Neem een cadeautje mee, prijs je baas – zó kill je je Eindejaarsgesprek

Over de doden niets dan goeds, toch? Nu Jean-Marie Le Pen, oprichter van de Franse radicaal-rechtse partij Front National (inmiddels Rassemblement National) is overleden, verdwijnt plots de zo zorgvuldig gecreëerde afstand tussen de partij en haar oprichter. Het RN heeft de afgelopen jaren de herinnering aan zijn omstreden geestelijk vader zoveel mogelijk willen wegpoetsen, maar na zijn overlijden deze dinsdag lijkt in radicaal-rechts Frankrijk plots alles vergeven en vergeten.

In een overlijdensbericht schetst de partij het beeld van een eloquente patriot, een visionair, iemand die het huidige publieke debat heeft bepaald door „ideeën op te leggen over (…) immigratie, de mondialisering en de teloorgang van Frankrijk”. Er staat alleen dat hij soms „ongehoorzaam en turbulent” was. Ook individuele partijgenoten tonen zich fan in interviews en online eerbetonen waarin vooral zaken als Le Pens bescheiden afkomst als visserszoon en retorische talent worden benoemd. Partijleider Jordan Bardella, die onlangs nog bevestigde dat Le Pen „overduidelijk antisemitische” uitspraken heeft gedaan, eert op X een man die „Frankrijk altijd heeft gediend”.

In een overlijdensbericht schetst de partij Rassemblement National het beeld van een eloquente patriot, een visionair

Ook buiten de partij én door jongere generaties wordt ‘JMLP’ opgehemeld. Zo deelt influencer Thonia (28.000 volgers), die bij het partijtje van Le Pens kleindochter Marion Maréchal is aangesloten, op X een verslag over haar ontmoetingen met Le Pen en dat ze erg onder de indruk van hem was. „JEAN MARIE FOREVER”, schrijft ze met een hartje.

Marine Le Pen, RN-voorvrouw en dochter van Jean-Marie, reageerde woensdag publiekelijk op het overlijden van haar vader. Zij wenst hem een „goede vaart” en stelt in een wat cryptisch bericht dat de ouderdom hem milder had gemaakt – waarmee ook zij het beeld neerzet van een aimabele man, ver weg van de extremistische sloopkogel die ze eigenhandig uit de partij zette in de hoop meer salonfähig te worden (met succes: het RN is groter dan ooit).

Omstreden geschiedenis

Buiten radicaal-rechtse sferen is Le Pens overlijden juist aanleiding om zijn verleden op te rakelen. Zo herinneren media eraan dat Le Pen de gaskamers van de nazi’s meermaals „een detail van de geschiedenis” noemde, zei dat de Duitse bezetting in Frankrijk „niet zo inhumaan was”, een cd uitbracht met naziliederen, joodse journalisten en politieke tegenstanders beledigde, stelde dat migranten bezig waren met een „invasie” van Frankrijk, abortus met genocide vergeleek en zei dat Roma’s „van nature stelen”. Deze lijst is niet compleet; in totaal is Le Pen bijna twintig keer veroordeeld voor dit soort uitspraken en andere overtredingen.

Ook wordt in herinnering gebracht dat Le Pen zijn partij in 1972 oprichtte samen met een lid van de Waffen SS. En dat er bewijzen zijn dat hij als militair in Algerije heeft gemarteld: zo onthulde Le Monde eens dat het regiment parachutisten waarvan Le Pen de leider was, een Algerijn doodmartelde ten overstaande van zijn vrouw en kinderen. Een zoon vond hierna een mes van de Hitlerjugend waarin de naam J.M. Le Pen was gegraveerd. De politicus heeft ooit erkend te hebben gemarteld, maar later ontkende hij weer. De smaadzaak die hij aanspande tegen Le Monde, werd gewonnen door de Franse krant.

Genoeg redenen dus om kritisch of juist stil te zijn over de dood van Jean-Marie Le Pen – of anders spaarzame woorden te gebruiken, zoals het Élysée doet door te zeggen dat „het aan de geschiedenis is” om een oordeel te vellen over deze „historische figuur van de extreemrechtse beweging”. Aan uiterst linkse zijde wordt zelfs gefeest – dinsdagavond kwamen in meerdere steden demonstranten bijeen om de dood van de „vieze racist” te vieren. De radicaal-linkse politicus Louis Boyard zei dat Le Pen geen enkel eerbetoon verdient. „Onze gedachten moeten uitgaan naar de mensen die hij haatte.”

Dat Le Pens haatzaaiende karakter en opruiende uitspraken worden opgerakeld, kan negatief afstralen op het Rassemblement National. Maar JMLP is ook al jaren teruggetrokken uit het politieke leven en zijn dochter heeft succesvol afstand tot hem gecreëerd. Zij zou mogelijk juist op sympathie kunnen rekenen, als rouwende dochter die ook nog eens verwikkeld is in een fraudezaak die door het RN wordt afgeschilderd als een politieke heksenjacht (maar dat niet is). De tijd zal leren hoe lang Jean-Marie Le Pen nog invloed heeft.

Delen

Mail de redactie