Rob Jetten staat erom bekend D66 naar links te willen trekken

Profiel

D66-leiderschap Rob Jetten wordt naar alle waarschijnlijkheid de lijsttrekker van D66. Binnen de partij geldt hij al jaren als een groot politiek talent – inmiddels met veel ervaring.

Rob Jetten️ vrijdag bij voorafgaand aan de laatste ministerraad.
Rob Jetten️ vrijdag bij voorafgaand aan de laatste ministerraad. Foto Bart Maat/ANP

In de zomer van 2020 deed hij nog deemoedig een stap opzij voor Sigrid Kaag. Nu krijgt Rob Jetten een herkansing om alsnog partijleider van D66 te worden. Vrijdag meldde hij zich in een interview in het AD als kandidaat-lijsttrekker voor de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 22 november.

Gelet op zijn ervaring en statuur is de kans klein dat hij serieuze tegenkandidaten gaat krijgen – al staat de inschrijving hiervoor nog een week open. De huidige fractievoorzitter Jan Paternotte en demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren werden beiden wel genoemd als potentiële kanshebber, maar hebben inmiddels laten weten niet voor het lijsttrekkerschap te gaan.

Dat Jetten (36) ooit partijleider zou worden zagen veel mensen binnen D66 lang aankomen. Hij geldt al jaren als een politiek talent met inmiddels heel veel ervaring. Hij was eerst gemeenteraadslid in Nijmegen (2010-2017), werd in 2017 Tweede Kamerlid, volgde in 2018 Alexander Pechtold op als fractievoorzitter en kreeg in 2021 een plek in het kabinet Rutte IV als minister voor Klimaat en Energie. Het ooit door VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhof opgeplakte etiket ‘klimaatdrammer’ nam Jetten dankbaar aan als geuzennaam.

Voortvarend ging hij als minister aan de slag – hij noemt zich tegenwoordig liever ‘klimaatdoener’, maar Jetten heeft het ambitieuze klimaatbeleid van het kabinet niet weten te voltooien. Hij kwam in april met zijn langverwachte klimaatmaatregelen, maar die waren nog lang niet voor alle sectoren uitgewerkt. Hij loodste kort voor de val van het kabinet een klimaatfonds van 35 miljard door de Tweede Kamer, maar de Eerste Kamer moet zich er nog over buigen. En nu het kabinet demissionair is, blijft het voorlopig onzeker of dat nog vóór de komst van een nieuw kabinet zal gebeuren.

Aanspreekpunt

In het kabinet was Jetten in de afgelopen jaren een belangrijke en trouwe adjudant van partijleider Kaag. Op politiek gevoelige dossiers was hij eerder het aanspreekpunt voor andere bewindslieden dan de vicepremier. En op veel lastige momenten, zoals bij het Landbouwakkoord en migratie, was hij degene die Kaag assisteerde of verving.

In het lange formatiejaar 2021 was Jetten naast Kaag medeonderhandelaar. D66 wist daarbij veel belangrijke punten uit het eigen verkiezingsprogramma binnen te slepen in het uiteindelijke coalitieakkoord, met name op klimaat, stikstof en onderwijs.

Naast zijn scherpe profilering op klimaat geldt Jetten binnen D66 als iemand die de partij na het tijdperk-Pechtold (2006-2018) duidelijk naar links heeft willen trekken. In de Kerdijklezing die hij in maart 2019 als fractievoorzitter hield, zei Jetten zich te beschouwen als „sociaal-liberaal met ambitie”.

Hij pleitte in die lezing onder meer voor een belastingstelsel met een progressieve vermogensbelasting en een „eerlijke belasting” voor bedrijven. Hij zei een grote rol voor de overheid te willen als „strenge marktmeester” in de vrijemarkteconomie. Hij zei de loonkloof te willen bestrijden tussen de top van het bedrijfsleven en de gemiddelde werknemer.

Het zijn politieke standpunten waarvan de samensmeltende partijen PvdA en GroenLinks zouden zeggen: waarom zit die Rob Jetten niet bij ons?