Nog drie accountantskantoren onderzoeken fraude bij examens

Gesjoemel Bij alle vier de grote accountantskantoren loopt momenteel intern onderzoek naar examenfraude door accountants. Bij KPMG bleken deze praktijken afgelopen vrijdag wijd verbreid.

Een vestiging van accountantskantoor EY in Amsterdam. Accountants zijn wettelijk verplicht om regelmatig trainingen te volgen en toetsen te doen, als ze hun beschermde titel willen behouden.
Een vestiging van accountantskantoor EY in Amsterdam. Accountants zijn wettelijk verplicht om regelmatig trainingen te volgen en toetsen te doen, als ze hun beschermde titel willen behouden. Foto Olaf Kraak/ANP

In navolging van KPMG doen ook de grote accountantskantoren PwC, Deloitte en EY intern onderzoek naar mogelijke fraude bij examens. Dat bevestigen zij aan NRC.

KPMG publiceerde afgelopen vrijdag de eerste resultaten uit een nog lopend intern onderzoek, waaruit bleek dat in de afgelopen vijf jaar ruim honderd medewerkers per jaar sjoemelden bij interne toetsen door onderling antwoorden uit te wisselen.

Verschillende medewerkers kregen een sanctiemaatregel opgelegd en „van een aantal collega’s zal, gezien hun betrokkenheid en functie, afscheid genomen worden”, meldde KPMG in een persbericht. Om hoeveel medewerkers en welke sancties het precies gaat, wil een woordvoerder niet zeggen. Accountants zijn wettelijk verplicht om regelmatig trainingen te volgen en toetsen te doen, als ze hun beschermde titel willen behouden.

Intern onderzoek

Nu blijkt dat ook de andere drie kantoren uit de zogenoemde Big Four intern onderzoek doen naar het bestaan van dergelijke praktijken. „Wij hopen het tegen het einde van dit jaar afgerond te hebben”, zegt een woordvoerder van PwC Nederland. Aanleiding is volgens de woordvoerder een verzoek van toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM). Die verzocht alle grote kantoren afgelopen december een onderzoek in te stellen, nadat KPMG bekendmaakte een dergelijk onderzoek te doen. PwC wil over de inhoud niets zeggen zolang het onderzoek nog loopt.

Het interne onderzoek bij de Nederlandse tak van EY is „volop bezig”, aldus een woordvoerder. „We denken het ergens eind van dit jaar af te hebben. We hebben een werkgroep opgezet, een aantal van onze mensen zijn hiermee bezig.” EY zegt voorafgaand aan het onderzoek „geen signalen” te hebben gehad van examenfraude door accountants.

Ook de Nederlandse tak van Deloitte bevestigt dat er een onderzoek loopt. Over de opzet en planning kan het kantoor volgens een woordvoerder nog geen mededelingen doen. Een woordvoerder van de AFM bevestigt dat de grote accountantskantoren in Nederland afgelopen december het verzoek kregen mogelijke examenfraude te onderzoeken.

Opstappen van Van Boxtel

Bij KPMG leidde het onderzoek naar examenfraude al tot het opstappen van president-commissaris Roger van Boxtel, zo bleek afgelopen vrijdag. De voormalige D66-minister en ex-NS-topman liet voor zijn aantreden in 2021 een vrijwillige toets deels door iemand anders uitvoeren, bevestigde hij aan de Volkskrant. Hij werd naar eigen zeggen „geholpen” omdat hij tijdens de toets naar een andere afspraak moest.

KPMG-bestuurslid Marc Hogeboom, hoofd van de afdeling Assurance, besloot zijn bestuursfunctie neer te leggen omdat hij „meer oog [had] moeten hebben voor signalen die erop wezen dat er onderling antwoorden voor interne toetsen werden gedeeld binnen KPMG Nederland”. Hij blijft wel aan als partner.

Meerdere grote kantoren kregen de afgelopen jaren in het buitenland al boetes wegens gesjoemel bij de interne examens die accountants met enige regelmaat moeten afleggen. Zo betaalde EY vorig jaar een boete van 100 miljoen dollar in de VS en kreeg KPMG in 2019 eveneens in de VS al een boete van 50 miljoen dollar opgelegd.