„We buigen niet voor Amerika, niet voor Israël, alleen voor u, Nasrallah!” Tijdens een dag vol speeches, liederen en preken, bewezen zo’n honderdduizend mensen zondag de laatste eer aan de vorig jaar door Israël gedode Hassan Nasrallah, de voormalig leider van Libanons grootste gewapende groep Hezbollah.
In bussen, auto’s, te voet en zelfs te paard kwamen tienduizenden Libanezen – vooral uit de achterban van Hezbollah – uit heel het land, vanaf de vroege ochtenduren, naar een groot sportstadion in de zuidelijke wijken van Beiroet. De massa kleurt in zwart, geel en groen, de kleuren van Hezbollah, en mensen dragen vlaggen en portretten van de man en religieus leider die de groep 32 jaar lang leidde.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493498-1e7478.jpg|https://images.nrc.nl/i-DgRaTeMlOtoPGKJ_5_edCLd-o=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493498-1e7478.jpg|https://images.nrc.nl/jbOQItqvvKMfV63Np_td1MMWPUw=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493498-1e7478.jpg)
De 64-jarige Nasrallah kwam op 27 september om het leven bij een groot Israëlisch bombardement in Zuid-Beiroet, waarbij tientallen raketten een gebouw raakten dat dienst deed als commandocentrum van Hezbollah. Naast Nasrallah verloren ook andere Hezbollah-functionarissen en een afgevaardigde van de Iraanse Revolutionaire Garde het leven.
Lees ook
Geliefd wegens zijn verzet tegen Israël en meedogenloos voor politieke tegenstanders
Hashem Safieddine, die in Zuid-Beiroet als Nasrallahs opvolger werd genoemd, werd een week later eveneens door Israël gedood. Hij werd zondag ook begraven.
As van verzet
De afgelopen dagen vlogen duizenden volgelingen uit heel de wereld naar Beiroet om de begrafenis bij te wonen. Het betrof niet alleen de Libanese achterban van Hezbollah, maar ook groeperingen uit landen die verbonden zijn met de zogeheten ‘As van verzet’, zoals Iran, de Houthi’s in Jemen en door Iran gesteunde groepen uit Irak. Zo waren volgens Libanese media families van de voormalige Iraanse president Ebrahim Raisi aanwezig, evenals die van Qassem Soleimani, de commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde die in 2020 in een Amerikaans bombardement werd gedood. Zelfs bekende sociale media-figuren waren uitgenodigd. De Amerikaanse influencer Jackson Hinkle, die uitgesproken pro-Rusland en anti-Israël is, kwam ook daadwerkelijk opdagen.
Ook tientallen religieuze leiders en politici uit Libanon woonden de ceremonie bij, waaronder voormalig president en bondgenoot van het Syrische Assad-regime Émile Lahoud.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493504-7953a4.jpg|https://images.nrc.nl/NinGK8DAwV2C85ly7eRUTOCkw9c=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493504-7953a4.jpg|https://images.nrc.nl/0WEOTp1h04Dl4YF8sBLfBAZEavU=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493504-7953a4.jpg)
De Iraakse Ahmad Naam is twee dagen geleden met zijn ouders uit Irak afgereisd om het evenement bij te wonen. „Dit is een historische dag voor iedereen en voor alle landen. Nasrallah vertegenwoordigde iedereen die onrecht is aangedaan, die op het juiste pad is.” De dag dat Nasrallah werd gedood herinnert hij zich als een „pijnlijke, zwarte dag”.
De afwezigheid van de eerder deze maand aangetreden president Joseph Aoun en premier Nawaf Salam, beiden geen bondgenoten van Hezbollah, markeert echter ook de nieuwe politieke wind die hier recent is gaan waaien. Hezbollah heeft militair en financieel grote klappen opgelopen tijdens de oorlog met Israël in het afgelopen jaar. Dat uit zich ook in een verlies aan politieke invloed, hoewel de groep het zelf nooit zal toegeven. Veel Libanezen keren zich juist af van de groep en zien Hezbollah als een van de belangrijkste oorzaken van de vele problemen in het land, inclusief het conflict met Israël. Dit deel van Libanon hoopt op een definitief einde van de grote Iraanse invloed, via Hezbollah, in de nationale politiek.
Veelbekeken toespraken
Desondanks kwam de dood van Nasrallah voor zowel vriend als vijand als een schok, in Libanon en daarbuiten. Met zijn veelbekeken toespraken op televisie wist hij zelfs veel Libanezen te raken die geen uitgesproken medestanders waren van zijn groep. Voor zijn volgelingen was het een van de zwartste dagen uit hun leven. „Nasrallah was als een vader voor ons”, zegt Ali, een jonge jongen buiten het stadion met een vlag en foto’s in zijn handen. „Ik heb hem twee keer mogen ontmoeten, en dat waren zulke gelukkige momenten. Dat is zo’n beetje ieders droom.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493539-5f78d2.jpg|https://images.nrc.nl/6E8uPRqiBDK0qem5oiYQKu1m4Bg=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493539-5f78d2.jpg|https://images.nrc.nl/shrcC065-ZMatSrtCXkfzGibfds=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data128493539-5f78d2.jpg)
Veel bezoekers zijn zichtbaar geëmotioneerd. Als de twee kisten langzaam het stadion worden rondgereden, dringen zich hordes mensen uit de naastgelegen vakken naar de hekken, in de hoop een allerlaatste glimp van hun omgekomen leiders op te vangen. Voor sommigen is dit het enige bewijs dat hen overtuigt van Nasrallahs overlijden.
Alles gegeven
„Na al die jaren zullen we nooit meer iemand zoals Nasrallah krijgen”, zegt Rania Ramal, een Libanese die in Zwitserland woont. „Hij heeft Hezbollah gemaakt tot wat het vandaag is. Hij heeft alles voor de partij gegeven. Wij blijven zijn pad van verzet aanhouden, en zullen ons nooit neerleggen bij de Israëlische bezetting.”
Het verzet tegen de Israëlische bezetting van Palestina en Zuid-Libanon, en tegen het Amerikaanse imperialisme, willen veel aanwezigen maar zeggen, is ondanks Nasrallahs dood nog altijd springlevend. Een boodschap die de nieuwe Hezbollah-leider Naim Qassem ook maar al te graag benadrukte in zijn toespraak, die net als andere sprekers geregeld ruimte laat voor leuzen als ‘Dood aan Israël, dood aan Amerika’ of ‘Wij staan tot uw dienst, Nasrallah’.
Tijdens een van de toespraken valt het stadion plotseling stil. Enkele mensen gillen, vijf Israëlische straaljagers vliegen zeer laag over het stadion heen. De menigte herpakt zich en joelt. De spreker roept: „Allah is groot! Jullie raketten schrikken ons niet af, het geluid van jullie vliegtuigen evenmin.” De Israëlische minister van Defensie Yisrael Katz zei later die middag dat met de vliegtuigen een „duidelijk signaal” werd afgegeven. „Wie Israël bedreigt met vernietiging en aanvalt, zal zijn lot moeten ondergaan.”
