In de meubelwinkel zijn we op zoek naar een bank en stoelen. Alle meubels zijn naar steden genoemd. We proberen de Sienna bank en keuren de Vancouver fauteuil. Dan valt ons oog op een leuk rond stoeltje. Dat lijkt ons wel wat. Voordat we hem uitproberen waarschuwt de verkoper ons: „De naam van dit stoeltje is Sydney.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Volgens de opperste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, is het „100 procent” in strijd met het Iraanse landsbelang om te stoppen met het verrijken van uranium. Dat zei het 86-jarige staatshoofd woensdag, melden internationale persbureaus. Teheran gebruikt het nucleaire programma naar eigen zeggen voor vreedzame doeleinden en niet – zoals westerse landen stellen – voor de ontwikkeling van atoomwapens.
Iran en de Verenigde Staten hebben de laatste maanden vijf keer onderhandeld over een nucleaire deal. Afgelopen zaterdag presenteerde Oman, dat optreedt als bemiddelaar, een nieuw Amerikaans voorstel aan Iran voor de omgang met nucleaire middelen. Volgens Amerikaanse media zijn de details van dat voorstel nog onbekend. Zo is onduidelijk of de VS eisen dat Iran het uraniumverrijkingsproces volledig opgeeft.
De Amerikaanse nieuwssite Axios meldde dat Iran nog enige poos uranium met een maximale zuiverheid van 3 procent mag verrijken, als het aan de VS ligt. Momenteel verrijkt Iran uranium met een zuiverheid tot 60 procent. Volgens persbureau AP is dat een korte, technische stap richting de ontwikkeling van nucleaire wapens.
De Iraanse opperleider spreekt van „onbeschofte en arrogante” Amerikaanse leiders die ageren tegen een Iraans nucleair programma. „Wie zijn jullie om te bepalen of Iran uranium verrijkt.”
Vorige maand liet Khamenei’s adviseur nog aan de Amerikaanse zender NBC News weten dat Iran de voorraden hoogverrijkt uranium op wil geven en af wil zien van verdere productie van hoogverrijkte nucleaire materialen, als dit leidt tot de opheffing van Amerikaanse economische sancties tegen het land.
Lees ook
Meer over de onderhandelingen tussen Iran en de VS: voor Teheran was de val van Gaddafi een waarschuwing: na het opgeven van zijn atoomprogramma werd die alsnog uit het zadel gewipt
De Europese Commissie spreekt opnieuw haar zorgen uit over de Nederlandse begroting op de lange termijn. Zoals het er nu naar uitziet, loopt zowel het begrotingstekort als de staatsschuld de komende jaren gestaag op, tot onwenselijke hoogte. Daarom krijgt Nederland van de Commissie een waarschuwing.
De waarschuwing staat los van de kabinetsval. Heel veel gevolgen heeft zo’n berisping – die ook wordt uitgedeeld aan Cyprus, Ierland en Luxemburg – ook niet. Oostenrijk wordt harder aangepakt. De Commissie wil dat land in het strafbankje zetten, omdat het nu al over de grenzen van de begrotingsregels gaat.
Oostenrijk noteerde vorig jaar een begrotingstekort van 4,7 procent en stevent dit jaar af op 4,5 procent. Daarom stelt de Commissie voor om een ‘procedure voor buitensporige tekorten’ te openen tegen Oostenrijk.
Frankrijk, Italië, Hongarije, Malta, Polen, Slowakije, België en Roemenië zitten al langer op het strafbankje van de Commissie. Een strafprocedure houdt in dat een land onder toezicht wordt geplaatst en moet laten zien hoe het zijn begroting weer in balans gaat krijgen. De procedure kan in het uiterste geval tot boetes leiden, al gebeurde dat nog nooit.
In de herfst kreeg het Nederlandse kabinet – toen nog als enige van de 27 lidstaten – ook al een tik op de vingers van de Commissie om zijn langetermijnbegroting. Dat was opvallend, omdat Nederland zich juist hard had gemaakt voor strengere regels.
De lidstaten van de Europese Unie hebben afgesproken dat ze willen dat hun jaarlijkse begrotingstekort niet boven de 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uitkomt, en dat de totale staatsschuld onder de 60 procent van het bbp blijft. Landen die boven deze normen zitten, moeten in hun begrotingsplannen een dalende trend kunnen laten zien.
Nederland behoort doorgaans tot de braafste jongetjes van de klas. Menig land noteerde het afgelopen jaar een hoger begrotingstekort en landen als België (108 procent), Frankrijk (112 procent), Italië (137 procent) en Griekenland (164 procent) zeulden grote schuldenbergen met zich mee. Nederland blijft echter al jaren binnen de marges – het coronajaar 2020 uitgezonderd.
Dat Nederland toch kritiek kreeg vanuit Brussel, is te wijten aan het feit dat de toekomstige cijfers minder rooskleurig ogen. Zonder aanpassingen zou Nederland in 2038 kampen met een begrotingstekort van 4 procent en een staatsschuld van 71 procent, berekende het Centraal Planbureau vorig jaar. Te hoog, en dus kreeg Nederland in de herfst een standje van de Commissie.
Dat standje wordt nu herhaald. Van een zware strafprocedure is daarmee nog geen sprake. „Zolang Nederland niet over de 3 of 60 procent heen gaat is er niets aan de hand”, zegt een Commissie-ambtenaar. „Maar wij moeten wel waarschuwen dat Nederland daar bij ongewijzigd beleid niet deze periode van vier jaar, maar misschien wel de volgende vier jaar doorheen gaat.”
De verwachting is dat veel landen met hogere tekorten en schulden te maken zullen krijgen vanwege forse voorgenomen extra defensie-uitgaven. Om deze uitgaven niet te dwarsbomen, mogen de begrotingstekorten van de Commissie tot wel 1,5 procent extra oplopen als het om defensiegeld gaat. Landen moeten daarvoor een aanvraag doen. Nederland heeft, in tegenstelling tot zestien andere lidstaten, van die mogelijkheid nog geen gebruikgemaakt.
Hij was basketbalcoach in Groningen, zakenman in Estland en een nogal horkerige deelnemer aan Winter Vol Liefde. Geboren Rotterdammer Maarten van Gent (78) overleed op 14 april – een jaar na de opnames van RTL’s datingprogramma – in het Estse Rakvere aan alvleesklierkanker. Hij had twee zoons, Jan Aare en Robin.
De uitzending van Winter Vol Liefde ging afgelopen winter op verzoek van de toen al doodzieke deelnemer gewoon door. Zijn laatste date in het programma, de 66-jarige Annette de Groot, vertelt aan de telefoon: „De opnames in Estland waren in maart 2024. In september werd ik gebeld door [productiebedrijf] Blue Casting dat Maarten alvleesklierkanker had. Hij wilde dat het gewoon werd uitgezonden, begin dit jaar. Of ik het er mee eens was? Maartens wil is wet, zei ik.”
Op Facebook plaatste Van Gent eind februari nog een naaktfoto. Die werd snel verwijderd. Hij zette ook een filmpje online, niet naakt, met de woorden: „Hij kwam en plantte zich voort en is klaar om te vertrekken.” Over zijn vrij turbulente leven sprak Van Gent graag in de derde persoon. „Dan hoeven anderen dat niet te doen. Die hoeven dus niet te vertellen wat een geweldenaar ik was of hoe goed ik was. En geen droevige ‘stories’, want ook daar hou ik niet van. Ik haat begrafenissen.”
Van Gent stelde zijn lichaam ter beschikking aan de wetenschap. „Dan hebben ze ook nog wat te snijden”, verklaarde de man die bekend stond om zijn weinig subtiele vocabulaire.
Over haar ervaringen bij Winter Vol Liefde zegt Annette de Groot: „Ik was de laatste van de vier, met de andere vrouwen had hij niks, zei hij. Maarten zei tegen mij: ‘Met basketbal liet ik de beste spelers ook op de bank beginnen’.” Ze was in eerste instantie afwachtend, vertelt ze, maar al snel dacht ze „deze man beter te willen leren kennen”. Ze voelde zich bij hem thuis in Estland, als broer en zus. Hij nam haar mee naar restaurants. En wilde meer. Zij: „Maarten was een snoeperd. ‘Seks is voor mij hetzelfde als naar de bakker gaan’, zei hij vaak. Maar ik voelde me fysiek niet tot hem aangetrokken, wilde een eigen slaapkamer, en heb uiteindelijk toch mijn koffers gepakt. Dat vond hij niet leuk, de grote Maarten die werd afgewezen. Dat merkte ik aan zijn humeur.”
Van Gent was en bleef een eigenheimer. Vier decennnia voor zijn optreden in Winter Vol Liefde viel hij als basketbalcoach van de Groningse topclub Donar ook al op door zijn eigenwijze manier van doen. Tussen 1980 en 1982 bouwde hij aan een hecht team. Wie niet in het collectief paste mocht of moest weg, zoals publiekslieveling Renso Zwiers. Andersom haalde hij afgedankte topspelers van de concurrenten uit Den Bosch (Al Faber) en Leiden (Ron Kruidhof). Die waren extra gemotiveerd, wist hij, en zouden revanchegevoelens koesteren tegen hun oude club.
Hij kreeg gelijk. Na een matig eerste seizoen werd Donar onder zijn leiding voor het eerst in de clubhistorie landskampioen. Zelf bagatelliseerde hij zijn aandeel in het succes, maar spelers, supporters en journalisten wisten beter. Die laatste groep had hij naar cruijffiaans model als gezamenlijke vijand bestempeld.
Dick Heuvelman was in deze periode basketbalverslaggever bij het Nieuwsblad (nu Dagblad) van het Noorden. Volgens hem liet Van Gent een onuitwisbare indruk achter in Groningen. „We hadden hier de mooiste hal, de beste sponsor, maar werden nooit kampioen. Zijn eerste jaar was een flopjaar, hij bakte er niks van. In zijn tweede jaar kreeg hij de vrije hand in spelers kopen en verkopen. Renso Zwiers was volgens Maarten te goed voor de bank maar te slecht voor de basis.”
‘Hij vertrok niet bepaald met stille trom. Het moest allemaal dramatisch’
Ook in het jubileumboek 50 jaar Donar liet Van Gent optekenen dat de landstitel niet zijn verdienste was. „Van winnende coaches die de lof opstrijken zakt mijn broek altijd af. Het zijn de spelers die het doen. Kun je een beetje coachen en je hebt de beste spelers, dan win je. Simpel.” Hoewel de succescoach contractverlenging had verdiend, stapte hij onverwachts op. Maar niet dan nadat hij sommige bestuurders een trap na had gegeven. Oud-speler Martin de Vries: „Hij vertrok niet bepaald met stille trom. Het moest allemaal dramatisch. Typisch Maarten.”
Na de succesperiode bij Donar was Van Gent onder meer bondscoach van Nederland en Estland. Ook won hij met Oostende in 1985 de Belgische titel. Hij verhuisde begin jaren 90 voor zaken naar Estland, dat net onafhankelijk was geworden – hij zag een gat in de vrije markt. Hij werd er ook clubtrainer van Tallinn Kalev, waarmee hij in 1996 de landstitel won. In Nederland werkte hij ook nog voor Weert, Rotterdam en Den Bosch. Maar de titel met Donar bleef zijn sportieve hoogtepunt.
Martin de Vries was begin twintig en bankzitter toen Maarten van Gent in 1980 trainer van Donar werd. „Hij vroeg op een open dag of ik wel eens squashte. Ik was stomverbaasd. Een potje squash was zijn manier om een gesprek aan te gaan. Hij zei toen: ‘Je wordt de nummer één, ik wil dat jij erbij blijft’.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132599981-a70496.jpg|https://images.nrc.nl/Qr6NaGgwaOaca9kLGrWpmQpYUik=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132599981-a70496.jpg|https://images.nrc.nl/X_INdJWK_ensES1zCNibzOTfYg8=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data132599981-a70496.jpg)
Foto ANP/ Soenar Chamid sportfotografie
De Vries vertelt over Van Gents psychologische spelletjes. „Hij legde ooit ontevreden de training stil, zei ‘zoek het maar uit’, en liep de zaal uit. We waren geschokt, zochten hem, maar hij was al naar huis gereden. De volgende dag was hij er nog steeds niet. We hebben zonder Maarten getraind. Toen hij dat later hoorde, was hij tevreden: we hadden volgens hem zelfsturend, zelfregulerend vermogen getoond. We vroegen toch maar of hij wilde terugkomen. Hij kwam lachend de zaal in, zijn aanpak had gewerkt.”
De Vries noemt een ander voorbeeld van zijn originele, eigenzinnige aanpak. „Hij huurde voor de play-offs in dat kampioensjaar een soort Jomanda in, een handoplegger, iemand uit Dordrecht met telepathische gaven. Of het daaraan te danken was weet ik niet, maar we wonnen daarna alles.”
Na 1982 verwaterde het contact tussen de oud-trainer en de oud-speler. Maar uit het oog was blijkbaar niet uit het hart. De Vries: „Op 7 april, een week voor zijn dood, stuurde hij mij op mijn verjaardag een felicitatie. Geweldig toch?”
Annette de Groot uit Winter Vol Liefde had hem ‘op televisie’ weliswaar verlaten, ze hield na de opnames toch contact met de intussen doodzieke Maarten van Gent. „Toen ik die ‘naakt-selfie’ op Facebook zag, heb ik meteen contact gezocht. Ik appte: ‘Voor mij blijf je de prins op het witte paard’. Ik was de laatste met wie Maarten in beeld was geweest, maar was uiteindelijk slechts een eendagsvlieg in zijn leven, eerlijk is eerlijk.”
