Nog meer op het spel bij de Amerikaanse verkiezingen na Trumps veroordeling

Het unieke vonnis tegen een voormalig president schudt de verkiezingen op vlak voordat de campagne echt begint. Donald Trump, die al veel oude zekerheden in de Amerikaanse politiek slechtte, lijkt ook als veroordeelde crimineel verre van kansloos om opnieuw president te worden. Zijn Republikeinse Partij en de harde kern van zijn aanhang zien de veroordeling juist als bewijs dat Joe Biden het justitiële systeem inzet om zijn politieke tegenstander te verzwakken. Zelf ondermijnen zij daarmee het toch al matige vertrouwen in de rechtspraak.

Trump werd donderdag schuldig bevonden in de zogeheten zwijggeldzaak, de eerste van vier strafprocessen tegen hem. Een jury in New York bevond hem unaniem schuldig aan het vervalsen van documenten rond het afkopen van een pornoster met als doel de verkiezingen van 2016 te beïnvloeden. De strafmaat, maximaal vier jaar cel, wordt op 11 juli vastgesteld. Trump gaat daarna in hoger beroep.

In een eerste korte reactie noemde Trump het schuldig-vonnis een „schande”

Trump, die de vijf weken dat er getuigen werden gehoord mokkend, vloekend en duttend in de rechtszaal had gezeten, kwam na de aankondiging dat de jury tot een oordeel was gekomen voor het eerst vrolijk binnen en had lol met een van zijn advocaten. Totdat de juryvoorzitter het oordeel voorlas: 34 keer klonk er guilty door de rechtszaal. Trump is veroordeeld voor alle strafbare feiten die hem ten laste werden gelegd.

Trump hoorde het vonnis schijnbaar onbewogen aan, maar verslaggevers ter plekke zagen hem daarna verslagen de zaal uitlopen. In een korte reactie noemde hij het oordeel een „schande”. Sindsdien verstuurt de Trump campagne fondsenwervingsberichten met teksten als „de zwartste dag in de Amerikaanse geschiedenis” en „ons land is gevallen!”. Trump, die zeker niet voor de verkiezingen van 5 november wordt vastgezet, noemt zichzelf „een politieke gevangene”.

Papegaaien

Republikeinse politici en andere medestanders papegaaien die retoriek. Mike Johnson, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en de tweede in lijn voor het presidentschap, sprak van een „beschamende dag in de Amerikaanse geschiedenis” na „een puur politieke exercitie, geen juridische”. Johnson was eerder bij de rechtbank in New York verschenen om het proces „een schijnvertoning” te noemen en het rechtssysteem „corrupt”.

Het is niet ongebruikelijk dat Amerikaanse politici zich publiekelijk bemoeien met strafrechtzaken, maar om hun loyaliteit aan Trump te bewijzen gaan ze verder dan ooit in het onder vuur nemen van het complete rechtssysteem. Dat Trump niet door een politiek benoemde rechter, maar een jury van twaalf leken veroordeeld werd, wordt daarbij weggelaten of toegeschreven aan de politieke voorkeur van de meeste New Yorkers.

Senator Marco Rubio, over wie gespeculeerd wordt dat hij Trumps running mate kan worden, noemde Trumps vervolging een daad van „gestoord links” en vergeleek het met „wat ik toen ik opgroeide hoorde over Cuba”. Ook Trump heeft meer dan eens Latijns-Amerika genoemd als voorland voor wat er nu in de Verenigde Staten gebeurt: waar „communisten” hun politieke opponenten vastzetten. Om vervolgens zelf wraakzuchtig te dreigen met „vergelding” als hij weer president wordt.

Stiekem hoopt het Witte Huis dat de jury niet tot een unaniem oordeel zou kunnen komen

Enkele Democraten hebben juichend op het vonnis gereageerd, maar vanuit de entourage van Biden kwam niet meer dan dat het vonnis „bewijst dat niemand boven de wet staat”. Stiekem hoopte het Witte Huis misschien dat de jury in New York niet tot een unaniem oordeel had kunnen komen. In de zwijggeldzaak is het afkopen van oud overspel via juridische kronkels verworden tot een misdrijf. Het is zeer de vraag of kiezers die voornemens waren op Trump te stemmen zich door deze veroordeling laten afschrikken. Of dat juist mensen die weinig interesse hebben in politiek nu toch gaan stemmen omdat ze geloven dat Trump slachtoffer is van een systeem dat ze toch al niet vertrouwen. Op dit moment heeft Trump in vrijwel alle hoogstaande peilingen een voorsprong op Biden, die hem in 2020 versloeg. Biden is op dit moment erg impopulair vanwege zijn steun aan de oorlog in Gaza, migratie en inflatie.

Trumps zoon Eric Trump, de enige telg die zijn vader vaak vergezelde in de rechtbank, schreef op X dat de dag van het vonnis de geschiedenis in kan gaan als „de dag dat Donald J. Trump de presidentsverkiezingen van 2024 won”. Republikeinen pochen dat ze in 24 uur ongekend veel geld hebben opgehaald van boze kiezers – niet alleen uit hun eigen partij.

Binnenkort in debat

Zeker is dat de inzet voor de verkiezingen verder verzwaard is. Beide partijen beweren dat het voortbestaan van de Amerikaanse democratie op het spel staat, met dit vonnis zullen ze de rechtsstaat daaraan toevoegen. Op 29 juni gaan Biden (81) en Trump (dan 78) voor het eerst met elkaar in debat – de informele aftrap van de campagne.

Voor zover dat nog niet was doorgedrongen, moet Trump nu beseffen dat veroordeeld worden door de grootste jury, de Amerikaanse kiezers, hem zijn vrijheid kan kosten. Als hij zelfs schuldig bevonden wordt in de juridisch zwakke zwijggeldzaak, is de kans op gevangenisstraf in de andere zaken fors.

De New Yorkse vervolging valt in het niet met waar Trump in Washington, Georgia en Florida van beschuldigd wordt: het willen blokkeren van de verkiezingsuitslag op een manier die leidde tot de bestorming van het Capitool en het achterhouden van staatsgeheime stukken. Die zaken heeft Trump weten te vertragen tot na de verkiezingen, maar kunnen beginnen zodra hij verliest.

„Het werkelijke vonnis zal op 5 november door het volk worden uitgesproken”, zei Trump donderdag. Dat is iets unieks waar hij en Biden het over eens zijn. Verwijzend naar het presidentieel kantoor in het Witte Huis reageerde Bidens woordvoerder: „Er is maar een manier om Trump uit het Oval Office te houden: bij de stembus.”

Delen





Mail de redactie