De trainer die, volgens mensen die hem kennen, onder alle omstandigheden onverstoorbaar blijft, oogde zondagmiddag moedeloos. Manchester United had net verloren tegen West Ham United, de vierde nederlaag in negen Premier League-duels dit seizoen. Natuurlijk waren er excuses, zoals er in de bijna tweeënhalf jaar van United-coach Erik ten Hag vaak excuses klonken.
Hij was teleurgesteld over de vele gemiste kansen. Over een discutabele strafschop op advies van de videoarbiter, waardoor West Ham in blessuretijd 2-1 maakte. Meerdere keren gebruikte Ten Hag het woord „onrecht”. Tegelijkertijd kon hij niks met „de frustratie”, zei hij. „We pakken geen punten. Dat moeten we gaan doen.”
Maar dan niet meer onder hem. Maandagmiddag maakte Manchester United bekend dat Ten Hag (54), in de zomer van 2022 begonnen bij de Engelse topclub, is ontslagen. Over het waarom van zijn vertrek is niks bekend gemaakt, maar de structurele slechte resultaten en het gebrek aan progressie zijn onmiskenbaar de redenen.
Manchester United staat veertiende in de Premier League en speelde dit seizoen drie keer gelijk in de Europa League, waaronder tegen FC Twente. „Wij zijn Erik dankbaar voor alles wat hij tijdens zijn tijd bij ons heeft gedaan en wensen hem het allerbeste voor de toekomst”, stelt United.
Ruud van Nistelrooij, assistent onder Ten Hag en eerder coach van PSV, neemt als interim-trainer zijn taken over in afwachting van een opvolger. Woensdagavond leidt hij de ploeg als United in de League Cup op Old Trafford tegen Leicester City speelt. Van Nistelrooij, afgelopen zomer toegevoegd aan de technische staf, is populair onder fans als voormalig topscorer van de club in betere tijden.
Sportief diep gevallen
Nooit kreeg Ten Hag helemaal grip op United. Dat begon al met een 4-0 verlies bij Brentford aan het begin van zijn eerste jaar. Vaak benadrukte hij dat ze tijd nodig hadden voor „het proces”. United, in naam nog altijd een mondiaal voetbalinstituut, zit middenin in een grote hervorming op voetbaltechnisch gebied. Dit nadat de club sinds het vertrek van succescoach Alex Ferguson in 2013 sportief diep viel.
Ten Hag kreeg buitengewoon veel tijd en krediet. Hij lag, ondanks de slechte resultaten, nog opvallend goed bij de achterban. Dat kwam mede door zijn goede eerste seizoen, waarin United derde werd en de League Cup won. Altijd was er de illusie dat er betere tijden zouden aanbreken, dat het project daadwerkelijk zou gaan draaien.
Eind vorig seizoen lag hij al onder grote druk, nadat United als achtste eindigde, de slechtste klassering sinds de oprichting van de Premier League in 1992. De ploeg oogde zeer instabiel en ongeorganiseerd.
Waar Ten Hag ambieerde het „beste transitieteam van de wereld” te worden, was de realiteit dat United verdwaalde in grote ruimtes. Een van de dieptepunten was een 4-0 verlies bij Crystal Palace, begin mei.
Lees ook
De eenzame strijd van Erik ten Hag bij Manchester United
Toch werd zijn contract afgelopen zomer verlengd tot 2026. De nieuwe voetbaltechnische leiding onder regie van mede-eigenaar Sir Jim Ratcliffe, een Britse miljardair en oprichter van chemieconcern Ineos, sprak met verschillende kandidaat-trainers. Maar ze hielden vast aan Ten Hag.
Die merkte in juni bij de NOS op dat de clubleiding erachter was gekomen dat ze „de beste trainer al hadden”. Dat hij eind mei verrassend de prestigieuze FA Cup had gewonnen ten koste van Manchester City, verstevigde zijn positie.
Voor dit seizoen werd in feite een nieuwe start gemaakt – met veel nieuwe mensen in de top van de club. Dat er nog vertrouwen was in Ten Hag, bleek naast zijn contractverlenging ook uit de transfers die op hem werden afgestemd. Met Matthijs de Ligt en Noussair Mazraoui kwamen er (opnieuw) spelers waar Ten Hag eerder bij Ajax mee had gewerkt. United investeerde deze zomer voor ruim 200 miljoen euro voor een seizoen waarin Ten Hag zijn potentie als toptrainer moest gaan waarmaken.
Zachte hand
Maar de gevraagde vooruitgang, bleef uit. In het positiespel is United dit seizoen iets beter, maar de grilligheid was een terugkerend probleem. De pijnlijke thuisnederlagen tegen Liverpool en Tottenham Hotspur (beide 0-3) illustreerden de afstand tot de top in Engeland. Na ruim twee jaar Ten Hag en in totaal ruim 700 miljoen aan investeringen in nieuwe spelers, was United weinig opgeschoten.
Ten Hag manifesteerde zich bij United als een trainer die zich richtte op discipline en structuur, waar in de absolute top soms ook om een zachtere aanpak wordt gevraagd. Hij ontwikkelde talenten als Alejandro Garnacho en Kobbie Mainoo, maar botste openlijk met Jadon Sancho en Cristiano Ronaldo.
Ten Hag, gezien als een van de beste Nederlandse trainers van zijn generatie, bouwde zijn loopbaan als coach geleidelijk op, onder meer via Go Ahead Eagles, FC Utrecht en Ajax. „Eigenlijk heb ik overal maximaal gepresteerd”, zei hij in 2018 in een interview met NRC. Na het wankele avontuur bij United kan hij dat niet meer zeggen.