Met Golden Earring schreef creatieve aanvoerder en rockmotor George Kooymans muziekgeschiedenis

In onvervalst Haags bezong George Kooymans in het pompende ‘Fender Strat’ (2023) zijn 88 gitaren. Het was een speels rockliedje waarin de man van de goede gitaarlicks zijn liefde voor gitaren vierde, en afkomstig van Mist, de laatste plaat van het trio Vreemde Kostgangers. Kooymans liet zijn gitaar huilen en spinnen over de klanken van een gierend Hammondorgel. En dan kwam die quasi-ruige tekst over hoe er veel vrouwen in zijn leven gepasseerd waren, maar zijn grootste liefde hing te wachten bóven zijn bed, zijn Fender Strat-gitaar. „Maar het liefste ga ik echt naar bed. Met mijn Fender Strat.”

Ronken, meteen op volle sterkte, met enkele indringende akkoorden, allroundgitarist en zanger George Kooymans was verslingerd aan zijn instrument. Hij dacht en droomde in dienst van muziek. Al sinds hij in 1961 de grondslag legde voor Golden Earring, toen hij een beatband begon met zijn Haagse buurjongen Rinus Gerritsen, die ging bassen.

Woensdag maakte zijn familie bekend dat George Kooymans dinsdag op 77-jarige leeftijd overleden is. Dat einde was onvermijdelijk sinds bekend werd, begin 2021, dat Kooymans leed aan de spierziekte ALS. Gitaarspelen in zijn huisstudio in het Belgische Rijkevorsel waar hij woonde met zijn vrouw Melanie Gerritsen (de zus van Rinus) ging niet langer, de vingers verkrampten.

Direct gooide toen ook zijn band Golden Earring de handdoek in de ring, waarmee een legendarisch rocktijdperk eindigde. Met ‘Radar Love’ (1973), ‘Twilight Zone’ (1983) en ‘When The Lady Smiles’ (1984) zette het viertal de Nederlandse popmuziek op de internationale kaart. Decennia lang waren dit een paar van de meest gedraaide platen op de Amerikaanse radiostations.

Golden Earring in het televisieprogramma Toppop, 1972. Vlnr: Rinus Gerritsen (basgitaar), Barry Hay (zang), Cesar Zuiderwijk (drum) en George Kooymans (gitaar). Foto ANP

‘Radar Love’

Liever had de Haagse rockband Golden Earring nog een feestelijke afscheidstournee voor de fans gepland. Maar dat was onmogelijk, Golden Earing was een uitzonderlijk muziekpact tussen vier mannen: zanger Barry Hay, gitarist/zanger George Kooymans, basgitarist Rinus Gerritsen en drummer Cesar Zuiderwijk. Zonder ‘Kooy’, creatieve aanvoerder en rockmotor, ging het simpelweg niet. De andere leden waren er duidelijk over. Ze hadden ook geen trek in andere afscheidsinitiatieven zoals een Earring-tribute van amateurs in Ahoy in 2024 of het plaatsen van een standbeeld voor de band.

De levendige en ‘perfect rockende’ show die de grijze en gegroefde zestigers in 2019 in Rotterdam Ahoy gaven, bleek ineens de laatste keer te zijn geweest dat Earring optrad. Het concert vond plaats in het kader van hun vijftigjarig jubileum, al hadden ze dat in 2015 ook al gevierd. Het was onvermoeibaar rocken in de Ahoy, met glorieuze solomomenten voor alle leden, met een publiek dat van de middelbare school naar Pinkpop naar de unplugged theateroptredens met hen was meegegroeid.

Van een van de eerste liedjes ‘Sound of the Screaming Day’ (1967) tot nummers als ‘Come on Home’ (2015) was Kooymans de componist met originele, gelaagde rockcomposities. Ze tilden de Golden Earringband boven de Nederlandse popmuziek uit. Succesalbum Moontan (1973) kreeg wereldwijd lovende kritieken en werd ‘goud’ in Amerika. De door Hay en Kooymans geschreven broeierige roadsong ‘Radar Love’ werd een glanzend hoogtepunt in de internationale rockgalerij. Het nummer bracht de band naar Amerika, waar ze in de jaren 70 en 80 toerden in het kielzog van bands als Led Zeppelin, Rush, Santana en The Who.

Klassiekers schrijven, dát had de superbescheiden Kooymans zelf ook niet verwacht

Gewoon een bandje

Klassiekers schrijven, dát had de superbescheiden Kooymans zelf ook niet verwacht. Als kind pingelde hij al op de gitaar van zijn vader. De Haagse tiener begon met zijn buurjongen Rinus gewoon een bandje, The Tornadoes. Toen bleek dat er in hun stad al een band bestond met die naam werden ze Golden Earrings. Als ze steeds professioneler en succesvoller worden, vervalt uiteindelijk de -s.

Als zanger Barry Hay (1967) en drummer Cesar Zuiderwijk (1970) de gelederen komen versterken, ontwikkelt Golden Earring zijn lokale beatpop tot een harder rockgeluid. Kooymans is dan de leidende gitarist en de melancholische songwriter met visie, naast de ruigere Barry Hay. Een gouden duo, de Jagger & Richards van de lage landen.

Met de jaren bleef de muziek van Golden Earring van roestvrij staal, met opzwepende concerten. Maar net als de andere drie had Kooymans de laatste decennia ook andere muzikale bezigheden. Zeker toen Barry Hay zich in 2007 met zijn vrouw vestigde op Curaçao en langere periodes niet in Nederland was. Kooymans’ muzikale vriendschap met de Amerikaanse gitarist Frank Carillo was te horen op het album On Location (2010) en hun album Mirage (2022), waarin de slide-gitaar een hoofdrol had.

Barry Hay (links) en George Kooymans spelen met Golden Earring hun laatste concert in Ahoy, op 16 november 2019. Foto Andreas Terlaak

Op een feestje bij drummer Cesar Zuiderwijk ontstond in 2016 een nieuwe band, Vreemde Kostgangers. De drie muziektitanen Henny Vrienten, Boudewijn de Groot en Kooymans gingen elkaar melodieën, zanglijntjes en teksten doorsturen. Met ontzettend veel plezier namen ze albums op en er kwamen theatertournees.

Nieuwe nummers

De drie maakten er geen parade van succesnummers van, het draaide om nieuwe liedjes. Juíst wat anders: herinneringen, mijmeringen, grapjes. In een NRC-recensie van een van hun eerste tournees valt te lezen hoe de drie toonden „dat er geen leeftijdsplafond bestaat voor muzikanten die bereid zijn elkaar artistiek naar een hoger plan te tillen”.

„We zijn bezig ons te gedragen naar onze leeftijd en naar onze levenservaring. Maar het is geen nostalgie dat we bedrijven”, zei Boudewijn de Groot erover tegen NRC.

Met hun laatste album Mist zetten Vreemde Kostgangers – samen, maar op afstand van elkaar gemaakt – in 2023 een dikke eindstreep. Vrienten overleed in 2022. En George Kooymans was levensbedreigend ziek. Die realiteit was er al een tijdje – hard en rauw. Zijn slotakkoord was een feit, zei Kooymans in spaarzame interviews.

In een interview met NRC haalde De Groot terug hoe George en Henny altijd hun eigen demo’s opnamen. „Daarna zaten we er samen aan in de studio. Toen hun ziektes roet in het eten gooiden, keken we hoe bruikbaar die eerste opnames waren. Goed wel. Al hadden we liever samen nog wat koortjes ingezongen of gitaren willen indubben. Maar dat is er niet van gekomen.”

De Groots ‘Hoe Meer Ik Dichterbij Kom’, over zijn vroeg gestorven moeder kreeg op de Kostgangers-plaat Mist de ingeleefde gezongen versie van Kooymans – „met waanzinnig veel emotie ingezongen. Hij heeft dat Haagse hé, dat het sappiger maakt. En een heel Amerikaanse manier van zingen.” Kooys laatste gitaarsolo was te horen in ‘Ik speel gitaar’, het instrument van hun drieën – licht stuwend, even voorzichtig als teder.