N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Toeslagenaffaire Veel gedupeerden van de Toeslagenaffaire hebben geprocedeerd omdat de overheid de wettelijke termijn voor besluiten over compensatie heeft overschreden. Daardoor liep de hersteloperatie vast. De rechtbank maakt hier nu een einde aan.
In Rotterdam werd eind 2021 een mars gehouden met moeders die slachtoffer werden van de Toeslagenaffaire. Foto Camiel Mudde
Ouders die naar de rechter stappen omdat de staat wettelijk vastgelegde deadlines in de afhandeling van de hersteloperatie voor de Toeslagenaffaire heeft gemist, krijgen voortaan niet meer binnen twaalf weken alsnog uitspraak. In plaats daarvan worden ze over één kam geschoren en kunnen ze nu allemaal uiterlijk 1 juli 2024 een besluit verwachten, meldt de rechtbank Midden-Nederland. De bedoeling van de ingreep is dat overheidsmenskracht weer vooral wordt ingezet voor de hersteloperatie, in plaats van voor procederende ouders.
Dat een groot aantal gedupeerden in de Toeslagenaffaire langer dan de wettelijke termijnen voorschrijven moet wachten op besluiten over compensatie, is inmiddels bekend. In de zomer vorig jaar was de Uitvoeringsinstantie Herstel Toeslagen (UHT) al te laat in de beoordeling van 32.000 aanvragen. Lang wachtende gedupeerden stappen om die reden steeds vaker naar de rechter. Zij worden vervolgens meestal in het gelijk gesteld, waardoor de overheid miljoenen aan dwangsommen moet betalen.
Het probleem met procederende gedupeerden is echter dat zij de hersteloperatie in het algemeen doen vastlopen. Wie naar de rechter stapt, krijgt namelijk voorrang. Als steeds meer mensen naar de rechter stappen, is het UHT steeds meer menskracht kwijt aan beroepsprocedures: fte’s die idealiter worden ingezet voor de hersteloperatie. Om te voorkomen dat het collectief lijdt onder procederende ouders, heeft de rechtbank de deadline van twaalf weken laten vallen.
„De hulp staat aan de grens.” Wouter Booij, woordvoerder van Unicef Nederland, spreekt elk woord met klemtoon uit in antwoord op de vraag of voedseldroppings de nood in Gaza zullen helpen verlichten.
Zondagochtend voerde Israël een voedseldropping uit, na dagen van groeiende internationale kritiek op het gebrek aan hulp aan Gaza. Het aantal doden als gevolg van ondervoeding is volgens het ministerie van Volksgezondheid van Gaza opgelopen tot 127, onder wie 85 kinderen.
Volgens het Israëlische leger zijn er zeven pallets met meel, suiker en conserven per parachute gedropt. Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten hebben, zo melden internationale media, zondagmiddag ook voedsel gedropt. Wat er precies geleverd is, en waar, was zondagmiddag nog onduidelijk.
Hulporganisaties zijn zeer kritisch. Philippe Lazzarini, hoofd van het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA, noemde op X voedseldroppings „duur, inefficiënt en mogelijk dodelijk voor uitgehongerde burgers. Ze zijn een afleiding en een rookgordijn.” Bij eerdere voedseldroppings kwamen Gazanen om het leven toen een parachute niet opende, of zij verdronken bij het aan land brengen van de pallets die in zee waren beland.
Ook Booij van Unicef heeft het over „een humanitair fotomoment”. De enige oplossing voor de hongerende bevolking van Gaza is volgens hem „volledige, ongehinderde toegang” voor de „zes- á zevenhonderd vrachtwagens per dag” met hulpgoederen die al voor oktober 2023 nodig waren om de 2,1 miljoen Gazanen van voedsel te voorzien. Inmiddels zijn wegen en distributiecentra vernietigd door Israël en Gazanen uit hun huizen verdreven.
Vrachtwagens
Aan de grenzen met Gaza staan duizenden vrachtwagens van hulporganisaties klaar. Israël heeft er de afgelopen maanden volgens de VN gemiddeld niet meer dan 69 per dag toegelaten. Het leger kondigde volgens persbureau Reuters zondag aan „humanitaire corridors” te zullen instellen voor hulpkonvooien, maar gaf niet aan waar of wanneer.
Zondag werd ook bekend dat de Egyptische Rode Halve Maan met honderd vrachtwagens de grens bij Kerem Shalom zal oversteken. De eerste vrachtwagens zouden de Gazastrook in zijn gereden. Daar wacht inspectie door Israël.
Eerder deze maand werden bij die grens hulpgoederen vernietigd omdat ze zouden zijn bedorven. Volgens Bastiaan van Blokland van het Nederlandse Rode Kruis duurt het „te lang om goederen in te voeren”: „Medicijnen moeten gekoeld zijn, eten kan niet te lang wachten.” „Daarom is het belangrijk dat er elke dag een stroom aan vrachtwagens wordt doorgelaten.”
„Bij een zware voedselnood zoals in Gaza is specialistische voeding nodig, zijn medicijnen nodig.” Hij noemt de samenstelling van de voedseldroppings zoals het Israëlische leger die noemt (meel, suiker en conserven) „eenzijdig”. „Er is voedsel nodig met vitamines en mineralen. Eieren, vlees, granen, groente.”
Volgens Van Blokland moet er bovendien brandstof worden geleverd om generatoren te kunnen laten draaien en ambulances te laten rijden. Hij noemt de voedseldroppings daarom „een schijnoplossing”: „De grenzen kunnen open voor hulpgoederen, dit hoeft niet zo.”
Lees ook
Honger, dorst en kogels: zo maken Israëlische soldaten de GHF-voedselpunten in Gaza tot dodelijk gevaar
Bliksemafleider
Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, noemt de voedseldroppings eveneens „een bliksemafleider”. Zij signaleert een patroon: „Als de druk op Israël toeneemt, met name vanuit de Verenigde Staten, dan wordt er af en toe een beetje hulp toegelaten.”
Ze signaleert dat in mei 2024 ook voedseldroppings plaatsvonden. Die kwamen nadat het Internationaal Strafhof arrestatiebevelen uitvaardigde tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn vroegere minister van Defensie Yoav Gallant, onder meer voor het weerhouden van voedsel, water, medicijnen en medische apparatuur aan de Gazaanse burgerbevolking zonder militaire noodzaak.
„Toen de Europese Unie serieus over sancties nadacht, werd de Gaza Humanitairian Foundation opgericht. We weten inmiddels hoe dat afliep.” Die omstreden, door de VS gesteunde organisatie ging noodhulp organiseren, maar bij GHF-distributiepunten werden Palestijnen doodgeschoten door Israëlische militairen.
Hilhorst: „Nu zie je weer de druk oplopen vanuit de rest van de wereld, en zijn er voedseldroppings aangekondigd. Dat haalt de aandacht weg van het feit dat de grenzen niet open zijn voor de hulp die daar staat en nodig is.”
Ze vindt dat landen niet mee moeten denken over „schijnbewegingen” als voedseldroppings. „In plaats daarvan zou het Verenigd Koninkrijk moeten nadenken over sancties.” Ook zij zegt dat de Gazanen „zodanig verhongerd zijn dat ze medisch begeleid moeten worden. Magen kunnen voedsel niet meer aan.”
Bouwstoffen
Dat zegt ook Wouter Booij van Unicef: „Ondervoeding is geen honger, maar een ziekte. Het lichaam krijgt dan dermate weinig bouwstoffen dat het gaat interen op organen. De oplossing is dan geen boterham met kaas en een glas melk.” Dan is therapeutische voeding nodig, zegt hij.
Een standaard voedselpakket van het Wereldvoedselprogramma bevat 2.100 calorieën, met genoeg proteïne, vet, vitamines en mineralen voor een volwassene. Voor kinderen onder de vijf jaar oud, zwangeren en borstvoedende moeders is extra calorierijk voedsel nodig. De BBC berekende dat er 160 vliegtuigdroppings per dag nodig zouden zijn om genoeg voedsel te leveren.
Lees ook
Bashar fotografeerde de honger, nu kan hij er zelf niet meer door werken
„Ik ben uitgenodigd voor het afscheidsfeest van een leidinggevende waar ik een slechte relatie mee had. Ze was onbetrouwbaar en heeft een zooitje van de organisatie gemaakt. Het liefst zou ik haar afscheidsborrel afzeggen, maar veel andere collega’s hebben ook al laten weten dat ze niet komen. Moet ik er dan toch heengaan?” (Vrouw, 61 jaar, naam bekend bij de redactie).
Ja
Het is altijd het beste om wel te gaan, luidt het antwoord van Monique Wakelkamp. Als arbeidsmediator bij Bureau 1900 begeleidt ze werkgevers en werknemers bij onderling gedoe op de werkvloer. „Bij dit dilemma moet je er ook rekening mee houden dat je iemand op een later moment in je leven, privé of zakelijk, nog kunt tegenkomen”, zegt Wakelkamp. „Daarom is het altijd beter om iets goed af te sluiten.”
Daarbij moet je meewegen dat je met de beslissing om wel of niet naar het afscheid te gaan ook een signaal geeft aan de collega’s om je heen, zegt Wakelkamp. „Je bent onderdeel van een team, iedereen kijkt naar elkaar. Anderen zien hoe jij handelt in deze situatie. Als je besluit niet te gaan, straal je uit dat er een moeizame relatie was en dat je ervoor kiest die uit de weg te gaan. Wat zegt dat over jou?”
Marc de Haas van Dorsser, die als organisatieadviseur bij Goudvisie leidinggevenden begeleidt bij ‘gedoe’ in teams of op de werkvloer, denkt ook dat het bijwonen van de afscheidsborrel een positief effect kan hebben. „Het is goed om te gaan. Dan ga je de moeilijke situatie niet uit de weg, maar kijk je het beest in de bek en kun je onderzoeken hoe je de slechte ervaring met je leidinggevende los kunt laten.” Bovendien erken je door aanwezig te zijn ook de bijdrage die een leidinggevende heeft geleverd aan het bedrijf. „Hoe vervelend iemand ook is geweest, ze heeft toch onderdeel uitgemaakt van de organisatie en iets bijgedragen.”
Dat andere collega’s de borrel al hebben afgezegd, is voor Wakelkamp geen argument. „Je maakt je eigen keus en je vertegenwoordigt jezelf. Dat iemand teleurstelde is vervelend, maar dan nog kun je gedag zeggen, ook als verantwoordelijke namens de organisatie.”
Een afscheidsborrel is volgens Wakelkamp niet de plek om frustraties te uiten of moeilijke gesprekken te voeren, maar het is ook niet nodig om met een gemaakte glimlach op de borrel te gaan staan. „Kritiek uiten doe je een-op-een, dan krijgt iemand de kans om te reageren. Maar je hoeft ook niet in een speech de loftrompet af te steken als je daar niet achter staat”, zegt Wakelkamp. „Blijf dichtbij jezelf en kies je woorden zorgvuldig. Je kunt iemand bijvoorbeeld bedanken voor de geleerde lessen, een specifiek moment aanhalen, of het algemener houden en iemand succes wensen in zijn of haar volgende functie.”
Mocht het afscheid niet voor de gewenste opluchting en afsluiting zorgen, kun je de frustraties over de leidinggevende altijd nog bespreken met HR, adviseert Wakelkamp. „Op die manier kan een bedrijf er ook lering uit trekken.”
Ga niet als je echt niet wil
Er is wel een uitzondering, zegt De Haas van Dorsser. „Als je niet kan of durft, bijvoorbeeld omdat je je onveilig voelt, kun je beter niet gaan”, zegt hij. „Een leidinggevende moet daar echt wel tegen kunnen, en je geeft daarmee een signaal af naar de organisatie.”
Het is volgens de Haas van Dorsser wel zaak om daarbij je verantwoordelijkheid te nemen, want de borrel afzeggen en verder zwijgen lost niets op. Hij adviseert de leidinggevende een mail te sturen, waarin je uitlegt waarom je je niet comfortabel voelt om naar de borrel te komen. „Op die manier ben je eerlijk over je afwegingen en bied je iemand een leerkans – en voorkom je mogelijk gedoe later.”
Goed afscheid nemen is belangrijk, vindt De Haas van Dorsser. „Woorden als ‘onbetrouwbaar’ en ‘zootje’ maken duidelijk dat het jou heeft geraakt. Als je daar niets aan doet, blijft deze pijnlijke ervaring mogelijk terugkomen, bijvoorbeeld bij het vertrouwen van een toekomstige leidinggevende.” Om die frustratie achter je te laten hoef je niet per se het gesprek met de leidinggevende aan te gaan, zegt De Haas van Dorsser. „Maar je moet wel bedenken hoe je het een plek kunt geven.”
Hij ziet daar ook een rol voor de organisatie: als een bedrijf merkt dat er op een bepaalde afdeling weerstand leeft of dat er een lage opkomst is bij een afscheidsborrel, moeten ze daarover het gesprek aangaan. „Leidinggevenden vinden het vaak lastig om gevoelige onderwerpen bespreekbaar te maken, maar in dit geval leven er frustraties bij werknemers en moet je daar iets mee doen. Ga op zoek naar waarom mensen niet het gevoel hadden dat ze zich konden uitspreken en wat jullie daaraan kunnen doen.” Overigens is zo’n verschijnsel vaak op meerdere plekken in de organisatie aanwezig en gaat het dus over de organisatiecultuur, zegt De Haas van Dorsser.
Dus
Het is goed om wel naar de afscheidsborrel te gaan: om afscheid te nemen van de leidinggevende, haar te bedanken voor de bijdrage die ze wel heeft geleverd, om als collega en werknemer je verantwoordelijkheid te nemen en collega’s te laten zien dat je moeilijke situaties niet uit de weg gaat. Je hoeft daar geen lofrede te houden, maar het is ook niet de plek om kritisch te zijn. Als je echt niet naar de borrel durft of wil, zijn er ook andere manieren om afscheid te nemen en de teleurstellende ervaring achter je te laten, bijvoorbeeld door de leidinggevende een mail te sturen.
Volgens de Amerikaanse president Donald Trump is vrede tussen Cambodja en Thailand binnen handbereik. Sinds donderdag bestrijden de Aziatische buurlanden elkaar militair in een steeds groter gebied langs de grens met steeds zwaardere wapens. Op zijn platform Truth Social verklaarde Trump zaterdag dat hij de leiders van beide landen heeft gesproken. Cambodja en Thailand hebben bevestigd dat ze openstaan voor gesprekken over een staakt-het-vuren. Ondanks de diplomatieke inspanningen begon zondag als vierde achtereenvolgende dag met artilleriebeschietingen en raketaanvallen. Er zijn inmiddels meer dan dertig doden en tweehonderdduizend mensen moesten vluchten naar tijdelijke onderkomens in sporthallen, scholen en tenten.
1 Waar draait dit conflict om?
Donderdag vlamde tussen Thailand en Cambodja een grensconflict op dat meer dan een eeuw oud is. De huidige grens van 817 kilometer lang werd in 1907 vastgesteld, toen Frankrijk kolonisator was van Cambodja. Thailand vocht deze grens, waarlangs belangrijke tempels staan, enkele keren aan. In 1962 haalde Thailand bij het Internationaal Gerechtshof bakzeil en werd de elfde-eeuwse Preah Vihear-tempel toegewezen aan Cambodja. In 2013 werd deze beslissing bevestigd door een gerechtelijke VN-commissie, maar die liet in het midden aan wie het omliggende gebied toebehoort.
Eerder dit jaar laaiden spanningen op. In mei schoot een Thaise militair tijdens een vuurgevecht in het betwiste gebied een Cambodjaanse soldaat dood. Daarna raakten vijf Thaise militairen zwaar gewond door een landmijn. Volgens Thailand handelt Cambodja al weken agressief, het in het grensgebied troepen te stationeren , loopgraven aan te leggen en landmijnen te plaatsen. Cambodja ontkent dit en zegt dat de landmijnen uit oude oorlogen zijn.
2 Wie begon de huidige vijandigheden tussen Thailand en Cambodja?
Beide landen beschuldigen elkaar van het lossen van het eerste schot. Volgens Cambodja openden Thaise militairen bij de Ta Moan Thom-tempel, geclaimd door beide landen, het vuur op Cambodjaanse militairen. Thailand zegt dat Cambodja de aanval begon. Beide landen zeggen uit zelfverdediging te handelen. In Cambodja, dat 38 jaar met harde hand werd geleid door huidig senaatsvoorzitter Hun Sen, is geen vrije pers. Verificatie is daardoor lastig. In Thailand is het leger zeer invloedrijk. Omdat een conservatieve militaire elite het democratische proces en de vrije pers onder druk zet, heeft waarheidsvinding eveneens beperkingen. Thailand is militair superieur aan Cambodja. Cambodja vuurt vooral artillerieraketten af en raakt daarbij burgerdoelen in Thailand. Thailand zet F-16’s in en bombardeert, naar eigen zeggen, Cambodjaanse militaire doelen. Cambodja beschuldigt Thailand van het gebruik van controversiële clusterbommen.
3 Wie trekken er aan de touwtjes in de buurlanden?
Sleutelpersonen achter het conflict zijn de patriarchen van twee machtige families, autocraat Hun Sen en de Thaise zakentycoon Thaksin Shinawatra. De mannen zouden elkaar in de jaren negentig, toen Thaksin de Thaise politiek betrad, hebben leren kennen via de Thaise politicus Chavalit Yongchaiyudh, die beide mannen politieke steun bood. Hun Sen werd in 2023 opgevolgd door zijn zoon Hun Manet, maar zijn greep op het land is nog altijd onbetwist. Ondanks dat de politieke carrière van Thaksin Shinawatra minder succesvol was, leek de relatie tussen beide mannen onbreekbaar. Ook toen in 2006 premier Thaksin door het Thaise leger werd afgezet en hij naar het buitenland vluchtte, bleef Hun Sen hem trouw. Hij maakte een onverwachte draai toen hij in mei een telefoongesprek met de dochter van Thaksin, de Thaise premier Paetongtarn Shinawatra, lekte om haar in een slecht daglicht te stellen. In het telefoongesprek beledigde Paetongtarn een Thaise legercommandant. Na het schandaal is ze op non-actief gezet en is de coalitie van de Shinawatra’s Pheu Thai-partij verzwakt.
Lees ook
Lees ook: Constitutioneel Hof stelt Thaise premier op non-actief wegens haar telefoontje met ‘oom’ Hun
4 Welke belangen spelen op de achtergrond?
In het Japanse nieuwsmedium Nikkei Asia oppert politicoloog Hiroshi Yamada dat Hun Sen de politieke chaos in Thailand aanwendt om het grensconflict in Cambodja’s voordeel te beslechten. Ook heeft hij baat bij het uiteenvallen van de Pheu Thai-partij, omdat deze partij legalisatie van casino’s nastreeft en illegale praktijken aan de grens wilde aanpakken. Hun Sen en zijn getrouwen verdienen een vermogen aan Cambodjaanse casino’s, veelal gerund door Chinese bendes, die er ook mensen dwingen om anderen online op te lichten. Het is denkbaar dat Hun Sen contacten heeft met invloedrijke Thaise militairen, die de macht van de Shinawatra-clan willen breken en het geen probleem vinden om illegale casinoactiviteiten in Cambodja te gedogen. Het conflict speelt ook het Thaise leger in de kaart. In de grensregio is de staat van beleg uitgeroepen en dat betekent meer macht voor het leger. De populariteit van Paetongtarn is op een dieptepunt beland. Als ze wordt veroordeeld in de rechtszaak die boven haar hoofd hangt, zullen pro-junta partijen daarvan profiteren.
Lees ook
Lees ook: Chinese cyberslaven in Cambodjaanse torenflats: de maffia van Sihanoukville
5 Niemand heeft belang bij een langgerekt militair conflict. Waarom doorvechten?
Volgens analisten toont Thailand haar militaire overwicht om Cambodja tot terugtrekking te dwingen. „Maar als Thaise machthebbers het doel hebben om grondgebied te winnen, is dit een riskante strategie”, waarschuwt een diplomaat bij Nikkei Asia. „Als Cambodja opnieuw naar de VN gaat, loopt Thailand het risico om het betwiste grensgebied voorgoed te moeten afstaan aan Cambodja.”
6 Is er zicht op een diplomatieke oplossing?
Volgens de Maleisische premier Anwar Ibrahim, voorzitter van het regionale samenwerkingsverbond ASEAN, zijn beide partijen bereid maandag om de tafel te gaan. Een VN-overleg bleef vrijdag zonder resultaat. De Thaise en Cambodjaanse reacties op de verklaring van president Trump zijn enigszins hoopgevend. Thailand, dat geen inmenging van een derde partij wil, verklaarde zaterdag dat het wil praten „mits Cambodja laat zien dat oprechte intenties heeft”.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/04/web-1404bintoeslagenaffaire.jpg)
