Protest tegen Netanyahu zwelt aan na dood van Israëlische gijzelaars

„Bibi, ga naar huis!”. Het is avond in Tel Aviv, net na het einde van de sabbat. Vlakbij het Israëlische ministerie van Defensie staan ruim honderd demonstranten. Op spandoeken staan portretten van Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu met een rode hand van bloed over zijn hoofd en teksten als ‘De vernietiger van Israël’.

Het nieuws over de drie Israëlische gijzelaars die waren ontsnapt in Gaza en onbedoeld zijn doodgeschoten door het Israëlische leger heeft erin gehakt. Naast het protest tegen Netanyahu gingen duizenden mensen afgelopen weekend de straat op in Tel Aviv en elders in Israël om op te roepen tot nieuwe onderhandelingen met Hamas over de nog levende gijzelaars.

„Bibi is alleen maar geïnteresseerd in het verlengen van de oorlog, niet in de vrijlating van de gijzelaars”, zegt Uri (59), die niet met zijn achternaam in de krant wil, bij het protest tegen Netanyahu. „Dat we in deze vreselijke situatie zitten is de volledige verantwoordelijkheid van Hamas. Maar de regering had ons moeten beschermen.” Volgens Uri weet ‘Bibi’ dat zodra de oorlog voorbij is, er verkiezingen komen en de procedure rond zijn corruptiezaak definitief wordt voortgezet.  

Miri Noran (58), die bij een computerbedrijf werkt en wier zonen momenteel in Gaza vechten, is woedend. „Waarom blijft Bibi op zijn stoel zitten? Hij neemt nooit zijn verantwoordelijkheid”, schreeuwt ze. De premier heeft volgens haar bovendien de positie van Hamas versterkt, een sentiment dat onder meer demonstranten leeft.

Vanachter een tafel deelt een man T-shirts uit met de tekst ‘Ontslag, nu’. Hij noemt Netanyahu een crimineel die de Hamas-regering versterkte door toe te staan dat Qatar miljoenen dollars naar de Gazastrook stuurde.

Juridische hervormingen

Netanyahu’s ultrarechtse regering lag al voor de aanval van Hamas onder vuur, toen maandenlang duizenden Israëliërs wekelijks de straat op gingen om te demonstreren tegen de omstreden juridische hervormingen. Na de Hamas-aanval op 7 oktober in het zuiden van Israël en het aantreden van een oorlogskabinet raakte het protest verstomd. Wel oefenden families van gijzelaars druk uit op de regering om meer te doen om hen vrij te krijgen.

„Aanvankelijk overheerste een gevoel van sociale solidariteit en overeenstemming over de verantwoordelijkheid van de regering voor het falen van 7 oktober”, zegt strategisch consultant Dahlia Scheindlin. „Maar de politieke verschillen die het land diep verdelen zijn nooit verdwenen.”

Nu de oorlog in Gaza voortduurt en meer gijzelaars dood terugkeren, zwelt de kritiek op Netanyahu aan, ook onder rechtse stemmers. Driekwart van de van de Israëliërs wil dat hij vertrekt, blijkt uit recente opiniepeilingen. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden, zou zijn Likud-partij flinke verliezen lijden.

„Israël is nog steeds aan het verrechtsen”, denkt Guy Laron, onderzoeker Internationale Betrekkingen aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. „Maar een meerderheid van het rechtse kamp is nu tegen Netanyahu.”

„Veel rechtse kiezers, voor wie de nationale veiligheid heel belangrijk is, lopen sinds 7 oktober over naar Benny Gantz en zijn partij Nationale Eenheid”, vertelt Scheindlin. „Als er nu verkiezingen zouden zijn, zou Gantz winnen. Maar Netanyahu is verzekerd van zijn positie zo lang de oorlog duurt.” Scheindlin denkt dat Netanyahu wel zal moeten toegeven aan Amerikaanse druk om de actieve fase van de oorlog op korte termijn te beëindigen.

De VS hebben sinds 7 oktober de jaarlijkse 3,8 miljard dollar militaire steun aan Israël verhoogd met 14,2 miljard dollar. Tijdens zijn bezoek aan Israël in oktober drong Biden aan op het nastreven van de tweestatenoplossing en maande hij Israël om Gaza niet blijvend te bezetten.

Overal in Tel Aviv hangen billboards met de tekst ‘samen zullen we winnen’ in de Israëlische vlag. Het leed onder de bevolking van Gaza lijkt ver weg. Op een steenworp afstand van het protest tegen Netanyahu staat echter een kleine groep die er anders over denkt. Tientallen linkse activisten roepen op tot een directe wapenstilstand in Gaza. Sommigen dragen spandoeken met ‘Fascisten zullen niet winnen’ in het Hebreeuws en het Arabisch, of dragen T-shirts met de tekst ‘Er is geen democratie met een bezetting’.

Ook hier willen ze dat Netanyahu vertrekt, maar een einde aan de vernietigingen in Gaza is van groter belang. „Een oorlog kent geen winnaars”, zegt Yael (52), een vrouwelijke rabbijn uit de stad Modiin. „We eisen dat de oorlog nu stopt en dat er nieuwe onderhandelingen komen over de gijzelaars. Er is geen militaire oplossing.”

Leeslijst




Mail de redactie