Achttien van de 31 NAVO-lidstaten geven dit jaar 2 procent van hun bruto binnenlands product uit aan defensie. Dat is een record, zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg woensdag bij aanvang van een vergadering met ministers van Defensie van NAVO-landen in Brussel.
Dit gezamenlijk afgesproken minimum werd in 2014, het jaar dat Rusland de Krim binnenviel, nog maar door drie NAVO-leden gehaald. De Europese NAVO-landen geven dit jaar bij elkaar 380 miljard dollar aan defensie uit.
De cijfers van Stoltenberg komen enkele dagen nadat de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump zei dat hij Rusland zou „aanmoedigen” om „te doen wat ze willen” met NAVO-landen die nog altijd niet de afgesproken norm halen. Hij suggereerde hiermee dat het principe van artikel 5 uit het NAVO-verdrag, dat zegt dat een aanval op één beschouwd wordt als een aanval op alle, voor hem geen waarde meer heeft. „Gevaarlijk” en „on-Amerikaans” noemde VS-president Joe Biden de uitlatingen van Trump dinsdag.
„Het doel van de NAVO is oorlog voorkomen”, zei Stoltenberg in reactie op Trump. „Iedere suggestie dat we niet voor elkaar opkomen, ondermijnt de geloofwaardigheid van ons allemaal.” De afschrikkingsmacht van de NAVO heeft, zei hij, „met investeringen te maken, maar ook met hoe we communiceren”.
Eerlijk delen
Stoltenberg zei dat Europa wat die uitgaven betreft op de goede weg is. Behalve de Verenigde Staten komen onder andere Polen, Griekenland, Estland, Litouwen, Letland, Finland, Roemenië, Hongarije, het Verenigd Koninkrijk en Slovenië aan de 2 procent. Nederland haalt dit niet. Duitsland, dat in 1992 voor het laatst op 2 procent kwam en lang weigerde meer in het leger te investeren, zou volgens persagentschap DPA in 2024 ook op 2 procent komen.
Niet alleen Europa heeft belang bij de trans-Atlantische defensiesamenwerking, ook de Verenigde Staten worden er volgens Stoltenberg „sterker en veiliger” van. De kritiek van Trump is volgens hem dus ook geen kritiek op de NAVO, maar op landen die achterblijven met hun investeringen.
„Dat is een geldig punt en een punt dat opeenvolgende Amerikaanse regeringen al gemaakt hebben: Europese bondgenoten en Canada moeten meer uitgeven omdat de lasten in de alliantie niet eerlijk verdeeld waren. Het goede nieuws is dat NAVO-bondgenoten precies dat nu aan het doen zijn.”
