De huidige NRC-hoofdredacteur Patricia Veldhuis heeft dinsdag de Nationale Prijs voor Onderwijsjournalistiek 2024 gewonnen. Veldhuis won de onderscheiding voor het verslag dat ze in 2023 schreef van een jaar lesgeven op een middelbare school in Rozendaal. Ze was toen nog onderwijsverslaggever voor de krant.
De jury prijst de „participerende observatie, tussen betrokkenheid en distantie” die Veldhuis hanteerde. „Haar ervaringen zijn soms heftig, met kinderen die even lastig als lief zijn, met een didactische aanpak die soms niet helemaal goed uitpakt, met collegialiteit en berusting in de lerarenkamer”, aldus de jury. „Juist omdat ze dat afzet tegen alle Haagse beleidswendingen en de onmacht het lerarentekort aan te pakken, is dit de productie waarin de jury al die werkelijkheden van het onderwijs dit jaar het best ziet samenkomen.”
„Dit project was voor mij bijzonder omdat alles samenkwam wat ik in vier jaar als onderwijsredacteur had onderzocht: van kansenongelijkheid tot het lerarentekort”, zegt Veldhuis. „Ik vind het ontzettend bijzonder dat we bij NRC de tijd en ruimte krijgen om dit soort speciale projecten te doen en ik stimuleer dat ook heel erg.”
Boek
De docentervaringen van Veldhuis verschenen eind vorig jaar uitgebreider in boekvorm bij Nijgh & van Ditmar, onder de titel Wie wil er voor de klas? Wat er misgaat in het onderwijs en hoe het beter kan. De Nationale Prijs Onderwijsjournalistiek ging twee jaar eerder ook al naar NRC-journalisten. Toen wonnen Mirjam Remie en Menno Sedee de prijs voor hun serie ‘Technologie in de klas‘.
Lees ook
De lessen van een jaar voor de klas: ‘Wat doe ik als ze weer gaan gillen?’
De Nationale Prijs voor Onderwijsjournalistiek werd dinsdag uitgereikt op de School voor Journalistiek in Utrecht. Patricia Veldhuis werd in februari, dus na haar tijd als onderwijsredacteur, hoofdredacteur.
Goedenavond, goedenacht of alvast goedemorgen! Welkom in het liveblog van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De komende uren volg je hier alle uitslagen in de race tussen de Democratische kandidaat Kamala Harris en de Republikein Donald Trump. Hier leest u het vorige blog terug.
Lees ook
Uitslagen Amerikaanse verkiezingen
Wat kunnen we vannacht verwachten?
De eerste stembussen sluiten om 1 uur ’s nachts Nederlandse tijd in zes staten, die in totaal zestig kiesmannen te verdelen hebben en overwegend Republikeins stemmen. Een half uur later begint het stemmentellen in nog eens drie staten (samen 37 kiesmannen) – waarvan één spannend is: North Carolina.
De meeste stembussen sluiten tussen pakweg twee en vier uur ’s nachts Nederlandse tijd: om twee uur in staten die samen 171 kiesmannen tellen, om drie uur in staten met gezamenlijk 163 kiesmannen. De laatste stembussen sluiten om zeven uur ’s ochtends Nederlandse tijd, in Alaska.
Lees ook
Hoe laat sluiten de stembureaus in de VS en wanneer komen de uitslagen?
Wanneer weten we wie er gewonnen heeft?
Het kortste antwoord: er kán vannacht een winnaar bekend zijn, maar het kan ook nog dagen duren.
In veel staten zal in de uren nadat de stembussen zijn gesloten een winnaar worden uitgeroepen, ook als nog niet alle stemmen geteld zijn. Het gaat dan met name om staten die een duidelijke politieke kleur hebben, overwegend Republikeins. Zo’n effect is er waarschijnlijk ook in de tussenstanden uit staten, omdat kleinere, rurale districten, waar meer Republikeinen wonen, vaak eerder klaar zijn met het tellen van de stemmen dan grotere districten rond grote steden, waar Democraten sterker zijn.
Het is daarom goed mogelijk dat halverwege de nacht Donald Trump een ruime voorsprong heeft op Kamala Harris, zowel in aantal voorspelde kiesmannen als totaal aantal stemmen, maar dat het beeld in de tweede helft van de nacht kantelt – tenzij Trump overduidelijk wint. In 2016 was dat rond vijf uur ’s nachts wel duidelijk, toen de staat Florida aan hem werd toebedeeld; maar in 2020 duurde het tot zaterdagmiddag.
Lees ook
Vier scenario’s voor de strijd om het Witte Huis – en 22 races om in de gaten te houden
Welke staten zijn belangrijk om in de gaten te houden?
Voor een vroege indicatie zullen veel ogen gericht zijn op Georgia (stembussen dicht om 01:00 uur Nederlandse tijd) en North Carolina. In beide staten zijn briefstemmen al geteld, waardoor er in de loop van de nacht al prognoses en uitslagen worden verwacht. Als Harris het in die staten goed doet, ligt ze op koers voor het Witte Huis. Maar als Trump er wint, verschuift de aandacht zich naar staten waar het langer kan duren voor er duidelijkheid is.
Dat komt doordat de staten verschillen in wanneer zij welke stemmen tellen. In sommige swing states zijn de stemmen die per post zijn uitgebracht al geteld. Maar in de cruciale staat Pennsylvania gebeurt dat pas vanaf verkiezingsdag. Uit Michigan en Wisconsin worden pas in de ochtend (Nederlandse tijd) uitslagen verwacht. En het kan nog dagen duren voordat er duidelijkheid is uit Nevada, omdat alle briefstemmen die tot vier dagen ná de verkiezingen binnenkomen nog meetellen. Uit die staten komen gedurende de nacht wel tussenstanden en prognoses.
Goed om te weten: NRC volgt de prognoses en uitslagen van persbureau AP.
Leden van de Amishgemeenschap Samuel Stoltzfus en zijn vrouw Lillian stemmen in een stembureau in New Holland. Foto Luis Andres Henao/AP Honden wachten tot hun baasje Lynn Brown heeft gestemd in New York.
Foto Frank Franklin II/APEr wordt ook gestemd in Oklahoma. Foto Nick Oxford/ReutersStemmers in Dearborn, Michigan. Foto CJ Gunter/EPA Een stemmer in Colebrook, New Hampshire. Foto Joseph Prezioso/AFP
Wanneer komt asielminister Marjolein Faber (PVV) met de asielnoodmaatregelenwet? En gaat het ‘strengste asielbeleid ooit’ inderdaad voor een fors minder aantal asielzoekers en vluchtelingen zorgen? Een sceptische oppositie verenigde zich dinsdag tijdens het begrotingsdebat in vragen over de snelheid en haalbaarheid van de beloofde asielmaatregelen. Maar het geduld jegens Faber raakt ook op bij coalitiepartijen PVV en VVD.
Het begon dinsdagmiddag met PVV-leider Geert Wilders, nog voor het debat van start was gegaan. In de gangen van de Tweede Kamer liet hij zich tegenover een haag journalisten ontvallen dat hij vindt dat Faber over de brug moet komen met de aangekondigde wetsvoorstellen. „Ik heb heel veel vertrouwen in onze minister, maar het wordt nu ook tijd.” Die boodschap werd even later in de plenaire zaal herhaald door PVV-Kamerlid Marina Vondeling . Faber „moet snel met wetgeving komen, het duurt allemaal te lang”.
Lees ook
Kabinet scherpt asielbeleid verder aan met ‘noodmaatregelenwet
Sinds het aantreden van het kabinet-Schoof is er vooral gepraat en geruzied over strengere asielmaatregelen. Het inroepen van het staatsnoodrecht hing wekenlang als een zwaard boven de coalitie. Hoe langer het duurde voor Faber met een ‘dragende motivering’ kwam voor het tijdelijk buitenspel zetten van het parlement, hoe minder NSC met die mogelijkheid kon leven. Eind vorige maand werd afgesproken dat er een normale wet – de ‘asielnoodmaatregelenwet’ – zou worden ingediend, die met ‘spoed’ door beide Kamers zou worden geloodst.
De PVV wist een aantal aanvullende maatregelen uit te onderhandelen, die dus niet al in het hoofdlijnenakkoord of het regeerprogramma stonden. Zonder die onderhandelingen had de partij volgens Vondeling „nooit voor elkaar kunnen krijgen” dat Syrië mogelijk veilig wordt verklaard en dat er tot honderd extra cellen voor uitgeprocedeerde asielzoekers komen. Ook worden tweehonderd minder VN-vluchtelingen per jaar uitgenodigd en mogen naast jongvolwassen kinderen ook ongehuwde partners van vluchtelingen niet nareizen., Kortom, PVV is „blij en trots”.
Bezuinigingen
Maar gaan de aangekondigde maatregelen de asielopvang ook echt helpen? Een deel van de Tweede Kamer heeft er een hard hoofd in. Oppositiepartijen zien een groot begrotingsgat, dat in september door de Algemene Rekenkamer werd gesignaleerd. Getwijfeld wordt aan de betrouwbaarheid van de begroting, nu de haalbaarheid van de maatregelen niet is voorgelegd aan uitvoeringsorganisaties. Queeny Rajkowski van de VVD zei bereid te zijn met de oppositie op te trekken „als blijkt dat meer geld nodig is om de wachtlijsten [bij de IND] weg te werken en de asielketen draaiende te houden”.
Vooralsnog trekt het kabinet tot 2026 bijna 9,8 miljard euro uit. Vanaf 2027 duikt de begroting naar 1,2 miljard euro in 2028. De bezuinigingen zullen vooral door uitvoeringsorganisaties worden gevoeld. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moet het straks met iets meer dan 900 miljoen doen, in tegenstelling tot de huidige 4,4 miljard euro. De IND-begroting slinkt van ruim 800 miljoen naar 450 miljoen euro. Maar het aantal asielzoekers zal volgens prognoses groeien: van 82.000 in 2024 tot 132.000 in 2027.
Oppositiepartijen herinnerden met name de PVV eraan dat ook de komende jaren nog vele duizenden mensen opgevangen moeten worden. En dat het kabinet zelfs met een „instroom van nul” daar geld voor zou moeten uittrekken. Dat ging er bij Vondeling niet in. „Het kabinet neemt heel veel maatregelen om de instroom te beperken, daarom zijn er minder opvangplekken nodig”, hield ze stug vol.
Het zorgde voor veel irritatie bij oppositiepartijen. „De PVV weigert de problemen van vandaag de dag op te lossen”, zei Michiel van Nispen (SP). Hij hield Vondeling voor dat haar partij steevast tegen voorstellen stemt die bijvoorbeeld het aanmeldcentrum in Ter Apel ontlasten. Vondeling benadrukte dat haar partij alleen oplossingen zal steunen „die de instroom zullen beperken”.
‘Syrië inderdaad niet veilig’
Later in het debat lukte het oppositieleden om de VVD te verleiden tot een recensie van de aangekondigde strengere asielnoodmaatregelen. Zo liet Rajkowski zich ontvallen ongelukkig te zijn met de nareisbeperking voor ongehuwde partners, omdat het lhbti-vluchtelingen kan benadelen die in eigen land niet met hun geliefde kunnen trouwen. Dit recht moet voor deze groep blijven gelden, benadrukte Rajkowski.
Het kabinet is bezig met het bewust creëren van chaos
Ook krabbelde het VVD-Kamerlid terug over het landenbeleid voor Syrië. Binnen de coalitie is gekeken of dat land „zo mogelijk dit jaar” veilig kan worden verklaard, zo schreef premier Dick Schoof in een Kamerbrief. Dit kan gevolgen hebben voor vele duizenden Syriërs die op dit moment een tijdelijke verblijfsvergunning hebben. Rajkowski zei zich te kunnen „inbeelden dat Syrië inderdaad niet veilig is”.
Vooralsnog houdt de coalitie, zo bleek dinsdagavond, vast aan de aangekondigde asielmaatregelen. Vorig jaar bleek uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat de uitgaven in de asielopvang in de afgelopen 23 jaar maar liefst 21 keer te laag waren begroot. Dit scenario ligt ook nu weer op de loer. Zo waarschuwt de Algemene Rekenkamer opnieuw dat de bezuinigingen „geen gelijke tred” houden met het aantal asielzoekers in de opvang. „Het kabinet is bezig met het bewust creëren van chaos”, concludeerde Anne-Marijke Podt van D66. Donderdag beantwoordt minister Faber de vragen van de Kamer.
Lees ook
De coalitie is weer gered met woorden; geen noodwet maar wel nood noemen in de wet
Bij de overstromingen in de Spaanse regio Valencia worden momenteel nog zeker 89 mensen vermist. Dat hebben lokale autoriteiten dinsdag laten weten, meldt persbureau Reuters. De natuurramp is met 217 doden een van de dodelijkste uit de geschiedenis van Spanje.
Het aantal vermisten betreft alleen mensen wier familieleden gegevens en dna-materiaal hebben verstrekt, om te helpen bij de identificatie van personen die nog worden vermist. Het werkelijke aantal vermisten ligt hoger. De overstromingen begonnen afgelopen dinsdag.
Lees ook
‘Alles is verwoest’: inwoners van het Spaanse Utiel ruimen geschokt de modder op
De Spaanse regering heeft een hulppakket ter waarde van 10,6 miljard euro toegezegd om de getroffen regio’s te ondersteunen. Valencia heeft om ongeveer drie keer zo veel geld gevraagd. Behalve de menselijke slachtoffers is er ook enorm veel schade aan wegen, woningen en andere gebouwen.
