Op pornosites zijn zoektermen als ‘Asian’, ‘Ebony’ (met zwarte mensen) en ‘Arabic’ (met mensen uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten) erg populair. Documentairemaakster Kelly-Qian van Binsbergen vraagt zich in de driedelige docuserie Sexotisch af: Waar ligt de grens tussen een onschuldige seksuele voorkeur en racisme?
Seksueel racisme is volgens Van Binsbergen een nog onderbelicht onderwerp. „En dat terwijl seks en liefde universele thema’s zijn.” Raciale stereotypen beïnvloeden hoe mensen uit gemarginaliseerde groepen in de datingwereld en porno-industrie worden gezien en behandeld. Beelden zoals de ‘onderdanige’ Aziatische vrouw of de ‘gevaarlijke’ Arabische man worden vandaag de dag nog steeds als referentiepunten gebruikt. En dit maakt uit, want het heeft impact op hoe mensen uit deze groepen benaderd worden.
Vorig jaar debuteerde Van Binsbergen met de schokkende en tegelijkertijd hilarische documentaireserie De Afhaalchinees, die werd genomineerd voor de prestigieuze Zilveren Nipkowschijf. Van Binsbergen, zelf geadopteerd uit China, toonde op een uiterst persoonlijke manier het leed van geadopteerden en structurele misstanden van interlandelijke adoptie in Nederland. Met Sexotisch vertelt ze opnieuw een persoonlijk verhaal. „Ik zeg bij iedere productie dat het geen egodocument moet worden”, vertelt Van Binsbergen lachend op het kantoor van Omroep Zwart in Amsterdam. „Maar dat is een beetje mislukt.”
Waarom heb je Sexotisch gemaakt?
„Net als veel mensen zat ik te scrollen op een pornosite. En toen viel mij op dat etniciteiten pornocategorieën zijn. En dat is gek, kijk bijvoorbeeld naar de ‘Asian’ categorie. Ik ben zelf 1 meter 83, hoe ‘Asian’ ben ik dan nog? Aziatisch is niet één uiterlijk, maar een gigantisch spectrum. Er is niet zoiets als iemand die stereotype Arabisch, Aziatisch of zwart is, niemand valt in de categorieën van pornosites. En ook viel op dat er in deze categorieën verschillende gedragingen zijn. Ik kwam erachter dat hier academisch onderzoek naar is gedaan. Bij porno met zwarte mannen zijn de mannen bijvoorbeeld agressiever dan bij porno met niet-zwarte mannen. Er wordt op uiterlijke kenmerken gedrag geplakt. Ik en mijn team wilden hier meer over weten. Waar komen die categorisaties en de gedragingen die daar blijkbaar bij horen vandaan?”
En toen kwamen jullie bij wetenschappelijke onderzoeken terecht
„Ja, want blijkbaar is veel van wat we zien op pornosites overblijfsel van de koloniale erfenis. We hebben eigenlijk per ongeluk een geschiedenisprogramma gemaakt. Er zit sowieso opvallend weinig porno in de documentaire.”
Je sluit de serie af met: laat je volgende aftrekbeurt een moment van bezinning zijn.
„Haha, hoe ik dat heb verwoord is een beetje een grapje hoor! Maar ik probeer met humor serieuze zaken te vertellen. De boodschap die ik wil overdragen is dat het wel belangrijk is om na te denken waarom je kijkt wat je kijkt, en ook date wie je date. Veel hiervan gaat onbewust. Ik was me eigenlijk hiervoor ook niet bewust van het feit dat ik nooit een Aziatische man heb gedate. Waarom swipe je naar links bij die en rechts bij de ander? Waarom neuk je wel dit, maar trouw je niet dat?”
Zouden pornosites- en bedrijven ook aanpassingen moeten maken in hun aanbod?
„Dat gaat niet gebeuren. Pornobedrijven willen niets liever dan views en clicks krijgen. Dus zij gaan er alles aan doen om in te spelen op de wensen van mensen. Het probleem ligt niet bij de porno-industrie. Het probleem ligt bij het feit dat zij bieden wat de consument wil kijken. Waarom zou een pornosite zich bezighouden met moraliteit en ethiek?”
Denk je dat de porno-industrie hier geen verantwoordelijkheid in heeft?
„Ik denk dat zij er geen noodzaak in gaan zien zolang wij willen blijven masturberen op stereotypen. Porno is het meest sterke voorbeeld van vraag en aanbod. U wilt, wij bieden. Ik zie pornosites als de meest ongeremde versie van de weerspiegeling van een maatschappij. Het is de meest extreme variant van ‘je mag tegenwoordig ook niets meer zeggen’. Op pornosites mag je alles zeggen. We hadden dit programma ook over, ik noem maar wat, discriminatie op de huizenmarkt kunnen maken. Maar we hebben het kader van porno, liefde en relaties gebruikt omdat het mega-universeel is. We laten zien dat racisme en discriminatie in liefde en seks terug te leiden zijn naar machtsverhoudingen en de koloniale geschiedenis. Make colonialism hot again. Of nou ja, maak het een bespreekbaar en toegankelijk onderwerp voor jongeren.”
En nu druk bezig met nieuwe projecten?
„Ja, met het tweede deel van De Afhaalchinees! We zijn nu aan het draaien en het moet in april écht af zijn. We twijfelen nog over de titel of het De Afhaalchinees thuisbezorgd of De Afhaalchinees thuis-bezorgd gaat heten. Kan een afhaalchinees nog worden thuisbezorgd?”
Sexotisch is vanaf woensdag te zien op NPO3 en NPO Start.
