Elke dag sterven op wereldschaal gemiddeld bijna 2.000 kinderen onder de vijf jaar als gevolg van luchtvervuiling. Dat blijkt uit een woensdag verschenen rapport van het Health Effects Institute in samenwerking met de VN-kinderrechtenorganisatie Unicef, waarin de luchtkwaliteit uit 200 landen een jaar lang werd bijgehouden. Onder zowel kinderen als volwassenen was luchtvervuiling in 2021 — het geanalyseerde jaar — verantwoordelijk voor ruim acht miljoen sterfgevallen.
Luchtvervuiling zou nu een groter gezondheidsgevaar vormen voor jonge kinderen dan slechte sanitaire voorzieningen en een gebrek aan schoon water. Alleen ondervoeding is een grotere risicofactor voor de gezondheid van deze groep, aldus het rapport. Fijnstof blijft wereldwijd verantwoordelijk voor 90 procent van de sterfgevallen door luchtvervuiling, vaak als gevolg van hartziekten, beroertes en longziekten.
De onderzoekers registreerden in totaal 700.000 sterfgevallen bij jonge kinderen — die relatief meer vervuilde lucht inademen dan volwassenen — gelinkt aan luchtvervuiling. Dat is goed voor een aandeel van 15 procent van alle sterfgevallen in deze leeftijdscategorie. Het merendeel daarvan – 500.000 – heeft opvallend genoeg te maken met binnenshuis koken met schadelijke verbrandingsmaterialen.
Lees ook
De lucht is een ziekmaker. Hoe kan die schoner worden?
Hoofdauteur van het rapport, Pallavi Pant, ziet de luchtvervuilingsproblematiek ook als een sociaal vraagstuk en wijst op de al langer bekende ongelijkheden die daarbij gepaard gaan. Naast jonge kinderen worden ook oudere bevolkingsgroepen en mensen in lage- en middeninkomenslanden disproportioneel hard getroffen. In delen van Afrika ligt het sterftecijfer door luchtvervuiling bij kinderen onder de 18 jaar vijfhonderd keer hoger dan regio’s die het minst hard door luchtvervuiling worden getroffen.
Meer samenwerking
Volgens de onderzoekers is de politiek zich wel degelijk bewust van de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling en ligt de kennis om die te beteugelen voorhanden. De auteurs sluiten zich ook aan bij het Milieuprogramma van de Verenigde Naties dat in maart een resolutie aannam over luchtverontreiniging, waarin wordt opgeroepen tot meer internationale samenwerking.
Volgens het rapport zijn veel sterfgevallen te voorkomen door relatief eenvoudige maatregelen. Veel landen, waaronder China, doen dat al, bijvoorbeeld met de installatie van luchtkwaliteitsmonitoringssystemen, het verbeteren van de toegang tot schone energie voor koken, meer voorlichting en het invoeren van strengere regelgeving, waardoor het aantal sterfgevallen de laatste jaren is afgenomen.
