Nog voordat de Maccabi-rellen uitbraken, keek de politie al mee in pro-Palestijnse appgroepen

Posted on December 9, 2024 by admin

Rechercheurs van de Amsterdamse politie begonnen al op de ochtend van de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv, op 7 november, met onderzoek naar zeker twee WhatsApp-groepen. Daarin wisselden pro-Palestijnse demonstranten aanvankelijk informatie uit over een geplande betoging bij de Johan Cruijff Arena.

De politie keek mee na toestemming van het Openbaar Ministerie, zo blijkt uit dossierstukken van twee van de zeven verdachten die woensdag en donderdag moeten verschijnen voor de rechtbank in Amsterdam. Ze worden beschuldigd van betrokkenheid bij geweldsincidenten in de nacht van donderdag 7 op vrijdag 8 november dan wel van het opruien van het geweld via appgroepen.

Een verdachte is een Palestijnse asielzoeker van vroeg in de twintig die in een azc in Eindhoven woont. Sinds zijn aanhouding zit hij vast. Een tweede verdachte is, zo meldde de Volkskrant, een Amsterdammer met een Palestijnse achtergrond die actief is in de pro-Palestinabeweging.

Is dit gebeurd in het kader van het beschermen van de openbare orde of voor het opsporen van strafbare feiten?

Sven Brinkhoff
hoogleraar strafrecht UvA

Op het moment dat de politie de WhatsApp-groepen gaat monitoren, rond half tien ’s ochtends, is het vrij rustig in de stad. Wat voor het monitoren de precieze aanleiding vormt, wordt niet uitgelegd in de dossierstukken.

In het proces-verbaal waarin de politie verslag doet van het toezicht houden, wordt in algemene termen gesproken over „maatschappelijke onrust” die is ontstaan door „de oorlogssituatie in Gaza” als gevolg van „de grootschalige aanval van Hamas op doelen in Israël” op 7 oktober 2023.

Volgens de politie leidt die onrust ertoe dat „vreedzame demonstraties worden verstoord door […] personen die het plegen van geweld tegen goederen of personen niet schuwen”. Vrees voor escalatie van deze demonstratie lijkt de reden voor het monitoren van de WhatsApp-groepen, al wordt dat niet expliciet uitgesproken.

‘Knal ze neer’

De politie onderzoekt die donderdagochtend een appgroep met de naam Free Palstine. In de omschrijving van deze groepsapp staat: „Normale demonstratie tegen geweld in Palestina. Wij distantiëren ons van geweld.”

De politie stelt rond tien uur ’s ochtends vast dat in deze groep een linkje wordt gedeeld met de uitnodiging voor een nieuwe groep: Buurthuis 2. Ook deze appgroep wordt door de politie in de gaten gehouden, maar dat verandert rond het middaguur.

Dan krijgt de politie van het OM toestemming om het berichtenverkeer in deze nieuwe groep ook „veilig te stellen”, een juridische term voor ‘bewaren’. Directe aanleiding is het bericht „knal ze neer” van een groepslid in reactie op de melding „ik zie 3 stuks lopen met die sjaals om”.

In de loop van de avond en nacht neemt het aantal berichten over geweld of met antisemitische uitingen toe, blijkt uit de stukken. Daarmee spelen de berichten uit de appgroep Buurthuis 2 een belangrijke rol bij de bewijsvoering tegen een aantal verdachten.

Volgens Sven Brinkhoff, hoogleraar strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, is de wettelijke basis voor het monitoren en veiligstellen van het berichtenverkeer onduidelijk.

„Is dit gebeurd in het kader van het beschermen van de openbare orde of voor het opsporen van strafbare feiten?”, vraagt Brinkhoff zich af. Uit het dossier blijkt niet dat het OM toestemming heeft gevraagd aan een onderzoeksrechter. Volgens Brinkhoff is duidelijkheid van belang om te achterhalen met welk doel informatie is verzameld en of dat rechtmatig is gebeurd.

Advocaat Anis Boumanjal, die twee van de zeven verdachten bijstaat, verwacht dat het monitoren en veiligstellen van het berichtenverkeer onderwerp van discussie zal zijn tijdens de rechtszaak. „Meer wil ik daar vooruitlopend op de rechtszaak niet over zeggen”, aldus Boumanjal.

Geen terrorisme

De advocaat vindt het van belang om de beeldvorming in het publieke debat recht te zetten. „Er is uit de strafdossiers geen aanwijzing af te leiden voor een terroristisch oogmerk zoals door politici is gesuggereerd”, aldus de Utrechtse strafrechtadvocaat. Boumanjal is dan ook blij dat de Amsterdamse hoofdofficier René de Beukelaer hetzelfde heeft vastgesteld in een interview met AT5.

Volgens Boumanjal blijkt uit de dossiers evenmin dat sprake zou zijn van een organisatie die op ‘Jodenjacht’ is geweest. „Het woord ‘Jodenjacht’ behoeft dan ook echt de nodige nuancering. Als er al een jacht is geweest dan was die gericht tegen Maccabi-hooligans en wel nadat zij zich niet onbetuigd hadden gelaten. Daarmee wil ik niets afdoen aan de ernst van het geweld en hoe er in de groepsapps is gesproken, maar de context van dit alles mag niet uit het oog worden verloren. Pas dan kan er een zuiver debat worden gevoerd.”

Als er al een jacht is geweest dan was die gericht tegen Maccabi-hooligans en wel nadat zij zich niet onbetuigd hadden gelaten

Anis Boumanjal
advocaat

Boumanjal stelt verder dat rond de rellen „welbewust een vals narratief is neergezet dat door politici is gebruikt als stok om een hele gemeenschap mee te slaan. Realiteit is dat zich onder de verdachten niet alleen Marokkaanse Nederlanders bevinden, maar ook Palestijnen en autochtone Nederlanders”.

Dat sprake is van een integratieprobleem is volgens Boumanjal dan ook „volstrekt gratuit”: „Ja, onder Marokkaanse Nederlanders leeft onderhuids woede over het grote aantal slachtoffers door de Gaza-oorlog.” Maar dat heeft volgens Boumanjal niets met integratie of het niet onderschrijven van de Nederlandse rechtsstaat te maken. „Integendeel, zou ik zeggen.”

De beverpopulatie groeit en zorgt voor steeds meer overlast. Landelijk beverbeleid is nodig: ‘Wat wil de bever? Wat willen wij?’

admin
July 9, 2025
0

Normaal staat het water wel een halve meter of een metertje hoger”. De dode bomen zijn door het laagstaande water goed zichtbaar in het meertje in buitenpolder Heerewaarden. Ze liggen, botwit van kleur, dwars over het landschap. Aan de overkant staat een beverburcht. Normaal zou die deels onder het water verborgen zijn en beschut onder het hoge gras waartussen munt, zuring en vergeetmenietjes groeien.

„Het gebied is door de bever helemaal verruigd”, zegt bevermanager Kees Schep. „De bevers zorgen voor onderwaterbossen, die fantastisch zijn voor jonge vissen en insecten. Dat is voor de biodiversiteit heel fijn.” Schep staat met zijn laarzen in de modderige oever, leunend op de stok die hij zonet gebruikte om prikkeldraad mee over te stappen.

De bever was lange tijd uitgestorven in Nederland, maar wordt om zijn bijdrage aan de Nederlandse biodiversiteit sinds de jaren tachtig in verschillende natuurgebieden uitgezet. In 2012, toen dat in de Flevopolder gebeurde, werd daar niet gedacht dat ze ooit zoveel schade zouden veroorzaken dat ‘beverbeleid’ nodig zou zijn. Tien jaar geleden waren er nog 1.450 bevers in Nederland. Nu zijn het er zo’n zevenduizend, naar een schatting uit 2023 – en de populatie groeit. Bovendien blijkt het beestje ook buiten grote natuurgebieden te kunnen bivakkeren.

Het Rijk, provincies, Rijkswaterstaat, Waterschappen en ProRail presenteerden dinsdag dan ook een ‘Landelijke aanpak voor duurzaam beverbeheer’. De strekking: de bever is in het Nederlandse landschap een blijvertje, dus vereist een gestructureerde aanpak.

De bever veroorzaakt namelijk ook steeds vaker overlast. Vorige week schreef de Limburger over bevers die in de buitenwijken van Gulpen aan de bomen knagen. In 2022 velde een beverfamilie eeuwenoude beukenbomen op landgoed Amerongen. Het jaar daarvoor kon ProRail de trein van Groningen naar Assen niet laten rijden na een spoorwegverzakking door een beverhol in de talud.

Waterschappen ondervinden de meeste last, want bevers willen nog wel eens in dijken of sloten graven. In 2023 richtten ze in Limburg en waterschap Aa en Maas op respectievelijk 396 en 297 plekken in het watersysteem schade aan, volgens data van de Unie van Waterschappen. De kosten voor herstel na beverschade zijn voor de waterschappen in vier jaar meer dan verdrievoudigd, van 251.000 euro in 2019 naar 836.089 euro in 2023.

Muskusratten

Samen met collega Robin Lamers houdt bevermanager Schep de bevers in de gaten voor het Waterschap Rivierenland. De bever wekte zijn interesse. „Niet alleen het dier zelf, maar ook hoe wij als gestructureerd Nederland daarmee omgaan.” En ermee omgaan moeten we: anders dan bijvoorbeeld de muskusrat mag de beschermde bever doorgaans niet worden afgeschoten.

Schep was vroeger net als Lamers muskusratbestrijder. Die krijgen steeds vaker de taak te ‘polderen’ met de bever. „We zijn altijd op zoek naar een tussenoplossing: wat wil de bever? Wat willen wij?”

Schep verwelkomt de landelijke beveraanpak, want voor hem zal het flink wat papierwerk schelen. Muskusrattenbeheer Rivierenland werkt voor vijf provincies, en allemaal hanteren die eigen regels. „Voordat we een hol mogen uitgraven, zetten we stokken voor het hol. Maar welke stok je daarvoor mag gebruiken, verschilt weer per provincie.”

De bureaucratie is al minder geworden, zegt Schep. „In het verleden kon het maanden duren om een vergunning aan te vragen, tegenwoordig gaat het vaker over dagen of weken.” Zo richtten de aandragers van de landelijke aanpak in 2021 het Kenniscentrum Bever op om inniger samen te werken. Daarvoor waren partijen het wiel zelf aan het uitvinden, zegt Schep. „Wij hebben al redelijk wat expertise bij de Waterschappen, maar organisaties als Prorail of Rijkswaterstaat moesten bij nul beginnen.”

Bevermanager van Waterschap Rivierenlan Kees Schep (in het zwart). Foto Merlin Daleman

Met de nationale beveraanpak moet ook bepaald worden wie gaat betalen voor preventieve maatregelen. „Voorheen werd er nog wel gekissebist”, zegt Schep. „Ligt dat bij het Rijk of bij het Waterschap? Dat moet allemaal nog uitgewerkt worden, maar die duidelijkheid gaat er in ieder geval nu komen.” Het gaat over grote bedragen: sinds 2022 gaf Waterschap Rivierenland volgens eigen data meer dan 400.000 euro uit aan bevermaatregelen, zoals beverwerend gaas dat wordt aangelegd bij dijkversterkingsprojecten.

Volgens Schep zit er voorlopig nog geen eind aan de groei van de Nederlandse beverpopulatie. Dat betekent vooral verdere verspreiding over nieuwe gebieden, want bevers zijn erg territoriaal. In Limburg en tussen de Maas en de Nederrijn zitten er al veel, maar ook andere provincies kunnen op de opmars van de bever rekenen. „In Friesland alleen al schatten ze dat als je de populatie niet zou sturen, daar ruimte is voor zevenduizend exemplaren.”

In het nationale plan moet nog uitgewerkt worden waar bevers voorrang krijgen, en waar de mens ze niet wil hebben. Ook voor gebieden met nu nog weinig bevers.

Toch blijft de aanpak zelf „maatwerk”, zegt Schep. Geen enkele rivier is hetzelfde, en daardoor gedraagt geen bever zich hetzelfde. „Als we een dam weghalen, gaat hij ’m dan terugbouwen? Of probeert hij een voedselvoorraad te bereiken? Soms zien we dat een bever een dam bouwt in een sloot om het water op te stuwen, zodat hij bij een maïsveld kan.”

Hout dat is aangeknauwd door bevers. Foto Merlin Daleman

Klimaatbestendig

De bouwgrage bever brengt niet alleen schade aan, zegt Schep. In Nederland kunnen de beverbouwwerken helpen met het tegengaan van verdroging door klimaatverandering. „Door de beverdammen ontstaan meertjes, en dan heeft het water meer tijd om in de grond te zakken. Bijvoorbeeld bij de flanken van de Veluwe kan dat heel waardevol zijn, daar komen de bevers nu net aan.”

„We zullen ons hele land klimaatbestendig moeten maken, dus de bever kunnen we in de toekomst hopelijk meenemen in die projecten.”

Toch blijft het lastig om bevers naar de hand van de mens te zetten, denkt hij. „Ik denk vooral dat we in Nederland wel wat meer ruimte zouden kunnen laten aan onvoorspelbaarheid, de grillen van de natuur. Dat we daar rekening mee houden wanneer we bouwen.”

Het Engeland van Sarina Wiegman overklast de Nederlandse ploeg

admin
July 9, 2025
0

Zijn speelsters hebben een loodzware eerste helft achter de rug en lijken nauwelijks nog effectief de vele aanvallen van het veel sterker spelende Engeland in het tweede groepsduel van het EK af te kunnen slaan. Dus: nog even volhouden, meiden, probeert Jonker hen voor te houden.

Maar dan volgt de genadeklap. In de eerste minuut van de extra tijd veroorzaakt Jill Roord met een milde overtreding een vrije trap op het middenveld. De vrije trap richting het hart van het zestienmetergebied wordt slecht weggekopt door linksback Esmee Brugts en valt via een kleine kluts zomaar voor de voeten van Georgia Stanway, die hard uithaalt: 2-0. Bondscoach Jonker: „In de eerste helft waren we de onderliggende partij. De 2-0 vlak voor rust was nekkenbreker. Je weet dat je 1-0 moet vasthouden.”

Waar het eerste groepsduel afgelopen zaterdag tegen Wales op slag van rust met een doelpunt van Vivianne Miedema werd opengebroken voor Oranje, viel de wedstrijd in de kraker tegen Engeland dus op precies hetzelfde moment in het slot.

Aanvalster Lauren James scoort de 1-0 voor Engeland in het Letzigrund stadion in Zürich. – Foto Miguel Medina / AFP

De honderdste van de spits van Nederland had geleid tot een fraaie overwinning, 3-0, en de eerste drie punten in de zware poule D. Hoe anders is de wedstrijd woensdagavond tegen de titelhouder. Voor de ploeg onder leiding van voormalig Oranje-coach Sarina Wiegman was het erop of eronder. In haar openingswedstrijd tegen Frankrijk was het immers goed misgegaan met een nederlaag van 2-1. Deze woensdag in het uitverkochte Letzigrund stadion in Zürich (22.600 toeschouwers) moet Engeland zich dus revancheren. Nieuw verlies zal betekenen dat de regerend Europees kampioen is uitgeschakeld voor de kwartfinale.

Geen verrassing

Het kan voor het Nederlands elftal geen verrassing zijn geweest dat de Engelsen er vanaf de eerste minuut dan ook volledig voor gaan. Nu zijn er sowieso weinig verrassingen tussen beide ploegen, want er bestaan talloze personele dwarsverbanden. Zeker tien Oranje-speelsters zijn actief in de Engelse competitie en kennen de meeste tegenstanders dus goed en persoonlijk. Daarbij zal Arjan Veurink, de assistent van Wiegman na dit toernooi de nieuwe bondscoach van Nederland worden – als opvolger van Jonker die zo graag had willen blijven.

Al snel is duidelijk dat het wat defensievere speelplan van Jonker totaal niet loopt

De bondscoach die graag aanvallend en attractief voetbal wil spelen, ongeacht de tegenstander, heeft voor de clash met Engeland een wat defensievere tactiek bedacht. Hij start met een flexibele defensie van drie centrale verdedigers bij (het zeldzame eigen) balbezit onder leiding van Dominique Janssen en Veerle Buurman – het nog maar 19-jarige talent dat veel aanstaande ploeggenoten van Chelsea tegenkwam.

Bij balverlies, wat in de eerste helft veel vaker voorkomt, is het bedoeling dat de vleugelspelers zakken om de verdediging te helpen.

Al snel is duidelijk dat Jonkers speelplan totaal niet loopt. Nederland wordt aan alle kanten overvleugeld. Als het de verdediging al lukt om aanvallen af te slaan, lukt het niet of nauwelijks om zinvol uit te verdedigen. Ballen worden snel ingeleverd door goed druk zettende Engelsen. Het middenveld wordt volledig overklast. En de aanvalslinie wordt niet of nauwelijks bereikt – voor Miedema geen serieuze kansen op een honderdeneerste treffer.

Er is een verzachtende omstandigheid, die kort voor de wedstrijd pas blijkt: een van de beste spelers is niet fit. Danielle van de Donk heeft „klachtjes”, zoals de bondscoach het noemt, en kan in elk geval niet aan de wedstrijd beginnen. Daarmee mist Oranje een belangrijke creatieve spelverdeler op het middenveld die altijd anderen weet op te peppen en geregeld scoort – 38 doelpunten in 169 interlands.

En ook aanvaller Lineth Beerensteyn is nog altijd niet voldoende hersteld van haar blessureleed om aan de wedstrijd te beginnen. Ze neemt opnieuw plaats op de reservebank.

Meer power

In de tweede helft gooit Jonker het roer om, in de hoop met meer ervaring en power weer enige controle op de wedstrijd te kunnen krijgen. Hij brengt na rust een driedubbele wissel in, met Beerensteyn (voor Jill Roord) in de punt van de aanval en achterin recordinternational Sherida Spitse en Caitlin Dijkstra voor de jonge Buurman en Brugts.

Maar veel helpt het niet, want de soepele aanvallen van Engeland gaan onverminderd door. Al binnen vijf minuten lijkt het al 3-0 te staan, maar het doelpunt van Alessia Russo wordt afgekeurd wegens lastig waar te nemen buitenspel.

In de zestigste minuut weet Lauren James het derde doelpunt wel te maken, zeven minuten later gevolgd door de knock out door Ella Toone. De andere organisatie van de verdediging die Jonker voor de tweede helft heeft bedacht blijkt niet te lopen. Het is opvallend hoeveel ruimte Toone kreeg om de bal aan te nemen en in te schieten – midden in het strafschopgebied. De invalbeurt van Van de Donk, die ruim twintig minuten voor tijd Miedema vervangt, kan de afstraffing evenmin voorkomen.

Geslonken kansen

Voor Nederland is het EK nog geen verloren zaak, maar de kansen zijn wel aanzienlijk geslonken. Gesteld dat Wales geen enkele wedstrijd zal weten te winnen in poule D, zal Oranje komende zondagavond in Bazel de volgende loodzware tegenstander, Frankrijk, moeten verslaan.

Bondscoach Jonker houdt hoop: „Deze uitslag hadden we niet verwacht. Het is een harde klap, heel vervelend, maar dat hebben we twee maanden geleden ook meegemaakt [4-0 verlies tegen Duitsland in Nations League]. We moeten ons herpakken en de teleurstelling samen verwerken. Wonderen zijn de wereld nog niet uit.”

Column | Wolf GW3237m overspeelde zijn hand

admin
July 9, 2025
0

Wolf GW3237m was vorige zomer bij meerdere incidenten betrokken in de provincie Utrecht. Wolf GW3237m kwam dicht bij mensen en honden. In mei beet wolf GW3237m zonder aanleiding een wandelaar op landgoed Den Treek. Daar overspeelde wolf GW3237m zijn hand: er is over wolf GW3237m vergaderd. De doodstraf is uitgesproken: de provincie Utrecht verleent een vergunning om wolf GW3237m af te schieten.

Er kan nog bezwaar worden aangetekend. Vorig jaar hield een vergunning om wolf GW3237m te vangen en te zenderen geen stand bij de rechter. De verwachting is dat Animal Rights en/of de faunabescherming ook deze vergunning zullen aanvechten. En dus wordt bezoekers van de Utrechtse Heuvelrug nog altijd aangeraden om niet alleen het bos in te gaan, honden aan te lijnen en kinderen in het oog te houden. Hardlopers, mountainbikers en paardrijders wordt geadviseerd extra alert te zijn.

De ernst van de zaak dringt heus tot achter mijn bureau door. Wolf GW3237m is een losgeslagen wolf in de Hollandse wildernis, een terugkerende zomer-komkommer tussen de echte ellende uit binnen- en buitenland. Is er al onderzocht hoe de natuur ervan opknapt nu iedereen op de Utrechtse Heuvelrug op de paadjes blijft? Het idee van een boos beest doet ons meer dan goed voor ons is. Al onze kleinheid zit verwerkt in de eindeloze stroom nieuwsberichten over wolf GW3237m, of „wolf Bram” zoals hij door de populaire media wordt genoemd. Het gedrag van deze wolf maakt meer los dan de verhalen van slachtoffers van de oorlogen dichtbij en ver weg.

Wat als het jachtinstinct van het dier nog meer wordt aangewakkerd, wat niet uit te sluiten is want ook onze natuurgebieden zijn overbevolkt? Sluiten we dan de hele Utrechtse Heuvelrug af voor publiek? Rijden er dan nog treinen van en naar de provincie Utrecht?

Ik voorspel dat wolf Bram toch zal worden afgemaakt als de vergunning om het dier af te schieten wordt ingetrokken. Door burgers die genoeg hebben van de stroperige bureaucratie. Het kadaver van wolf GW3237m zal het startsein zijn om alle wolven uit ons land te verjagen. Ons land weer wolvenvrij, de natuur eigenhandig gereinigd van wilde dieren die er niet horen. Ik denk dat we dan heel ver zijn als Nederland. Volgende dier op de lijst: de wesp of een ander plaagdier. Vorige week zijn er weer mensen gestoken, waarvan er eentje toevallig bij mij in de straat woont. Onder de oksel bij een wandeltocht door Drenthe. Natuur is leuk, maar je moet er natuurlijk wel in kunnen recreëren, ook buiten de paadjes.

Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.