Na jaren van kleine stapjes op lokaal niveau gaat binnen de SGP nu de discussie losbarsten over een grote sprong voor de partij op landelijk niveau: een vrouw namens de mannenbroeders in de Tweede Kamer. De kiesvereniging uit Vlissingen besloot woensdag om Lilian Janse, sinds 2014 het eerste vrouwelijke SGP-raadslid, alvast voor te dragen voor de kandidatenlijst van de volgende Tweede Kamerverkiezingen.
En Vlissingen wil doorpakken: de afdeling stelt ook voor om een artikel uit het beginselprogramma te schrappen dat vrouwen ontmoedigt om politiek actief te worden voor de partij.
Met de voorstellen rond de ‘vrouwenkwestie’ heropent de SGP Vlissingen een zeer gevoelig debat binnen de orthodox-protestantse partij. Door een uitspraak van de Hoge Raad in 2010 werd de SGP gedwongen vrouwen op de kieslijsten toe te laten. Janse was in 2013 in Vlissingen de eerste die zich kandideerde en ook gekozen werd.
In de jaren daarna stonden af en toe opnieuw vrouwelijke raadsleden op lokale kandidatenlijsten maar hun aantal bleef beperkt. De partij is nog altijd diep verdeeld. Er bestaat een kamp dat de kandidatuur van meer vrouwen als onvermijdelijk ziet en een conservatief kamp dat deze ontwikkeling met pijn in het hart aanschouwt.
Vlissingen wil doorpakken
De afdeling Vlissingen wil nu een doorbraak forceren, zegt ondervoorzitter Reinier van den Bosse. „Na jaren van balanceren vinden we het nu tijd voor actie. We zien lokaal wel meer vrouwen actief worden, maar het gaat nog mondjesmaat. Veel jonge SGP-vrouwen willen heel graag, maar ze willen ook geen verdeeldheid in de partij creëren.”
Om die patstelling te doorbreken doet de SGP Vlissingen naast de voordracht van Janse als Kamerlid ook het voorstel om artikel 10 uit het beginselprogramma te schrappen. Daarin staat nog altijd dat het vrouwenkiesrecht voortkomt uit „een revolutionair emancipatiestreven” en dat dit „strijdt met de roeping van de vrouw”. Daaraan wordt expliciet toegevoegd dat „dit ook geldt voor het zitting nemen van de vrouw in politieke organen”.
Volgens Lilian Janse zelf is het „de hoogste tijd” om dat artikel te schrappen. „De inhoud van dat artikel strookt helemaal niet meer met wat er in de SGP gebeurt. Ik ben nu al ruim tien jaar voor de partij politiek actief, terwijl in onze beginselen nog staat: ‘dat willen we niet’. Dat botst, dus dat moet je bij de tijd brengen.”
Gonda van den Heuvel, voorzitter van het SGP-vrouwennetwerk Sapientia, vindt de initiatieven vanuit Vlissingen „heel mooi nieuws”. Volgens haar is de discussie over het actief worden van meer vrouwen „heel lang onder tafel gemoffeld”. „Het is ongemakkelijk en het schuurt, maar we moeten het blijven aankaarten. En dit is de juiste route: verandering moet van onderop komen, want het komt niet van bovenaf.”
Partijtop blijft voorzichtig
Van den Heuvel doelt op de positie van de partijtop, die zich over het vrouwenstandpunt altijd erg op de vlakte houdt. Ook nu is het voorzichtigheid troef. Partijleider Chris Stoffer wil tegenover NRC niet ingaan op de kandidatuur van Janse en noemt de discussie over het beginselprogramma „een aangelegenheid van de partij”. Johan Roodnat, voorzitter van de SGP-jongeren, vindt dat „de discussie intern gevoerd moet worden, maar niet via de media”.
Peter Smit, woordvoerder van het partijbestuur, noemt de kandidatuur van Janse „wat prematuur” omdat nog niet duidelijk is wanneer de volgende Kamerverkiezingen zijn. „De procedure is nog niet opengesteld, maar we nemen hier kennis van.” Smit zegt verder dat het partijbestuur later inhoudelijk zal reageren op het voorstel rond het beginselprogramma. „Hierover bestaat al jarenlang verschil van mening in de partij, dit voorstel verscherpt dat wel weer. We gaan met de verschillende flanken goed in gesprek.”
Pas volgend jaar mei zal de kwestie op een partijcongres worden besproken. De afdeling Vlissingen is er dus vroeg bij, om een goede discussie binnen de partij een kans te geven. Lilian Janse ziet alvast uit naar een overstap naar Den Haag. „Het lijkt me geweldig om onderdeel uit te maken van die gezellige, goed functionerende fractie, waar al veel vrouwen werken.”
Haar Vlissingse collega Reinier van den Bosse hoopt dat de weerstand binnen de SGP overwonnen kan worden, in het belang van de partij. „Lilian is een echte volksvertegenwoordiger met veel ervaring, die houdt zich wel staande in dat mannenbolwerk. Als zij op de lijst komt, wordt ze zeker met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen. En dankzij haar krijgt de SGP dan die vierde zetel, dus de nummer drie hoeft zich alvast geen zorgen te maken.”
