Vlak voor de aftrap van de tweede helft peppen Cuco Martina en Jan van den Bergh elkaar en hun teamgenoten op. Ze staan met NAC 3-0 achter op bezoek bij Excelsior. Nog één tegengoal en de marge van vier doelpunten die ze moesten verdedigen om te promoveren naar de Eredivisie is weg. Vijf minuten later komt het doemscenario uit. Troy Parrott kopt zijn derde van de wedstrijd binnen en beloont het alles-of-niets-voetbal dat Excelsior vanaf de eerste minuut laat zien.
Maar de enige goal voor de club uit Breda, van de voet van Casper Staring na een uur spelen, blijkt uiteindelijk genoeg om NAC na vijf jaar terug te brengen naar de Eredivisie. Met de promotie verbaast NAC vriend en vijand. De club eindigde als achtste in de Keuken Kampioen Divisie, de laagste plek die recht geeft op de play-offs voor promotie. Er heerste onder supporters onvrede over het bestuur en over het getoonde spel. Bovendien zit de club al maanden zonder algemeen directeur.
Onvrede onder supporters
Op bezoek bij TOP Oss – waar 1-1 net genoeg was om de play-offs te bereiken – speelde NAC een van de slechtste wedstrijden van het seizoen. Na het laatste fluitsignaal scandeerden de supporters „schaam je kapot!”, de spelers verlieten met gebogen hoofd het veld. „Als ik heel eerlijk ben: de supporters wilden ook helemaal geen nacompetitie”, zegt NAC-supporter Karel Mul, „iedereen was er wel klaar mee.”
De onvrede onder de supporters reikt verder dan het sportieve. Nog geen week na de wedstrijd tegen TOP Oss zeggen verschillende supportersgroepen in een gezamenlijk statement hun vertrouwen in het bestuur op. De grootste doorn in het oog van de supporters: ze zijn sinds anderhalf jaar hun ‘supporterszetel’ in de raad van commissarissen kwijt.
Karel Mul is naast supporter ook lid van de clubraad – een orgaan dat alle supportersorganisaties van NAC vertegenwoordigt. Hij was destijds als voorzitter verantwoordelijk voor de toewijzing van de supporterszetel. Intussen probeert de clubraad de zetel terug te krijgen. „We worden al een half jaar van het kastje naar de muur gestuurd, dus hebben we die brief geschreven”, aldus Mul.
Het statement van de supporters verscheen twee dagen nadat NAC de eerste wedstrijd in de play-offs met 3-1 had gewonnen van Roda JC, de nummer drie van de Keuken Kampioen Divisie. De return, enkele dagen later, werd met 5-0 gewonnen. Vervolgens werd FC Emmen in een dubbele confrontatie verslagen en NAC bereikte NAC de finale van de play-offs.
Nadat de thuiswedstrijd tegen Excelsior met 6-2 werd gewonnen grapte de Belgische publiekslieveling Jan van den Bergh in een interview richting de fans: „Ik denk dat wij ons als groep moeten excuseren voor die eerste 38 wedstrijden, als we brengen wat de laatste vijf gebracht hebben.” De 29-jarige centrale verdediger was die avond met een goal en een assist de man van de wedstrijd.
NAC was lange tijd een van de vaste waardes op het hoogste niveau van het voetbal. Slechts zes clubs speelden meer seizoenen in de Eredivisie: de klassieke top-3, Sparta, FC Twente en FC Utrecht. Sinds de degradatie in 2019 is er veel gebeurd rond de club uit Breda. Een overname door de machtige City Group – de eigenaar van Manchester City en verschillende clubs over de hele wereld – werd dankzij grote weerstand onder de supporters afgewend.
Vervolgens werd de club eigendom van een groep lokale ondernemers onder de naam ‘NAC=Breda’. De organisatiestructuur werd herzien, met nieuwe leden van het bestuur en de raad van commissarissen. Ondanks de vele bestuurlijke wisselingen wist NAC sinds degradatie elk seizoen de nacompetitie te bereiken. Maar dat het uitgerekend dit seizoen weet te promoveren, is voor vriend en vijand een grote verrassing; van de vijf seizoenen in de Keuken Kampioen Divisie was dit volgens Karel Mul „by far het slechtste seizoen.”
Play-off ploeg
Maar in drie weken tijd is de stemming in Breda totaal veranderd. De omslag naar energiek voetbal en grote uitslagen heeft spelers, staf en supporters verrast. Leon Deckers, fanatiek NAC-supporter en redacteur van supportersmagazine De Rat, doet een poging het plotselinge succes te verklaren. „Er gebeurt iets anders bij NAC in het stadion op het moment dat het play-offwedstrijden zijn, of bekerwedstrijden.”
In het reguliere seizoen ontbrak volgens Deckers de wisselwerking tussen de spelers en de supporters, mede door het afwachtende strijdplan van coach Jean-Paul van Gastel – voor wie al een vervanger klaar staat. Toen bekend werd dat NAC met vijf verdedigers tegen TOP Oss zou aantreden, bleef een aantal van de doorgaans trouwe – NAC-fans zelfs thuis. „De NAC-aanhang is eigenlijk snel tevreden, als je maar je mouwen opstroopt”, zegt Deckers.
De kritische NAC-supporter zal niet tevreden zijn met het getoonde spel tegen Excelsior zondagavond. Maar over twee wedstrijden is het genoeg om volgend jaar weer op het hoogste niveau te mogen voetballen. Wel zullen er versterkingen moeten komen om zicht te houden op handhaving. De huidige selectie wordt maandag gehuldigd op de Grote Markt in Breda.
