Rechter: na geweld geen nieuwe asielzoekers plaatsen in streng azc in Hoogeveen

Streng regime Van de rechter mogen geen nieuwe asielzoekers worden geplaatst in een extra strenge opvang in Hoogeveen. Eerst moeten verbeteringen worden doorgevoerd.

Van de rechter mogen geen nieuwe asielzoekers worden geplaatst in de extra strenge Handhaving en Toezicht Locatie (HTL) in Hoogeveen.
Van de rechter mogen geen nieuwe asielzoekers worden geplaatst in de extra strenge Handhaving en Toezicht Locatie (HTL) in Hoogeveen.

Foto Kees van de Veen

Omdat staatssecretaris Eric van der Burg (Justitie, VVD) niet adequaat ingrijpt tegen misstanden op een extra strenge asielopvang, is het „niet geoorloofd” om daar nog langer asielzoekers te plaatsen. Dat heeft de rechtbank Den Haag bepaald in een zaak die was aangespannen door een asielzoeker die beroep indiende tegen zijn plaatsing in de zogeheten Handhaving en Toezicht Locatie (HTL) in Hoogeveen. In het vonnis worden harde verwijten gemaakt aan Van der Burg: de rechtbank noemt het „kwalijk”  dat de staatssecretaris de onwenselijke situatie in deze opvang op zijn beloop laat.

Onnodig geweld

De Hoogeveense opvang is bedoeld voor asielzoekers die overlastgevend gedrag vertonen. De afgelopen jaren hebben er honderden asielzoekers gezeten, in een regime dat lijkt op dat van een gevangenis. De inspectie constateerde in oktober dat het personeel onnodig geweld gebruikt tegen de asielzoekers. Ook bleken er onbevoegd bewapende boa’s te worden ingezet.


In de afvoerput van de asielopvang gingen de bewakers los

Staatssecretaris Van der Burg reageerde met de mededeling dat hij zich „niet herkende”  in het inspectierapport en deed weinig met de aanbevelingen. Ook latere berichtgeving in NRC – de krant schreef over een htl-bewaarder die een klokkenluidersmelding deed en over incidenten die voor de inspectie waren verzwegen – werd hard weersproken.

De rechter oordeelt nu dat de situatie in de opvang „niet houdbaar” meer is. Het gaat met name over de „ondeugdelijke regelgeving” en over het toepassen van geweld door personeel dat daartoe niet bevoegd is.

‘Eerst adequatere reactie’

De staatssecretaris geeft er volgens de rechter „geen blijk” van dat hij „de ernst” van deze bevindingen onderkent. Van der Burg had volgens de rechter veel meer moeten doen met de aanbevelingen van de inspectie. Zo zei de inspectie dat er een onafhankelijke klachtencommissie moet worden ingesteld en dat advocaten toegang moesten krijgen tot de opvang. Daar werd vervolgens niets mee gedaan. Daarom mogen asielzoekers volgens de rechter niet meer in de HTL in Hoogeveen worden geplaatst, „totdat er een adequatere reactie volgt”.

Voor de asielzoeker die de zaak aanspande, betekent dit dat hij direct uit de opvang mag wandelen. Volgens zijn advocaat Gonny Meijering heeft de uitspraak consequenties voor de hele HTL. „Deze uitspraak brengt met zich mee dat zolang de staatssecretaris de aanbevelingen niet heeft opgevolgd, het onrechtmatig is om asielzoekers in de HTL te plaatsen.” Daarvoor moeten zij volgens Meijering wel in beroep gaan.

De rechter stelt in zijn vonnis dat hij zich in deze zaak bewust niet „terughoudend” opstelt maar juist een „stap naar voren” maakt. Dat is volgens de rechter nodig in deze situatie: nu de wetgever zelf geen deugdelijke regels heeft gemaakt, is het aan de rechter om „rechtsbescherming te bieden” aan burgers die daar de dupe van zijn.