onderwerp integriteit
Ondanks de bevindingen van het onderzoeksbureau over de projectleider, concludeert het college dat die feiten niet overeenkomen met „het beeld dat eind 2023 in diverse media is geschetst over mogelijke fraude en misstanden bij de gemeente Rotterdam. Er is vooralsnog geen bewijs gevonden voor fraude of de bewering dat te veel geld betaald is voor de asbestsanering van het pand waarin Museum Boijmans Van Beuningen is gevestigd”.
Daar het strafrechtelijk onderzoek nog loopt, houden zowel Ebben als het college wel „een slag om de arm”.
Lees ook
Een vermoeden van integriteitsschending? Ambtenaren melden dat eerder niet dan wel
